دلایل «نشنال اینترست» برای اثبات افول آمریکا
_ روزنامه کیهان نوشت: نشریه آمریکایی «نشنال اینترست» در یادداشتی هفت فاکتور را ذکر کرده که بر اساس آن دوران تک قطبی آمریکا دیگر به سر آمده است.
افول آمریکا و پایان نظم جهانی تک قطبی تحت تسلط آمریکا طی سالهای اخیر بارها از سوی کارشناسان، اندیشمندان، اندیشکدهها و حتی سیاستمداران آمریکایی و غربی اعلام شده و تقریباً به ندرتاندیشمندی پیدا میشود که به افول آمریکا معتقد نباشد. این بار نشریه آمریکایی «نشنال اینترست» نیز در پایگاه اینترنتی خود طی یادداشی نوشته: «در پایان دوره دو قطبی جنگ سرد که در آن دشمنی بین آمریکا و اتحاد شوروی غالب بود، مردم زیادی یا امیدوار و یا نگران بودند که یک جهان تک قطبی جدید تحت تسلط آمریکا تشکیل شده است. از ابتدای قرن بیست و یکم با این حال قابلیت آمریکا برای عمل به عنوان یک قطب واحد از سوی چند فاکتور به چالش کشیده شد».
این نشریه در ادامه ۷ فاکتور را ذکر کرده که بر اساس آن «دیگر آمریکا تک قطب و قدرت برتر نیست». این هفت فاکتور به ترتیب عبارتند از: «قابلیت آمریکا در غلبه یافتن در مداخلات نظامی گسترده و طولانی مدتش در افغانستان و عراق. پاسخ غیرموثر آمریکا به تصرف خاک گرجستان در سال ۲۰۰۸ و تصرف خاک اوکراین در سال ۲۰۱۴ از سوی روسیه. واگذاری ابتکار عمل از سوی آمریکا به دیگر قدرتهای خارجی (روسیه، ایران یا ترکیه) در نزاعهای مداوم پسا ۲۰۱۱ در سوریه، لیبی و یمن. ناتوانی آمریکا در پیش گیری از ظهور یک چین هر چه قدرتمندتر و ادعاهای دریایی گسترده جسورانه آن در دریای چین جنوبی و دریای چین شرقی و همچنین افزایش نفوذ پکن در سطح جهانی با ابتکار عمل کمربند و جاده. تلاشهای ناموفق واشنگتن برای نزدیکی به دشمنان آمریکا (همانطور که دونالد ترامپ به طور خاص در قبال کره شمالی و حتی ایران تلاش کرد). تلاشهای ناموفق واشنگتن برای برحذر داشتن همپیمانان آمریکا از همکاری با دشمنان آمریکا. برنامه خروج نظامی آمریکا در سال ۲۰۲۱ از افغانستان و همچنین این اعلامیه که آمریکا به نقش رزمی خود در عراق تا پایان ۲۰۲۱ پایان میدهد؛ جدیدترین نشانهها از این است که جهان تک قطبی تحت تسلط آمریکا (چنانچه واقعا تا کنون وجود داشته) رو به پایان است».
گزینه جایگزین
به گزارش ایسنا در ادامه این یادداشت میخوانیم: «اما اگر این اعتقاد رایج وجود دارد که جهان تک قطبی تحت تسلط آمریکا دارد به پایان میرسد، اتفاق نظری درباره اینکه چه نوع نظم چند قطبی جهانی شکل گرفته یا دارد شکل میگیرد وجود ندارد. در حقیقت دیدگاههای رقیب متعدد درباره اینکه این جهان چندقطبی چطور باید باشد یا تبدیل به چه چیزی شده است، وجود داشتهاند. دیدگاه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه درباره یک جهان چند قطبی به نحوی است که نه فقط جای یک جهان تک قطبی تحت تسلط آمریکا را میگیرد بلکه همچنین توسط قدرتهای بزرگ از جمله روسیه که به حوزههای نفوذ یکدیگراحترام میگذارند قاعده مند میشود. به عبارت دیگر از نظر پوتین یک جهان چند قطبی جهانی است که در آن کشورهایی که ابرقدرت نیستند موضوع توافقاتی حاصل شده از سوی ابرقدرتها هستند. در حالی که مقامهای چینی خواستار آن شدهاند که یک جهان چند قطبی جای جهان تک قطبی تحت تسلط آمریکا را بگیرد، چشمانداز آیندهای که هر چه بیشتر در چین ابراز میشود به نظر اگر که کاملا تک قطبی نباشد، اما چین محور است».
نشنال اینترست میافزاید: برخی ناظران دیگر پیشبینی ظهور یک نظم جهانی دو قطبی چین- آمریکا را دارند. برخی ناظران روس با نگرانی از بابت اینکه در این وضعیت روسیه اهمیتش را از دست بدهد، خواستار آن شدهاند که یک قطب سوم متعادلکننده بین آمریکا و چین تحت رهبری روسیه شکل بگیرد. از نظر کشورهای کمتر از سطح ابرقدرتی، جاذبه یک جهان چند قطبی در این است که به آنها نسبت به یک جهان تک قطبی فرصت بیشتری برای سودجستن از طریق بازی دادن ابرقدرتهای مخالف علیه یکدیگر میدهد.
در پایان این یادداشت آمده: «روند تغییر فعلی از یک جهان تک قطبی تحت تسلط آمریکا به سمت یک جهان چند قطبی به شکلی عمدتا تدریجی رخ داده در حالی که دیگران در طی سالیان زیادی از محاسبات غلط سیاسی متعدد آمریکا بهرهبرداری کردهاند. اما حتی زمانی که سیستم نظم جهانی تغییر نمیکند، اما امکان چنین تغییری همچنان هست».
