«معصومیت از دست رفته» روایتی از حق و باطل/یک درام تکان‌دهنده

- نام داوود میرباقری برای ایرانیان و شیعیان بیشتر با دو سریال فاخر «امام علی (ع)» و «مختارنامه» گره خورده است. جدای از این دو مجموعه، سریال‌های دیگر او هم اهمیت بالایی برخوردارند و بار‌ها ازشبکه‌های مختلف صدا و سیما بازپخش شده و همچنان جزء پربیننده‌ترین سریال‌های تاریخ و مذهبی هستند. سریال «معصومیت از دست رفته» یکی از همین مجموعه‌های فاخری است که امسال هم از تلویزیون بازپخش می‌شود.

یکی از ویژگی‌های بارز آثار میرباقری این است که واقعه عاشورا به نوعی با کار‌های او گره خورده و مستقیم و غیرمستقیم همواره به این واقعه می‌پردازد. خود میرباقری علت این امر را توضیح داده است: «اگر به تاریخ به بنگریم و به زندگی بزرگان، انبیاء و اولیا و برگزیدگان و صاحبان اندیشه‌های نو نگاه کنیم می‌بینیم که همه این بزرگواران برای رهایی آدمیان از جهل و ضلالت و گمراهی مرارت‌های بسیار کشیده‌اند و خداوند همواره بهترین بندگانش را قربانی هدایت مخلوقاتش کرده و «حضرت سیدالشهدا حسین‌بن علی علیه‌السلام» نورچشمی پیامبر ختمی مرتبت بلاشک عزیزترین و مقرب‌ترین بندگان خداست... به نظر حقیر اگر سیدالشهدا و قیام عاشورایش نبود تکامل تاریخ بشریت ناقص بود. «اما حسین (ع)» هدایت‌گر همه عصر‌ها و نسل‌هاست.»

سریال «معصومیت از دست رفته» روایتگر ماجرایی جذاب مربوط به عاشورای سال ۶۱ هجری قمری است. زمانی که شوذب، خزانه‌دار شهر، با وجود داشتن همسرمهربانش ماریای نصرانی، درگیر عشقی قدیمی به حمیرای یهودی می‌شود و در کشمکشی بین عقل و عشق و اعتقاداتش قرار می‌گیرد. اولین همسر او، ماریا است که زمانی مسیحی بوده‌است و خاطرات شیرینی از دوران خلافت «امام علی (ع)» دارد که به منزل آن‌ها سر می‌زده‌است و دستگیر فقر و تنگدستی‌شان بوده‌است. دیدن شوذب، ماریا را به یاد «مولا علی (ع)» می‌اندازد و همین به تدریج علاقه او را به شوذب شکل می‌دهد. ماریا که پس از مرگ مادر به دیر سپرده شده و به قالب راهبه مسیحی درآمده است، همچنان دل در گرو عشق شوذب دارد و برایش پیام‌هایی عاطفی می‌فرستد و در مواجهه بین این دو، شوذب نیز گرفتار عشق ماریا می‌شود. اما همسر دوم یک یهودی است به نام حمیرا که با شمایل کولی‌وار خویش، دل شوذب را می‌فریبد و او را بتدریج با وسوسه به راهیابی بیشتر به دستگاه خلافت امویان، از ایمان دور می‌سازد.

این سریال بهار سال ۱۳۸۲، برای اولین بار از شبکه سه پخش شد، اما به دلیل حمله آمریکا به عراق خیلی دیده نشد، اما در بازپخش آن که در محرم همان سال پخش شد مرود استقبال طیف وسیعی از مردم قرار گرفت. این سریال در مراسم تجلیل از برنامه سازان شبکه ۳ برای تولیدات پخش شده در سال‌های ۸۳و ۸۴ توانست تندیس زرین و لوح تقدیر بخش سریال‌های الف را برای محمد مسعود، تندیس بهترین فیلمنامه‌نویس را برای داوود میرباقری، تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای امین تارخ و لوح تقدیر بهترین بازیگر نقش اول زن را برای سارا خوئینی‌ها از آن عوامل این سریال کند.

لازم به ذکر است هسته اولیه داستان مجموعه بر اساس واقعیت است، اما میرباقری نشان داد که از یک موضوع حاشیه‌ای و نه چندان مهم تاریخی و مذهبی چگونه می‌توان با بودجه‌ای نه چندان زیاد اثری موفق و پرمخاطب تولید کرد. یکی از ویژگی‌های برجسته این سریال آن است که مخاطب با علاقه در فاصله زمانی دوران «امام علی (ع)» تا شهادت «سیدالشهدا (ع)» منتظر می‌ماند تا ببیند بالاخره سرنوشت شوذب چه خواهد شد. از دیگر سو موسیقی متناسب با فضای کلی سریال، گریم‌های متناسب با شخصیت کاراکترها، دیالوگ‌های گیرا و جذاب، ترانه پر مفهوم محمد اصفهانی در تیتراژ پایانی و به ویژه بهره‌گیری از بازیگرانی توانمند و حرفه‌ای، همگی دست به دست هم داده تا با کارگردانی بسیار خوب سید داود میرباقری، در نهایت «معصومیت از دست رفته» به یکی از آثار ماندگار و درخشان و تاثیرگذار تلویزیون در زمره سریال‌های تاریخی و عاشورایی تبدیل شود که با هر بار بازپخش هم حلاوت و تازگی خود را حفظ کند.

امین تارخ در نقش شوذب، فریبا کوثری در نقش ماریای نصرانی، سارا خوئینی‌ها در نقش حمیرا، امین زندگانی در نقش زید، عزیزالله هنرآموز در نقش پدر حمیرا، حدیث فولادوند در نقش ربابه، انوشیروان ارجمند در نقش حجاج بن یوسف ثقفی، داریوش فرهنگ در نقش عبیدالله بن زیاد از نقش‌هایی بودند که در سریال خوش درخشیدند و بیش از پیش در بین مردم به محبوبیت رسیدند.

دیگر عوامل «معصومیت از دست رفته» کارگردان: داوود میرباقری، تهیه کننده: محمد مسعود، مدیر هنری: مجید میرفخرایی، طراح صحنه: ویسکا آسایش، طراح لباس: آذر محمدی، دکور: مجید شهبازی، دستیاران کارگردان: حسن میرباقری و علی کریم، تنظیم تصویر: بهمن ملکی، منشی صحنه: گلچهره دانش، گریم: مجید اسکندری- محبوبه اسکندری و مرتضی اهل حق، جانشین تولید: مسعود محجور، خواننده: محمد اصفهانی، سرپرست گویندگان: حمیدرضا آشتیانی پور، طراحی و ترکیب صدا: احمد کلانتری، تدوین: مهدی حسینی وند، موسیقی: فریدون شهبازیان، طراحی گریم: عبدالله اسکندری، ناظر کیفی: علیرضا افخمی، مدیر تولید: بهروز خوش رزم.