تقویم تاریخ؛ از آغاز هفته دفاع مقدس تا استقلال بلغارستان
_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (سی و یکم شهریور) به شرح زیر است:
حمله صدام به ایران و آغاز هفته دفاع مقدس
۴۱ سال پیش، در روز سی و یکم شهریور سال ۱۳۵۹ هجری شمسی با حمله وسیع نیروهای هوایی و زمینی ارتش رژیم سابق عراق، تجاوز نظامی سراسری این رژیم به خاک ایران آغاز شد. ارتش عراق از ماهها پیش از آغاز این تجاوز گسترده، تعرضاتی در مناطق مرزی ایران انجام داد، اما در این روز، واحدهای زرهی و پیاده ۱۲ لشگر نیروی زمینی عراق، در جبههای به طول بیش از هزار کیلومتر، مرزهای جنوب غربی ایران را مورد تعرض قرار دادند. در روزهای اولیه تهاجم عراق، چند شهر و دهها روستای مرزی ایران اشغال شد و صدها زن و کودک بی دفاع ایرانی، قربانی توسعه طلبی و جاه طلبی صدام شدند. از طرف دیگر، قدرتهای بزرگ که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران منافع نامشروع خود را در منطقه خلیج فارس در خطر میدیدند و همچنین برخی از رژیمهای منطقه، کمکهای کلان مالی، نظامی، سیاسی و تبلیغاتی در اختیار صدام قرار دادند، اما به هدف خود یعنی براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران نرسیدند، زیرا رزمندگان مسلمان و با ایمان ایران، دلیرانه و با رشادت، در برابر نیروهای متجاوز عراقی مقاومت کردند. سرانجام ارتش متجاوز رژیم صدام پس از تحمل شکستهای پیاپی از نیروهای مسلح ایران اسلامی، به پشت مرزهای شناخته شده بین المللی رانده شد و در ۲۹ مرداد سال ۱۳۶۷ هجری شمسی، براساس قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد، آتش بس میان دو کشور برقرار شد.
در جمهوری اسلامی ایران همه ساله در سالگرد آغاز تجاوز عراق به ایران در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ هجری شمسی، به پاس دفاع مقدس ملت مسلمان ایران در برابر این تجاوز، مراسمی به مدت یک هفته تحت عنوان "هفته دفاع مقدس"برگزار میشود.
درگذشت شاه طهماسب اول
۴۵۹ سال پیش در چنین روزی پانزدهم صفر سال ۹۸۴ هجری قمری "شاه طهماسب اول" از شاهان سلسه صفوی درگذشت و به جای او "شاه اسماعیل دوم" بر تخت سلطنت نشست. شاه طهماسب صفوی از یازده سالگی به پادشاهی ایران رسیده بود. او پس از تحمل چند سال بیماری و بعد از ۵۴ سال سلطنت در ۶۵ سالگی وفات یافت. شاه طهماسب، اگر چه از جهت کفایت و مملکت داری و فتوحات، قابل قیاس با شاه اسماعیل و یا شاه عباس، نیست لیکن به هر حال در عصر او از خاک ایران چیزی کاسته نشده و از تعرضات دشمنان خارجی جلوگیری کرده است. شاه طهماسب در ابتدای سلطنت خود به عیش و عشرت می پرداخت، ولی در اواسط عمر از عیاشی و لهو و لعب توبه کرد و به عبادت مشغول گشت و فرمانهایی مبنی بر حفظ شعائر اسلام صادر نمود.
آغاز جنگهای دور اول در زمان ساسانیان
۱۶۸۴ سال پیش بنا بر روایات تاریخی در چنین روزی برابر با بیست و دوم سپتامبر ۳۳۷ میلادی جنگهای ۱۳ ساله ایران و روم در دوران حکومت شاپور دوم (ذوالاکتاف) از دودمان ساسانیان آغاز شد که در «تاریخ عمومی» به جنگهای دور اول معروفند.
جنگهای دور دوم از سال ۳۵۹ آغاز شدند. در هر دو دور، ایرانیان پیروز شدند. در دور اول، که جنگ تا سال ۳۵۰ طول کشید، رومیان هرچه را که در شرق مدیترانه به دست آورده بودند از دست دادند و در دور دوم، امپراتورشان هم کشته شد.
