کیفیت آموزش در مدارس دولتی پاسخگوی نیاز‌های کنکور نیست

-با اعلام نتایج آزمون سراسری و نگاهی به مراکز تحصیل رتبه‌های برتر در بین سی نفر برتر در سه گروه ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی در کنکور امسال مشاهده می‌شود که از بین این افراد تنها یک تا دو نفر از آن ها در مدارسی خارج از سمپاد(سازمان ملی پرورش استعداد های درخشان) و دیگر مدارس نمونه دولتی و غیر انتفاعی تحصیل کرده اند.

اما سوال اینجاست که ناکامی دانش آموزان مدارس دولتی عادی از دستیابی به رتبه‌های برتر نشان از چیست؟ آیا این موضوع نشان از این ندارد که دیگر کیفیت آموزشی در مدارس دولتی عادی پاسخگوی نیاز‌های کنکور نیست؟

سهم مدارس دولتی عادی در رتبه‌های زیر ۳ هزار تنها ۱۰ درصد است
خارج از نتایج کنکور امسال و بررسی رتبه‌های برتر در سه گروه آموزشی ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی که تنها دو نفر از افراد در مدارسی غیر از مدارس نمونه دولتی و غیر انتفاعی تحصیل کرده اند در بهار سال گذشته نیز وزارت آموزش و پرورش، گزارشی از نتایج کنکور سراسری ۱۳۹۹ منتشر کرده است که با مشاهده آن می توان به این نتیجه رسید که جای  خالی دانش آموزان مدارس دولتی عادی در میان رتبه های برتر کنکور دیده می شود.اما علت این امر چیست؟

 

در این گزارش پراکنش ۳ هزار رتبۀ برتر گروه‌های ۵گانهٔ آموزشی به‌تفکیک ۳۱ استان و ۷۳۵ منطقۀ آموزشی کشور آمده است. آمار پذیرفته‌شدگان براساس جنسیت، شهری/روستایی، و نوع مدرسه نیز ارائه شده است. در این گزارش مشخص شد مدارس استعداد درخشان و نمونۀ دولتی که حدود ۱۲.۵ درصد دانش‌آموزان پایۀ دوازدهم را تحت پوشش دارند، نزدیک به ۶۴ درصد رتبه‌های زیر ۳ هزار را به خود اختصاص داده‌اند. مدارس عادی دولتی هم که ۵۴ درصد جمعیت دانش‌آموزی پایۀ دوازدهم را دارند، تنها ۱۰ درصد رتبه‌های زیر ۳ هزار را به‌دست آورده‌اند.

تمرکز امکانات در مدارس غیر انتفاعی و نمونه دولتی
مریم صداقت دبیر زیست یکی از مدارس دولتی شهر تهران در گفت‌وگو با میزان گفت: در طی ۱۶ سال تدریس در مدارس دولتی و غیر دولتی در مورد تدریس اصول کلی کتاب و نکته‌های مهم در هیچ یکی از مدارس کوتاهی نکرده ام، گا‌ها دانش آموزان پرتلاشی از مدارس دولتی داشته ام که خارج ساعات مدرسه بدون چشم داشت پاسخگوی اشکالات و سوالات آن‌ها بوده ام، اگرچه که این احساس مسئولیت در تمامی دبیران مدارس وجود دارد، اما جدا از بنیه علمی معلم در این مدارس، اختصاص ساعات بیشتر ودر راس قرار گرفتن آزمون‌های آزمایشی مستمر ویزه مدارس غیر دولتی و نمونه دولتی و محوریت کتاب‌های کمک آموزشی و استفاده از دبیرانی ویژه تست و کنکور جدا از ساعات کلاس در مدارس غیر دولتی و یا نمونه دولتی عاملی دیگر است که در اخذ نتایج داوطلبان کنکور موثر است.

وی ادامه داد: در سال تحصیلی گذشته، دانش آموزانی از مدارس دولتی داشتم که گمان می‌کردم با توجه به وضعیت تحصیلیشان رتبه‌های خوبی را به خود اختصاص دهند، اما با وجود تبعیضاتی که در شیوه آموزش وجود دارد و رقابت بالایی که میان دانش آموزان مدارس غیر دولتی و نمونه دولتی وجود دارد، جایی برای این دانش آموزان در میان رتبه‌های برتر وجود ندارد چرا که عمده امکانات آموزشی در مدارس غیر انتفاعی و نمونه دولتی متمرکز است.


شرایط نابرابر آموزشی در نتایج کنکور رخ می‌نماید
افشین مسافری مشاوره کنکور،گفت: بی عدالتی آموزشی در مدارس کشور همیشه مورد بحث بوده و این موضوع فقط محدود به دوران کرونا نیست. در کشور ما مدارس دولتی علی رغم ظرفیت بالای دانش آموز از امکانات ناچیز آموزشی برخوردارند.

او ادامه داد: برگزاری کلاس‌های تقویتی و فوق‌برنامه، جمعیت محدود، اردو‌های مختلف زیارتی، سیاحتی و آموزشی و ... بخش کوچکی از تفاوت بین مدارس دولتی و غیردولتی و نمونه دولتی را نشان می‌دهد، برخی مدارس غیردولتی شاخص در ازای دریافت شهریه‌های هنگفت، خدماتی ازقبیل ناهار و وعده‌های گوناگون پذیرایی، سرویس ایاب و ذهاب، تجهیزات به روز آزمایشگاهی، کارگاهی و ورزشی به متقاضیان خود ارائه می‌دادند، اما در مقابل فرایند آموزش در مدارس دولتی با حضور در کلاس‌های پرجمعیت و امکانات و تجهیزات ناچیز آموزشی و رفاهی سپری می‌شد. این شکاف آموزشی بین مدارس دولتی و غیردولتی با شیوع ویروس کرونا و دستیابی ویژه مدارس غیر دولتی به امکانات کمک آموزشی  عمیق‌تر شد.

خارج از مواردی که در بالا اشاره شد ، با توجه به سوالات پر حاشیه ای که سال جاری در کنکور منشر شد و اختلافاتی که میان سازمان سنجش و آموزش و پرورش ایجاد شد،این گمان به ذهن متبادر می شود که بنا بر اظهار داوطلبان درصدی از سوالات کنکور در همه گروه های آموزشی فرای کتاب درسی طرح شد است ،و دانش آموزانی که دسترسی و بهره مندی به امکانات بالای آموزشی نداشتند در این میان بازنده شدند و نتوانستند آنچنان که باید در این ماراتن آموزشی خودی نشان دهند .

در نهایت اینکه شرایط نابرابر آموزشی و تبعیض آمیزی که سالیانی است گریبانگیر نظام آموزشی کشور شده است جز با تدبیر و چاره اندیشی و تدییق و در انداختن طرحی نو که اجماع حداکثری را نیز به همراه داشته باشد و به میزان عدالت نزدیک باشد به مقصد نخواهد رسید. در غیر این صورت همچنان سرنوشت دانش آموزانی که علاوه بر دوازده سال تحصیلی یک سال پر استرس و تنش را سپری می کنند در این میان تحت الشعاع قرار خواهد گرفت،چرا که با مشاهده  میان تلاش خود و نتیجه ای که دریافت می کنند ارتباط مثبت و مستقیمی  نمی بینند ، در نهایت سرخورده و دلزده می شوند.