روش‌های صحیح انتقاد کردن از همسر

_ فارس نوشت: شاید از اطراف شنیده باشید که برخی از زوج‌ها می‌گویند ما اصلا با همسرمان نمی‌توانیم صحبت کنیم، چون تا حرف می‌زنیم، او ناراحت می‌شود یا اینکه طرف دیگر می‌گوید اصلا جنبه انتقاد ندارد و هر چیزی به او می‌گویم سریع به او بر می‌خورد! خیلی از این زوج‌ها اصلا مهارت انتقاد کردن را بلد نیستند و زمانی که می‌خواهند از هم انتقاد کنند، بدتر کار را خراب می‌کنند و رابطه را به لجبازی می‌کشانند.

واقعیت این است که انتقاد کردن هم، چون دیگر مهارت‌ها لازمه زندگی است و افراد می‌بایست درباره آن آموزش ببیند به استثنای بچه‌هایی که در خانواد هایشان روش‌های صحیح انتقاد را از پدر و مادر آموخته اند، سایر افراد درست انتقاد کردن را بلد نیستند به همین دلیل چه در ارتباط با همسر یا روابط دیگر دوستان و آشنایان و حتی محل کار دچار مشکل می‌شوند و اینطور است که بعد از یک مشکل بزرگ طرف می‌گوید که: «من قصدم این نبود و تنها می‌خواستم فلان فرد را نقد کنم تا مشکل حل شود»، درحالیکه مشکلی به مشکلات دیگر اضافه کرده است.

اگر روش‌های صحیح انتقاد کردن را افراد بیاموزند، نیمی از سوتفاهم‌ها بین زوجین یا در ارتباط با دیگران رخ نمی‌دهد. باید این را بیاموزید که انتقاد جنبه مخرب و سازنده دارد اگر درست بیان نشود، مخرب می‌شود، اما اگر با زبان نرم و لطیف، به جا و با الفاظ درست باشد، سازنده می‌شود و چه بسا ارزش فرد را در چشم طرف مقابل بیشتر هم می‌کند. اینطور است که خیلی مدیران در محل‌های کارشان به خوش زبانی و خوش اخلاقی معروفند، اما سایرین اینطور نیستند و کارمندان از دستشان به فغال می‌آیند.

پیش از پرداختن به روش‌های صحیح انتقاد کردن این را باید بدانید که نقد افراد به معنای نقد شخصیت آن‌ها نباید باشد، برخی تصور می‌کنند اگر یک گوشه‌ای از کار یک نفر یا فعالیت و صحبت همسر یا بستگانشان را نقد کنند، می‌بایست ویژگی‌های دیگر منفی شخصیتی او را هم بگویند درحالیکه نقد نباید نقد شخصیتی باشد بلکه انتقاد درست باید براساس همان موضوعی باشد که در نظر دارید.

روش‌های صحیح انتقاد کردن

اگر می‌خواهید از همسرتان یا افراد دیگر انتقاد کنید، آن را در بین دو عبارت مثبت قرار دهید. به این صورت (جمله مثبت + جمله منفی + جمله مثبت) مثال:

- شما مرد سخت کوشی هستید، اگر چه ما را به تفریح و بیرون نمی‌برید، اما به نیاز‌های منزل حساس هستید.

- شما خیلی مهربونید، اگر چه به خاطر تذکر‌های زیادتان ناراحت می‌شوم، ولی می‌دونم دوستم دارید.

- شما آشپز بی نظیری هستید، اگر چه برنجتان امروز شور شده، اما خورشت‌تان معرکه هست.

- شما خیلی برای بچه‌ها زحمت می‌کشید، هر چند که دائما در درس دادن آن‌ها در خانه داد می‌زنید که من رو عصبانی می‌کند، اما می‌دونم که شما در مورد بچه‌ها، مسئولیت پذیرترین زنی هستید که من می‌شناسم.

قرار دادن جمله منفی در بین دو جمله مثبت از شدت اثر تخریبی آن کم کرده و با اشاره به نکات مثبت، فرد احساس می‌کند فقط نکات منفی دیده نشده، رعایت انصاف شده و به همین دلیل انگیزه بیشتری برای تغییر و بهبود شرایط خواهد داشت.

این روش انتقاد کردن می‌تواند بین یک کارمند و رئیس، بین دو همکار یا دو دوست و آشنا نیز صورت بگیرد با یک تمرین ساده می‌توانید آن را انجام دهید.

نکات دیگر در انتقاد کردن این است که «بیش از حد انتقاد نکنید»!

به هرحال انتقاد یک جلوه منفی دارد، اگر مدام شما همسرتان یا کارمندتان را در محل کار مورد نقد قرار دهید، اعتماد به نفس او را می‌گیرید و او تصور می‌کند که فرد بدردنخوری است؛ بنابراین سعی کنید در مواقع لزوم فقط این کار را انجام دهید.

انتظار نداشته باشید فردی که از او انتقاد می‌کنید، سریع تغییر کند. این هم یک خطای شناختی است که فرد تصور می‌کند اگر یک انتقاد سازنده هم داشته باشد فرد مقابل سریع باید تغییر کند، به افراد زمان بدهید تا موضوع مطرح شده شما را بپذیرند و درباره رفتارشان فکر کنند.

بیش از حد انتقاد نکنید. سعی کنید به اندازه درباره یک رفتار یا عملی که نمی‌پسندید یا خارج از عرف است صحبت کنید و در نهایت هم کار را به پرخاشگری و عصبانیت نرسانید چرا که انتقاد شما تاثیرش را از دست می‌دهد بهتر است زمانی که حالتان خوب است و عصبانی نیستید درباره آن صحبت کنید تا نقد شما اثرگذار شود.

حتی می‌توان نقد را با چاشنی طنز نیز آمیخت تا اثرگذار‌تر شود و طرف مقابل بداند که شما از روی دوستی و مهربانی این مطلب را بیان می‌کنید.

به عکس العمل طرف مقابلتان هم در نقد کردن توجه کنید. اینطور نباشد که یک سری چیز‌ها را آماده کرده باشید و رگباری بر سر همسر یا دوستان بریزید اجازه دهید طرف مقابل هم صحبت کند تا فضای بحث آرام و دوستانه باشد.

نکته نهایی برای اثرگذار بودن نقد این است که در جای مناسب مطرح شود خیلی از نقد‌ها که در مکان نامناسب زده می‌شود به یک تیکه و کنایه شبیه می‌شود که طرف مقابل زیربار آن نمی‌رود مثلا اینکه شما در مقابل خانواده خود یا همسرتان، همسر خود را نقد نکنید این کار اشتباهی است که نتیجه عکس می‌دهد بهتر است در خلوت و در منزل به تنهایی درباره مشکلی که وجود دارد یا نقدتان صحبت کنید تا اثرگذار شود.