۲۶ دانشگاه ایرانی در میان بهترین دانشگاه‌های جوان جهان

_ روزنامه کیهان نوشت: نظام رتبه‌بندی آموزش عالی تایمز جدیدترین رتبه‌بندی دانشگاه‌های جوان در سال ۲۰۲۱ را منتشر کرد. بر اساس این رتبه‌بندی ۲۶ دانشگاه ایرانی در جمع ۴۷۵ دانشگاه جوان برتر دنیا قرار گرفتند.

 

نظام رتبه‌بندی آموزش عالی تایمز برای رتبه‌بندی دانشگاه جوان ۲۰۲۱ از همان روشی که دانشگاه‌های جهان را ارزیابی می‌کند استفاده می‌کند و ماموریت‌های اصلی دانشگاه‌ها «تدریس، تحقیق، انتقال دانش و چشم‌انداز بین‌المللی» را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، اما در این رتبه‌بندی خاص، دانشگاه‌هایی با قدمت کمتر از ۵۰ سال مدنظر هستند.

 

دانشگاه‌های ایرانی نیز در این رتبه‌بندی حضور دارند. در سال ۲۰۱۹ تعداد ۱۳ دانشگاه ایرانی در میان ۳۵۱ دانشگاه، در سال ۲۰۲۰ تعداد ۲۰ دانشگاه ایرانی در میان ۴۱۴ دانشگاه و اکنون در سال ۲۰۲۱ تعداد ۲۶ دانشگاه ایرانی در جمع ۴۷۵ دانشگاه برتر دنیا قرار گرفته‌اند.

 

بر این اساس، دانشگاه‌های علوم پزشکی کردستان، کاشان، صنعتی شیراز، علوم پزشکی ایران، صنعتی اصفهان، یاسوج، محقق اردبیلی، کردستان، شهید مدنی آذربایجان، علوم پزشکی کرمان، لرستان، مازندران، سمنان، صنعتی شاهرود، بوعلی سینا، گیلان، رازی کرمانشاه، تربیت دبیر شهید رجایی، شهرکرد، اراک، حکیم سبزواری، شاهد، شهید باهنر کرمان، یزد، بیرجند و سیستان و بلوچستان از کشورمان در این رده‌بندی حضور دارند.

 

گفتنی است، شاخص‌های عملکرد به پنج حوزه تقسیم می‌شوند: آموزش (محیط یادگیری)، تحقیق (میزان تحقیقات، درآمد و شهرت)؛ استناد‌ها (تأثیر تحقیقات)؛ چشم‌انداز بین‌المللی (کارکنان، دانشجویان و تحقیقات)، درآمد صنعت (انتقال دانش).

 

تدریس و آموزش ۳۰ درصد وزن این رتبه‌بندی را به خود اختصاص می‌دهد که از این میان ۱۰ درصد مربوط به اعتبار دانشگاه، ۶ درصد نسبت اعضای هیئت علمی به دانشجو، ۳ درصد نسبت دانشجویان دکتری به دانشجویان لیسانس، ۸ درصد نسبت اعضای هیئت علمی دارای درجه دکتری و ۳ درصد درآمد سازمانی دانشگاه است.

 

تحقیقات نیز ۳۰ درصد وزن دیگر این رتبه‌بندی را به خود اختصاص می‌دهد که از این میان بررسی اعتبار تحقیقات ۱۲ درصد، درآمد دانشگاه از تحقیقات ۹ درصد و بهره‌وری تحقیق نیز ۹ درصد در این شاخص سهم دارند. برجسته‌ترین شاخص در این رده، شهرت یک دانشگاه برای برتری تحقیقات در میان همسالان خود است.

 

برای سنجش میزان بهره‌وری، تعداد مقالات چاپ شده در ژورنال‌های دانشگاهی نمایه شده از پایگاه‌های اسکوپوس (Scopus) و الزویر (Elsevier) را برای هر محقق، از نظر اندازه سازمانی مقیاس‌بندی و ارزیابی شده است. در واقع توان تحقیقاتی دانشگاه برای انتشار مقالات در مجلات با کیفیت ارزیابی شده‌اند.

 

استنادات یا تأثیر تحقیقات در این رتبه‌بندی ۳۰ درصد وزن دارند و در این شاخص به نقش دانشگاه‌ها در گسترش دانش و ایده‌های جدید پرداخته شده است.

 

چشم‌انداز بین‌المللی نیز ۷.۵ درصد وزن دارد که از این میان نسبت دانشجویان بین‌المللی ۲.۵ درصد، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی ۲.۵ درصد و همکاری بین‌المللی ۲.۵ درصد در این شاخص وزن دارند. در واقع توانایی دانشگاه برای جذب دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی و اعضای هیئت علمی از سراسر دنیا، میزان موفقیت یک دانشگاه در صحنه جهانی محسوب می‌شود.

 

در همکاری بین‌المللی، تایمز تعداد کل نشریات تحقیقاتی دانشگاه با حداقل یک نویسنده بین‌المللی مدنظر بوده است.

 

شاخص درآمد صنعت (انتقال دانش) نیز در این رتبه‌بندی ۲.۵ درصد وزن دارد. در واقع توانایی دانشگاه برای کمک به صنعت با نوآوری و اختراعات به مأموریت اصلی دانشگاه‌های دنیا تبدیل شده است. تایمز برای وزن‌دهی به دانشگاه‌ها به میزان درآمد دانشگاه‌ها از صنعت و اعضای هیئت علمی موثر در صنعت و میزان فعالیت‌های انتقال دانش نگریسته است.

 

۱۰ دانشگاه برتر دنیا در میان رتبه‌بندی دانشگاه‌های جوان ۲۰۲۱ تایمز نیز به ترتیب شامل دانشگاه فناوری نانیانگ از سنگاپور، دانشگاه تحقیقات پاریس از فرانسه PSL، دانشگاه علوم و فناوری هنگ‌کنگ، انستیتو علوم و فناوری پیشرفته کره از کره جنوبی، دانشگاه هنگ‌کنگ، دانشگاه ماستریخ از هلند، مدرسه علوم پیشرفته سنت آنا از ایتالیا، دانشگاه علوم و فناوری پوهانگ از کره جنوبی، دانشگاه فناوری سیدنی از استرالیا و انستیتو علوم و فناوری اولسان از کره جنوبی هستند.

 

از سوی دیگر، در ویرایش جدید نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «کیو. اس» ۶ دانشگاه ایرانی نیز در میان مؤسسات علمی برتر جهان جای گرفته‌اند.

 

طبق ویرایش ۲۰۲۲ نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «کیو. اس» که در سال ۲۰۲۱ میلادی منتشر شده است، نام ۶ مؤسسه ایرانی میان مؤسسه‌های برتر جهان دیده می‌شود.

 

دانشگاه‌های «صنعتی شریف»، «صنعتی امیرکبیر»، «تهران»، «علم و صنعت ایران»، «شیراز»، و «شهید بهشتی» در جایگاه نخست تا ششم ملی در این نظام رتبه‌بندی هستند.

 

«کیو. اس.» در تازه‌ترین ویرایش خود نام ۱۳۰۰ مؤسسه برتر را منتشر کرده است تا راهنمای دانشجویان در گزینش دانشگاهی که می‌خواهند آنجا درس بخوانند باشد. گفتنی است، آوازه علمی، آوازه شغلی، نسبت دانشجو به هیئت علمی، سرانه استناد به هر عضو هیئت علمی، نسبت اعضای هیئت علمی جهانی و نسبت دانشجویان جهانی ۶ سنجه کلیدی این نظام برای ارزیابی مؤسسه‌های علمی هستند.