مسوولان احیا و بهره برداری از خانه‌های تاریخی را جدی بگیرند

حمیده چوبک دانشیار پیشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و مدیر پایگاه تاریخی الموت در خصوص اثرات مداخله نهاد‌ها و سازمان‌های گوناگون در تملک و نگهداری از بنا‌های تاریخی به میزان گفت: من در این مساله مشکلی نمی‌بینم. اگر چناچه این سازمان‌ها طرح مرمت و حفاظت و طرح بهره برداری از بنا‌های تاریخی تحت تملکشان را داشته باشند که با موازین و ضوابط میراث فرهنگی مغایرتی نداشته باشد مشارکت آن‌ها در این اقدامات می‌تواند بسیار هم مطلوب باشد؛ بنابراین من در نفس ورود پیدا کردن این نهاد‌ها برای حفاظت و نگهداری از بنا‌های تاریخی اشکالی نمی‌بینم. اما لازم است تا بر نحوه عمل این نهاد‌ها در مرمت و نگهداری از این بنا‌ها نظارت‌های کافی اعمال بشود.

وی درمورد احتمال بروز ناهماهنگی میان میراث فرهنگی و نهاد‌های متولی آثار تاریخی و سست شدن نظارت‌ها گفت: به هر حال در هر جایی احتمال بروز تخلف وجود دارد. در مورد حفاظت از بنا‌های تاریخی هم ممکن است چنین تخلفاتی رخ بدهد. با این حال من در اصل مساله مشارکت نهاد‌های دیگر در نگهداری و احیای آثار تاریخی مشکلی نمی‌بینم. اگر یک اثری که ثبت ملی شده و نهادی برای بهره برداری، حفاظت و مرمت آن اعلام آمادگی بکند طبق ضوابطی که وجود دارد طرح پیشنهادی آن نهاد به شورای فنی سازمان میراث فرهنگی برده می‌شود و در آنجا مورد بررسی‌های کارشناسانه قرار می‌گیرد. بعد از اینکه همه مراحل فنی و کارشناسی در شورای فنی به انجام رسید دیگر مشکلی برای عملیاتی شدن اقدامات آن نهاد وجود نخواهد داشت. اما اگر این مراحل به طور کامل به انجام نرسد در این صورت مشکلاتی ایجاد خواهد شد.

 

میراث فرهنگی باید به وزارت ارتباطات اولتیماتوم بدهد

مدیر پایگاه تاریخی الموت در پاسخ به اینکه بهره برداری از یک بنای واجد ارزش تاریخی چه اثری بر هویت، بافت‌ها و معماری قدیمی، سیما و منظر تاریخی شهر خواهد گذاشت گفت: بهره برداری از بنا‌های تاریخی برای ویژگی‌های معماری با ارزش یک شهر حیات دهنده و زنده کننده است. من تصور می‌کنم باید این مساله در دستور کار شهرداری ها، وزارت کشور و وزارت مسکن و شهرسازی باشد تا اصل بر حفظ و احیا و بهره برداری از خانه‌های تاریخی دارای ارزش باشد. این خانه‌های تاریخی ارزش مادی و ارزش معنوی را توامان با هم دارند. اگر قرار بر ساختن بنایی از نو باشد و متولیان دنبال تامین سرمایه لازم برای این کار باشند باید ببینند در مجموعه بافت شهری اگر بنایی تاریخی هست که بتواند جوابگوی این نیاز باشد و برای کاربری جدید کارایی لازم را دارد چنین بنایی باید در اولویت قرار بگیرد.

 

چوبک خاطرنشان کرد: به نظر من مسوولان باید این نکته را به عنوان یک دستورالعمل در موضوع شهرسازی کشورمان قرار بدهند. البته من امیدی زیادی برای عملی شدن این مساله ندارم. چون معمولا مسوولان ما زمین‌هایی را که می‌تواند مثلا برای کشاورزی یا موضوعات دیگری قابلیت بهره برداری داشته باشد را برای ساخت و ساز‌های جدید مورد استفاده قرار می‌دهند. در حالی که اگر هزینه‌هایی که برای ساخت و ساز‌های جدید صورت می‌گیرد و معمولا هم به بافت‌های شهری آسیب می‌زند را صرف تعمیر و بازسازی و بهره برداری بنا‌های دارای قدمت بکنند به ارتقای ارزش‌های شهری خواهد انجامید. چنین اقدامی علاوه بر این می‌تواند جلوی ساخت و ساز‌های بی ضابطه را هم بگیرد. درواقع این کار مدیریت سرمایه‌هایی است که از گذشته برای ما باقی مانده است.