ترفند‌هایی برای تهیه ماهی دودی به سبک گیلانی‌ها

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: امکان ندارد سری به بازار‌های محلی گیلان زده باشید و ماهی دودی‌های به نخ کشیده و آویزان را ندیده باشید. در زمان‌های گذشته که یخچال یا فریزر برای نگهداری مواد غذایی وجود نداشت، نمک‌سود کردن و دود دادن از روش‌های افزایش زمان نگهداری غذا‌ها محسوب می‌شدند. این روش به ویژه برای گوشت قرمز و ماهی به کار می‌رفت. دودی‌کردن فساد ماده غذایی را به تاخیر می‌اندازد و طعم خاصی نیز به آن می‌بخشد. امروزه با وجود یخچال و فریزر در هر خانه، امکان انجماد ماهی و گوشت و نگهداری آن‌ها برای مدتی طولانی کار سختی نیست.

برای دودی کردن ماهی آن را نمک‌سود کرده و در اتاقی مخصوص دود می‌دهند. البته باید بدانید ماهی شور و ماهی دودی یکی نیستند، ماهی شور فقط نمک‌سود می‌شود، اما دود نمی‌بیند. البته این نوع ماهی را باید از مکان‌های مورد اعتماد تهیه کنید. زیرا در روش‌های غیر استاندارد دود دادن، برخی مواد مضر روی ماهی جمع می‌شوند. روش پخت ماهی دودی را در ادامه بخوانید.

در ایران به ویژه در استان گیلان این ماهی را به عنوان چاشنی در کنار غذا‌هایی همچون باقلا قاتق، ترش تره و ترش واش سرو می‌کنند. در واقع ماهی دودی نقش چیزی مانند ترشی را در غذا‌های گیلانی دارد. لازم است بدانید ماهی دودی به دلیل داشتن نمک فراوان و بالا بردن فشار خون باید به میزان کم مصرف شود.

برنج: ۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار
روغن: ۳ قاشق غذاخوری
نمک: ۱ قاشق چای‌خوری
ماهی دودی: یک حلقه به قطر ۵ سانتی‌متر

در استان گیلان طرز تهیه ماهی دودی به این صورت است که شوری ماهی را می‌گیرند و آن را به روشی جالب همراه با کته می‌پزند. البته همانطور که گفتیم، ماهی دودی را معمولا به عنوان چاشنی غذای اصلی آماده می‌کنند، برای مثال یک برش حلقه‌ای ماهی برای ۴ الی ۵ نفر کافی است.

اول از همه باید نحوه و روش صحیح گرفتن شوری ماهی دودی را بدانید. ماهی دودی را لازم نیست پس از خرید بشویید، اما قبل از پخت باید فلس‌ها، سر و دم آن را جداکنید و برای مدت ۵ تا ۱۰ ساعت در آب سرد قرار دهید. در این مدت چندبار آب آن را عوض کنید تا شوری ماهی تا جای ممکن گرفته شود.

یک گیلانی اصیل همواره برنج را به صورت کته آماده می‌کند، تا جایی که در گیلان آبکش کردن برنج را اسراف و از دست دادن مواد مغذی آن می‌دانند. شما هم برای این غذا برنج را بشویید و روی آن، تا ارتفاع یک بند انگشت بالاتر از برنج، آب بریزید. با توجه به شوری ماهی، بهتر است برنج را بی‌نمک یا کم‌نمک بپزید. شعله را زیاد کنید تا آب به جوش بیاید، سپس آن را کمتر کنید تا آب برنج بکشد. در این مرحله باید روغن را اضافه کنید و برنج را دم بگذارید.

قبل از گذاشتن در قابلمه کته، یک قطعه ماهی دودی را در کاسه‌ای چینی یا سفالی بگذارید و روی برنج قرار دهید. به این ترتیب تا برنج دم بکشد ماهی هم به آرامی بخارپز خواهد شد. توصیه می‌کنیم از کاسه آرکوپال استفاده نکنید، زیرا ممکن است بشکند. بعد از گذشت حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه، کاسه ماهی را بردارید و آب آن را دور بریزید، این آب بوی ناخوشایندی دارد. پس از جداکردن پوست ماهی، آن را تکه‌تکه کرده و به همراه کته نوش جان کنید.

 

ماهی دودی را می‌توانید پس از گرفتن شوری آن خشک کرده و در کمی روغن سرخ کنید. به این ترتیب ماهی دودی خشک شده با پلو خواهید داشت. اما شیوه‌ای که در شمال کشور رایج است همان است که در بالا گفته شد.