تقویم تاریخ؛ از معاهده سور تا تاسیس موزه لوور

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (سه شنبه نوزدهم مرداد سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:

اول محرم، آغاز سال ۱۴۴۳

امروز اول محرم، اولین روز سال ۱۴۴۳ هجری شمسی است. گاه‌شماری هجری قمری، گاه شماری براساس چرخش ماه است که توسط مسلمانان و نیز در بسیاری از کشور‌های اسلامی به عنوان سالنمای مذهبی یا در مواردی سالنمای مدنی استفاده می‌شود. از این سالنما در بسیاری از آیین‌های اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماه‌های حرام، و عزاداری استفاده می‌شود. در زمان خلافت عمر بن خطاب خلیفه دوم مسلمین به توصیه علی بن ابی‌طالب (ع) هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه مبدأ این تقویم قرار گرفت و مدون شد. قبل از جهانی شدن گاهشماری میلادی در بسیاری از کشور‌های اسلامی و رسمی شدن گاهشماری هجری خورشیدی در ایران و افغانستان، سالنمای هجری قمری سالنمای اصلی سرزمین‌های اسلامی بود و وقایع تاریخی در اکثر قریب به اتفاق موارد با این گاهشماری ثبت می‌شد. مبدأ گاهشماری هجری قمری مانند گاهشماری هجری خورشیدی، سال هجرت پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) است که در سال ۶۲۲ میلادی از مکه به مدینه رخ داد.

امضای معاهده سور میان عثمانی و متفقین بعد از جنگ جهانی اول

۱۰۱ سال پیش، در روز دهم اوت سال ۱۹۲۰ میلادی؛ معاهده «سور» (Sevres) میان امپراتوری عثمانی که در جنگ جهانی اول شکست خورده بود، با متفقین امضا شد. براساس این معاهده، این امپراتوری ۸۰ درصد از مساحت خود را ازدست داد و قلمرو آن از سه میلیون کیلومتر مربع به حدود ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع کاهش یافت.

معاهده سور، توافق قبلی فرانسه و انگلیس در مورد تقسیم سرزمین‌های امپراتوری عثمانی را رسمیت بخشید و انگلیس بر عراق، اردن و فلسطین و فرانسه نیز بر سوریه و لبنان مسلط شد. همچنین بر اساس این معاهده، بخش‌هایی از ترکیه امروزی به یونان و ایتالیا و شرق آن به جمهوری ارمنستان واگذار شد. شرایط سخت و ذلت بار معاهده سور باعث قیام مردم و ارتش ترکیه و نبرد آنان با دولت‌های اشغالگراین کشور شد. در سال ۱۹۲۳ متفقین پیمان دیگری با ترکیه امضا کردند که حدود این کشور را در مرز‌های کنونی آن تثبیت کرد.

جدایی اتریش از آلمان

۲۱۵ سال پیش، در روز دهم اوت سال ۱۸۰۶ میلادی؛ در پی فروپاشی امپراتوری روم، اتریش از سرزمین‌های آلمانی نشین جدا شد. این امپراتوری که عمدتاً متشکل از سرزمین‌های آلمانی نشین بود در قرن دهم میلادی به وجود آمد. در زمان قیام مارتین لوتر، پایه گذار مذهب پروتستان، دولت‌های محلی تشکیل دهنده امپراتوری مقدس روم (دوک نشینها)، آئین وی را پذیرفتند و رابطه خود را با کلیسا قطع کردند.

پس از جنگ‌های مذهبی موسوم به جنگ سی ساله، این امپراتوری به شدت تضعیف شد و سرانجام با اعمال فشار‌های ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه، فرو پاشید. حاصل این فروپاشی، جدایی اتریش به عنوان قدرتمندترین عضو امپراتوری مقدس روم و پراکندگی دیگر دوک نشین‌ها بود. البته آلمان در سال ۱۸۷۱ متحد شد و هیتلر در سال ۱۹۳۸ اتریش را به آلمان ملحق کرد. اما پس از شکست آلمان در جنگ جهانی دوم، اتریش بار دیگر از آلمان جدا شد.

عزل لویی شانزدهم به دنبال انقلاب فرانسه

۲۲۹ سال پیش، در روز دهم اوت سال ۱۷۹۲ میلادی؛ در پی انقلاب فرانسه، «لویی شانزدهم» پادشاه فرانسه از مقامش عزل شد. پس از انقلاب، پادشاه عملاً بسیاری از اختیارات خود را از دست داد. در جریان جنگ فرانسه با اتریش و شکست‌های اولیه فرانسه، انقلابیون چنین تبلیغ می‌کردند که پادشاه با دشمن ارتباطاتی داشته است.

فرار نافرجام خانواده سلطنتی نیز آن‌ها را نزد افکار عمومی بیشتر منفور کرد. به همین دلیل مردم فرانسه به تظاهرات علیه لویی شانزدهم پرداختند و کمون‌ها یا شورا‌های محلی که تحت نفوذ مخالفان سلطنت بودند، خواستار عزل وی شدند. سرانجام مجلس قانونگذاری فرانسه در چنین روزی پادشاه را از مقامش عزل و تصمیم نهایی را به مجلس دیگری به نام کنوانسیون واگذار کرد. آن مجلس نیز علاوه بر تایید عزل لویی شانزدهم، به اعدام وی رأی داد.

استقلال کلمبیا‌

۲۰۲ سال پیش، در روز دهم اوت سال ۱۸۱۹ میلادی؛ با پیروزی «سیمون بولیوار» آزادیخواه آمریکای جنوبی بر ارتش اسپانیا، کشور کلمبیا استقلال کامل خود را به دست آورد. این کشور حدود ۳۰۰ سال تحت اشغال و استعمار اسپانیا بود، اما قیام مردم از اواخر قرن نوزدهم، بویژه قیام سال ۱۸۱۰ به رهبری بولیوار، استقلال را برای ملت کلمبیا به ارمغان آورد.

با این حال استعمارگران اسپانیایی به مقاومت خود ادامه دادند تا آنکه در سال ۱۸۱۹ کاملاً شکست خوردند و جمهوری کلمبیای بزرگ شامل کلمبیا، اکوادور، ونزوئلا و پاناما - که در آن زمان بخشی از کلمبیا بود - به وجود آمد. کلمبیا از نظر مساحت سومین کشور آمریکای جنوبی است و دارای تمدنی کهن می‌باشد. کشور‌های اکوادور، برزیل، ونزوئلا و پاناما همسایه این کشور هستند و در شمال آن دریای کارائیب و اقیانوس آرام قرار دارند.

تاسیس موزه لوور پاریس

۲۲۸ سال پیش، در روز دهم اوت سال ۱۷۹۳ میلادی؛ موزه «لوور» (Louvre) فرانسه افتتاح شد. این موزه تا قبل از انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹، یکی کاخ‌های سلطنتی بود که آثار هنری در آن نگهداری می‌شد. اما پس از انقلاب، به موزه‌ای عمومی تبدیل شد. موزه لوور در پاریس، که حدود ۳۵ هزار اثر هنری را در هشت قسمت مختلف به نمایش گذاشته است، پربازدیدترین موزه جهان محسوب می‌شود.

بسیاری از این آثار هنری از کشور‌های مختلف جهان، به ویژه کشور‌های مشرق زمین با روش‌های غیرقانونی به موزه لوور منتقل شده است. چنانکه بخش هنر‌های اسلامی این موزه دارای بیش از پنج هزار اثر قدیمی و با ارزش است که تنها ۲۵۰۰ اثر متعلق به ایران می‌باشد. این بخش از پربازدیدترین قسمت‌های موزه لوور است.