اعلام الغای رژیم سلطنتی فرانسه و آغاز حکومت جمهوری
۲۲۹ سال پیش در چنین روزی در ۲۲ سپتامبر ۱۷۹۲ میلادی کنوانسیون فرانسه، به الغای رژیم سلطنتی و استقرار جمهوری در فرانسه رای دادند. با اوجگیری انقلاب فرانسه و کناره گیری لویى شانزدهم از سلطنت، انتخابات مجلس جدید فرانسه که کنوانسیون نام داشت در اواسط سپتامبر ۱۷۹۲ م به پایان رسید و کنوانسیون در روز ۲۱ سپتامبر تشکیل جلسه داد. نمایندگان حاضر در جلسه به اتفاق آرا به الغاء رژیم سلطنتی و استقرار رژیم جمهوری رای دادند و بدین ترتیب از روز ۲۲ سپتامبر ۱۷۹۲ م جمهوری اول فرانسه شکل گرفت. مهمترین وقایع داخلی فرانسه در این زمان، محاکمه و اعدام لویی شانزدهم آخرین پادشاه فرانسه و آغاز به کار کمیته نجات ملی و کشتار مخالفان بود.
تولد مخترع دینام
۲۳۰ سال پش در چنین روزی برابر با بیست و دوم سپتامبر ۱۷۹۱ میلادی "مایکل فارادِی" (Michael Faraday) دانشمند شهیر انگلیسی و مخترع دینام متولد شد. وی در سال ۱۸۲۴ م به عضویت انجمن سلطنتی انگلیس پذیرفته شد و در سال بعد به مدیریت آزمایشگاه این انجمن دست یافت. فارادی پس از تجارب فراوان دریافت که یک آهنربا قادر به تولید برق است و بر این اساس، نخستین دینام برق را که پیشرو دینام ها و مولّدهای کنونی است اختراع نمود. فارادِی همچنین قوانین الکترولیز مبنی بر تجزیه عناصر شیمیایى یک ماده به کمک جریان برق را تدوین کرد و برای اولین بار توانست همه گازها را به مایع تبدیل کند.
فارادِی در سال ۱۸۲۱ م برای نخستین بار در تاریخ علم توانست انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کند. به همین جهت مایکل فارادِی را به دلیل اختراع و کشف اصول کلی مولدهای برقی و مطالعه فراوان در زمینه الکتریسیته، پدر موتور الکتریکی و مولد برق لقب داده اند و به پاس خدمات این دانشمند بزرگ، یکی از واحدهای مهم اندازه گیری الکتریسیته را فاراد نامگذاری کرده اند. تحقیقات تجربی در برق در ۳ جلد و تحقیقات تجربی در شیمی و فیزیک از جمله آثار اوست. این دانشمند انگلیسی سرانجام در ۲۵ اوت سال ۱۸۶۷ م در ۷۶ سالگی درگذشت.
استقلال بلغارستان
۱۱۳ سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و دوم سپتامبر ۱۹۰۸ میلادی "بلغارستان" از امپراتوری عثمانی مستقل شد. بلغارستان از اواخر قرن چهاردهم به تصرف عثمانی درآمد. از این زمان، آزار مسیحیان بلغاری آغاز گردید و این امر در طی حدود پانصد سال سلطه عثمانیها بر این سرزمین، شورشهای متعدد مردم بلغار را به وجود آورد. در نهایت، بلغارستان در سال ۱۸۷۸ م از عثمانی مستقل شد و به صورت امیرنشین، خود مختاری گرفت.
سرانجام در ۲۲ سپتامبر ۱۹۰۸ م، پادشاه وقت بلغارستان، این کشور را کاملاً مستقل اعلام کرد و به خود عنوان تِزار داد. بلغارستان کشوری است در شبه جزیره بالکان که در همسایگی رومانی، یونان و ترکیه قرار دارد و مساحت بلغارستان ۱۱۰/۹۹۴ کیلومتر مربع است. سکنه بلغارستان پیرو آیین مسیحیت و عمدتاً ارتدوکس هستند. پایتخت بلغارستان، صوفیه نام دارد و واحد پول آن لف جدید است. نظام این کشور، جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانونگذاری است.
استقلال مالی
۶۱ سال پیش، در روز بیست و دوم سپتامبر سال ۱۹۶۰ میلادی کشور مالی در شمال غربی آفریقا، استقلال یافت. از حدود دو هزار سال پیش در مالی تمدن درخشانی وجود داشت، اما این سرزمین از قرن هشتم تا شانزدهم میلادی، قسمتی از امپراتوری سودان بود. پس از اینکه مراکش، بخشی از امپراتوری سودان، از جمله مالی را تصرف کرد، حکومتهای متعدد قبیلهای در مالی به قدرت رسیدند. نفوذ فرانسویان در مالی از قرن نوزدهم آغاز شد و این کشور در سال ۱۸۹۸ تحت الحمایه فرانسه شد. مالی که سودان فرانسه نامیده میشد، در سال ۱۹۵۸ خودمختار شد و در سال ۱۹۶۰، به استقلال رسید. کشور مالی با مساحت بیش از یک میلیون و دویست و چهل هزار کیلومترمربع، با کشورهای الجزایر، موریتانی، نیجر، بورکینافاسو، ساحل عاج، گینه و سنگال همسایه است.
