ماجرای ازدحام سالمندان برای دریافت واکسن چه بود؟

_ روزنامه ایران نوشت: تسریع در روند واکسیناسیون علیه کرونا در حالی از اوایل این هفته با ورود محموله جدید واکسن وارداتی و توزیع واکسن ایرانی کووبرکت در شبکه‌های بهداشت سراسر کشور از سر گرفته شده است. بر اساس اعلام سخنگوی سازمان غذا و دارو هم‌اکنون واکسیناسیون با اولویت تزریق نوبت اول سالمندان بالای ۷۰ سال که متقاضی واکسن بودند و واکسیناسیون‌شان کامل نشده انجام می‌شود و تزریق دوز دوم و دیگر گروه‌های سنی فاز دوم یعنی گروه‌های سنی  ۶۵ سال به بالا منوط به تأمین واکسن‌های وارداتی و توزیع گسترده واکسن کووبرکت خواهد بود. در دیگر دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور هم وضعیت تقریباً به همین منوال است. البته در برخی دانشگاه‌ها با از سرگیری واکسیناسیون تزریق نوبت دوم برای گروه‌های سنی بالای ۷۰ سال هم انجام می‌شود؛ موضوعی که موجب شد در روز‌های گذشته برخی از سالمندان که پس از تزریق دوز اول واکسن کرونا، تزریق دوز دوم آن‌ها به تأخیر افتاده بدون آنکه پیامکی دریافت کنند یا با آن‌ها تماسی گرفته شود مقابل پایگاه‌های جامع سلامت و مراکز تجمیعی در تهران تجمع کنند.

 

این در حالی است که جلیل کوهپایه‌زاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران می‌گوید: «دریافت‌کنندگان نوبت اول واکسن کرونا برای تزریق دوز دوم حتماً منتظر پیامک یا تماس تلفنی از سوی وزارت بهداشت باشند. مراجعه حضوری ایجاد ازدحام می‌کند و قرار نیست کسی بدون دعوت به پایگاه‌های تجمیعی و مراکز بهداشتی در سطح شهر مراجعه کند.» تجمع مردم مقابل مراکز بهداشت در تهران در حالی رقم می‌خورد که اوایل همین هفته کیانوش جهانپور تأکید کرد؛ اولویت تزریق واکسن با دوز اولی‌ها است و اگر قرار بر انتخاب بین دوز اول و دوز دوم باشد، دوز اول را باید تزریق کرد تا حداقل ایمنی پایه‌ای در جامعه فراهم شود.

 

در همین حال رئیس شبکه بهداشت وزارت بهداشت نیز تأکید می‌کند؛ واکسن‌هایی که اخیراً وارد کشور شده‌اند با اولویت تزریق دوز اول در شبکه بهداشت کشور توزیع شده‌اند چرا که هم‌اینک حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد سالمندان بالای ۷۰ سال دوز اول را دریافت کرده‌اند و مابقی این افراد که متقاضی دریافت واکسن کرونا بوده‌اند هنوز از چرخه واکسیناسیون جا مانده‌اند.

 

جعفر صادق تبریزی می‌گوید: به محض اینکه واکسن‌های ایرانی و خارجی برای تزریق جدید در شبکه بهداشت توزیع شوند سراغ گروه‌های سنی ۶۵ سال به بالا می‌رویم. او درباره تکمیل واکسیناسیون سالمندان بالای ۷۰ سال نیز عنوان می‌کند: برخی از استان‌ها و دانشگاه‌ها تزریق نوبت دوم را طی روز‌های گذشته آغاز کرده‌اند. توصیه ما این است سالمندان پیش از دریافت پیامک از مراجعه به پایگاه‌های بهداشت پرهیز کنند. برای افرادی که منتظر دریافت دوز دوم واکسن هستند حتماً پیامک فرستاده می‌شود. البته با ورود محموله جدید واکسن طی روز‌های گذشته در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور تزریق دوز دوم سالمندان بالای ۷۰ سال نیز تسریع شده است. به گفته این مسئول در وزارت بهداشت؛ با ورود محموله جدید واکسن در این هفته و توزیع واکسن ایرانی کمبود واکسن در استان‌ها جبران می‌شود و بعد از آن می‌توانیم علاوه بر تزریق جاماندگان بالای ۷۰ سال گروه‌های سنی جدید را نیز اعلام کنیم.

