چه زمانی می‌توان نمایشگاه کتاب تهران را به شکل فیزیکی برگزار کرد؟

محمد حسین علیجان‌زاده روشن در گفت‌وگو با میزان پیرامون اهمیت برگزاری نمایشگاه کتاب تهران گفت: برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به عنوان راهبردی در جهت توسعه و ترویج کتاب و کتابخوانی از جمله سیاست‌های هر دولت و به عنوان برنامه‌های راهبردی و توسعه‌دهنده محسوب شده لذا همه ساله برگزار می‌گردد.

وی اهمیت نمایشگاه کتاب تهران را مورد بررسی قرار داد و افزود: نمایشگاه کتاب تهران با هدف گسترش دانایی و افزایش علم و فرهنگ در سطح جامعه درنظر گرفته شده و برگزار می‌شود این نمایشگاه علاوه بر ترویج کتاب و کتابخوانی حمایت از صنایع نشر و گردش اقتصاد این حوزه را نیز دربرمی‌گیرد به عبارت دیگر برگزاری نمایشگاه‌های کتاب علاوه بر ارزش فرهنگی، اهمیت اقتصادی ویژه‌ای را در حوزه صنعت نشر برعهده دارد.

*** چه زمانی می‌توان نمایشگاه کتاب تهران را به شکل فیزیکی برگزار کرد؟

علیجان زاده به علل برگزار نشدن نمایشگاه فیزیکی کتاب اشاره و بیان کرد: از آنجا که بیماری کرونا به شکل یک اپیدمی گسترده در سطح جامعه گسترش یافت ضرر‌های فراوانی را با خود به همراه آورد، مسئولان از برگزاری این نمایشگاه به صورت فیزیکی امتناع کردند از سوی دیگر، چون پدافند زیستی دیر به فعالیت پرداخت و این بیماری در زمان کوتاهی فراگیر شد لذا نمایشگاه کتاب تهران به صورت فیزیکی برگزار نشد و هنوز مشخص تیست چه زمانی می‌توان نمایشگاه کتاب تهران را به شکل فیزیکی برگزار کرد.

وی به نمایشگاه مجازی کتاب اشاره و بیان کرد: مسئولان با کمی تأخیر به برگزاری نمایشگاه مجازی پرداختند که البته در نوع خود حرکتی جدید بود و مطابق با سبک زندگی جدید کرونایی تنظیم شده بود در این نمایشگاه انتشاراتی‌های مختلفی حضور پیدا کردند و توانستند تا حدودی بخشی از ضرر‌های خود را جبران کنند.

نویسنده کتاب «فاتح قدس» تاثیر فضای مجازی بر نوع تبلیغ کتاب‌ها را مورد بررسی قرار داد و افزود: با گسترش بیماری کرونا به صورت گسترده در جامعه تلاش کردند تا از طریق فضای مجازی به تبلیغ و معرفی تولیدات و آثار چاپ شده بپردازند که البته در این زمینه و در ابتدای کار بسیار موفق بودند، اما متاسفانه در چند ماه اخیر این نوع از تبلیغات نیز اهمیت خود را از دست داده و البته دلیلش را باید در افزایش میزان تورم دانست.

علیجان زاده پیرامون نمایشگاه کتاب بیان کرد: ذات نمایشگاه‌ها عموماً حضور فیزیکی را طلب می‌کند این از ویژگی‌ها و خصایص نمایشگاه‌ها است، اما چون بیماری کرونا و محدودیت‌های بهداشتی باید رعایت شود لذا مجبور هستند تا نمایشگاه‌ها را به صورت مجازی برگزار کنند.

***محفلی برای فعالین نشر 

وی فواید و اهمیت برگزاری نمایشگاه‌های کتاب را به صورت فیزیکی برشمرد و تاکید کرد: نمایشگاه فیزیکی کتاب مکان و محلی برای حضور شبکه فعالین، مولفان، ناشران و همه کسانی که در زنجیره تولید کتاب حضور دارند در کنار مخاطبان و دوستداران کتاب بوده لذا مراودات بسیاری در همین فضای فیزیکی شکل می‌گیرد و رویداد‌های فرهنگی نمایشگاه نیز در همین مکان‌ها اجرا می‌شود بسیاری از ناشران تیراژ‌های سالیانه خود را به نمایشگاهی فیزیکی آورده و در آنجا به فروش می‌رسانند این فضای مناسب هم برای مخاطبان و هم برای زنجیره نشر بسیار ارزنده و ارزشمند است، زیرا مخاطبین هم با کتاب‌های جدید آشنا شده و هم از نزدیک آن‌ها را می‌بینند و در عین حال از تخفیفات جالب و جذاب نیز برخوردار می‌شوند نکته قابل تامل‌تر اینکه برخی از ناشران؛ کتاب‌های سایر انتشاراتی‌ها را نیز که از فروش‌های بالایی برخوردار هستند در ویترین خود قرار داده و به مخاطب عرضه می‌کنند بدین ترتیب مخاطب می‌تواند دسترسی فراوانی به همه کتاب‌ها داشته باشد و این برای مخاطب و ناشر بسیار مطلوب است.

نویسنده کتاب «تا ثریا راهی نیست» در مورد برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب بیان کرد: نمایشگاه مجازی کتاب نیز با خود فرصت‌هایی را برای مخاطبان به همراه دارد اگرچه تهدید‌های نیز برای این نمایشگاه وجود داشت. در سال گذشته چالش‌های همانند ارسال مرسولات پستی نمایشگاه مجازی و خطر از بین رفتن جلد و یا برخی از این کتاب‌ها وجود داشت حتی مشکلاتی که عموماً در درگاه خرید اینترنتی رخ می‌داد مخاطبان را ناراحت و در برخی موارد دلسرد می‌کرد، اما با این همه توانست گامی جدید و تنظیم شده با سبک زندگی کرونایی باشد.

***محلی برای عرضه محصولات انتشاراتی ها 

علیجان زاده به فرصت‌های نمایشگاه مجازی اشاره و ابراز کرد: مخاطب با وارد شدن به هر درگاه فروش اینترنی کتاب‌ها مخاطب می‌توانست به گزینه‌ها و کتاب‌هایی که مطلوب او بود دسترسی داشته باشد همین باعث می‌شد تا به راحتی بتواند خرید کند و درگیر سایر ناشران و کتاب‌ها نشود در عین حال ناشر محصولات خود و حتی سایر محصولات دیگر را نیز در همان صفحه به خریداران عرضه می‌کرده و مخاطب می‌توانست سایر محصولات این ناشر نیز آشنا شود و خرید لازم را انجام دهد.

وی تصریح کرد: نمایشگاه فیزیکی کتاب تهران همیشه حواشی داشته و منافع بسیاری را با خود برای خریدار و فروشنده به همراه داشته و همیشه محفلی برای خانواده‌ها بوده، زیرا فروشگاه کودک و نوجوان در آن در نظر گرفته شده بود و به عنوان یک گردش علمی برای خانواده‌ها محسوب می‌شد، اما در شرایط امروز به خاطر بیماری کرونا برگزاری نمایشگاه به صورت مجازی انتخاب می‌شود.

***تاثیر تورم بر خرید کتاب 

علیجان زاده به فروش‌های اینترنتی اشاره و خاطرنشان کرد: هم اکنون حدود ۶۰ درصد از فروش ناشران در فضای مجازی انجام می‌شود اگرچه در طی دو ماه اخیر شاهد رکود در این حوزه نیز هستیم و این امر به دلیل تورم است که سبب شده خانواده‌ها برخی از کالا‌های مثل کتاب را غیر ضروری دانشته و آن را حذف کند.