کاهش ۸۵ درصدی مراجعه فیزیکی با برگزاری دادرسی الکترونیک در دادگاه حقوقی تبریز

- با توجه بزگزاری جلسات دادرسی الکترونیکی در دستگاه قضایی آذربایجان شرقی، به منظور اطلاع از نحوه برگزاری و روند اجرای دادرسی الکترونیکی با مراجعه به شعبه ۱۸ دادگاه حقوقی تبریز به عنوان برگزار کننده جلسات دادرسی الکترونیکی با رئیس شعبه نیما بهروزی یکی از قضات دادگستری استان آذربایجان شرقی گفتگو کردیم.

متن این گفت‌وگو به شرح زیر است.

: در راستای اجرای طرح تحولی دستگاه قضایی و اجرای برنامه‌های فناورانه چه اقداماتی در این شعبه انجام می‌شود؟

یکی از معضلات آزار دهنده در روند رسیدگی به پرونده‌ها رسیدگی کاغذی و استفاده از تعداد بالای کاغذ در این مسیر بوده که تلاش کردیم طی یک ماهه اول همه رسیدگی‌ها با حذف کاغذ از بدو تا ختم رسیدگی به صورت فایل‌های الکترونیکی باشد.

در ادامه تلاش کردیم دادرسی‌ها را به صورت مجازی برگزار کنیم که در ایام شیوع بیماری کرونا توانستیم، ضمن فراهم کردن تجهیزات و زیرساخت‌های لازم توسط قوه قضائیه و برقراری صوت و تصویر بین اصحاب دعوی، جلسات دادرسی بدون حضور فیزیکی اشخاص در شعبه را به صور ت الکترونیکی برگزار کنیم که مورد رضایت بود.

: نحوه برگزاری جلسات دادرسی‌های الکترونیکی به چه شکل است؟

دادرسی الکترونیکی به دو طریق از طریق سامانه های طراحی شده توسط قوه قضائیه ارتباط بین اصحاب دعوی دادگاه برگزار و پس از برگزاری دادگاه به صورت الکترونیکی، اخذ امضا صورت جلسه نیز به صورت الکترونیکی انجام می‌شود، به عبارتی تمام امور رسیدگی از بدو رسیدگی تا خاتمه بدون حضور فیزیکی اشخاص انجام می‌شود.

اگر بتوانیم این موضوع را در دیگر شعبات راه اندازی کنیم شاهد تحول بزرگی خواهیم بود تا حداقل در شرایط کرونایی از حضور و ازدحام جمعیت در شعبات پیشگیری می‌شود.

: تاثیر دادرسی الکترونیکی در کاهش مراجعات حضور به چه میزان بوده است؟

برنامه‌ای که به دنبال آن هستیم کاهش ۱۰۰ درصدی مراجعات حضوری به شعبات بوده و تلاش داریم ۱۰۰ درصد پرونده‌های مراجعه کنندگان به دادگستری را از طریق الکترونیکی رسیدگی کنیم که البته برخی پرونده‌ها نیاز به حضور شخص بوده و جزو ضرورت‌های پرونده است.

: دادرسی الکترونیکی و حذف رسیدگی کاغذی چه تاثیری در روند رسیدگی پرونده‌ها دارد؟

یکی از مزایای پرونده‌های تمام الکترونیک، علاوه بر حذف کاغذ، هزینه نگهداری برای سازمان نداشته و در هر زمان قابل دسترس است.

با توجه به حجم بالای استفاده از کاغذ در شعبات در روند رسیدگی می‌توان با حذف کاغذ در هزینه‌ها صرفه جویی کرد، همچنین با توجه به حذف کاغذ و انجام تمام امور به صورت الکترونیکی از اطاله پرونده‌ها پیشگیری شده و ضمن تسریع در رسیدگی به پرونده ها، دستورات به صورت منظم‌تر انجام می‌شود ضمن آنکه ۸۵ درصد مراجعات فیزیکی کاهش یافته است.

در برخی پرونده‌ها اصحاب دعوی از مسیر‌های دور به شعبه مورد نظر مراجعه میکنند که موجب اتلاف زمان و هزینه می‌شود، در حالی که با رسیدگی الکترونیکی این مشکل رفع می‌شود، برای مثال مراجعه کننده‌ای داشتیم که از استان زاهدان می‌بایست برای رسیدگی به پرونده در شعبه حاضر می‌شد، اما با هماهنگی‌های لازم این پرونده به صورت الکترونیکی انجام شد.

کنار گذاشتن رسیدگی سنتی و بهره مندی از علوم روز در رسیدگی به پرونده‌های قضایی یکی از خواسته‌ها و آرزو‌ها بود که برای توسعه این موضوع به دیگر همکاران نیز توصیه می‌کنیم تا رسیدگی بدون دغدغه‌ای را داشته باشیم.

یکی از معضلات رسیدگی به پرونده‌های قضایی و برگزاری جلسات حضوری در دوران شیوع کرونا ازدحام جمعیت و خطر ابتلا به بیماری کرونا بوده که گا‌ها برای افراد این حضور سخت است، اما با برگزاری دادرسی الکترونیکی این مشکل رفع شد.

: میزان رضایت و استقبال مراجعه کنندگان از برگزار دادرسی الکترونیکی به چه شکلی بوده است؟

در ابتدای امر موضوع دادرسی الکترونیکی برای مراجعه کنندگان توام با احساس مشکل در بیان مطالب به نظر می‌رسید، اما پس از برقراری و اتمام جلسه دادرسی به دلیل ارتباط خوب و فضای مناسب رضایت کامل داشتند. با توجه به اینکه برخی افراد تاکنون به دستگاه قضایی مراجعه نکرده اند در چنین مسایلی با استرس روبرو می‌شوند و این موضوع موجب عدم توانایی مطرح کردن مطالب می‌شود، اما در دادرسی الکترونیکی با توجه به حضور اصحاب دعوی در خانه خود و فضایی مناسب و به دور از فضای دادگاه‌ها و ارتباط از طریق فضای مجازی به راحتی و بدون استرس مطالب خود را مطرح می‌کنند و تا به امروز موردی سراغ نداشته ایم که فرد پس از برگزاری دادرسی الکترونیکی ناراضی باشد البته در صورت نارضایتی مجددا به صورت حضوری پرونده رسیدگی می‌شود.