 

سالمندان بالای ۷۰ سال که تنها تک دوز اول واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند؛ هفته‌هاست در انتظار واردات محموله‌های جدید واکسن نشسته‌اند و همین نگرانی و ترس از عدم دریافت دوز دوم واکسن منجر به ایجاد تجمع و ازدحام مقابل پایگاه‌های تجمیعی و مراکز بهداشت در روز‌های اخیر شده است. با وجود این روز گذشته وزارت بهداشت در اطلاعیه‌ای اعلام کرد؛ افرادی که اولین واکسن کووید ۱۹ را دریافت کرده‌اند؛ تا قبل از دریافت پیامک و یا اطلاعیه رسمی وزارت بهداشت از مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی خودداری کنند. زمان مراجعه برای تزریق دوز دوم واکسن کووید۱۹ از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به نشانی اینترنتی www.behdasht.gov.ir و همچنین پیامک اطلاع‌رسانی می‌شود. همچنین، در این اطلاعیه با اشاره به تأمین و توزیع واکسن مورد نیاز در روز‌های اخیر، خاطرنشان شده که تأخیر چند روزه حتی تا چند هفته و برای برخی از واکسن‌ها تا چند ماه، تأثیر منفی در اثربخشی و ایمنی‌زایی واکسن نخواهد داشت.

 

رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه سالمندانی که دوز دوم را تزریق نکرده‌اند نگران نباشند، چرا که واکسن آن‌ها محفوظ است و با پیامک برایشان اطلاع‌رسانی خواهد شد، عنوان می‌کند: در روز‌های اخیر برخی از سالمندان بالای ۷۰ سالی که دوز اول را دریافت کرده‌اند دوز دومشان نیز در مراکز غیرتجمیعی تزریق شد، اما عده‌ای از سالمندان بالای ۷۰ سال نوبت اول را دریافت نکرده بودند و یا دریافت واکسن‌های جدید دوز اول را در اولویت تزریق قرار دادیم. البته سالمندانی که واکسن آسترازنکا تزریق کرده‌اند هنوز نوبت دوز دومشان فرا نرسیده است، بنابراین با ورود محموله جدید در روز‌های آتی کمبود آنچنانی واکسن برای تکمیل واکسیناسیون گروه‌های بالای ۷۰ سال نداریم. مسأله اصلی گروه‌های سنی پیش رو است که برای این گروه‌های سنی هم خرید خارجی واکسن در حال انجام است هم استفاده از واکسن برکت.

 

کوهپایه‌زاده در پاسخ به اینکه آیا واکسن کووبرکت در شبکه بهداشت زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی ایران توزیع شده است؟ عنوان می‌کند: از روز پنجشنبه گذشته مقداری واکسن کووبرکت تحویل دانشگاه‌های علوم پزشکی شد، ولی با مقدار مورد نیاز فاصله دارد و به‌تدریج تعداد دوز بیشتری در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار می‌گیرد و در روز‌های پیش رو با تعداد دوز بالا وارد سبد واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ می‌شود.

 

وی در ادامه با اشاره به ایجاد تجمع برخی سالمندان مقابل مراکز تجمیعی تزریق واکسن نیز می‌افزاید: بیش از چهار هفته است مدام اعلام شده سالمندان از طریق تماس تلفنی به مراکز دعوت می‌شوند. کسانی که پرونده الکترونیک سلامت دارند به آن‌ها پیامک زده می‌شود و افراد دیگر نیز باید در سایت سامانه سلامت ثبت‌نام کنند و بر‌اساس نزدیک‌ترین محل نوبت‌گیری کنند. مراجعه حضوری برای سنین بالای ۸۰ سال بود که هنوز سامانه سلامت فعال نشده بود. ما وقتی کسی را دعوت نکردیم بنابراین واکسن هم به این افراد تزریق نمی‌کنیم.

 

کوهپایه‌زاده تأکید می‌کند که کسانی که دوز دوم واکسن را باید دو هفته پیش می‌زدند برای تزریق دوز دوم حتماً با آن‌ها تماس تلفنی گرفته می‌شود، چون یک‌بار ثبت نام کرده‌اند و اطلاعاتشان نزد شبکه بهداشت محفوظ است. با وجود این سیاست اصلی وزارت بهداشت اولویت تزریق دوز اول است برای همین برخی از دانشگاه‌ها که واکسنشان تمام شده سالمندان جامانده از گروه‌های قبلی را واکسینه می‌کنند چرا که به دلیل محدودیت واکسن‌ها اگر ۷۰ درصد را با تک واکسن ایمنی کنیم بهتر از آن است که ۲۰ درصد جامعه را با دوز دوم واکسن ایمنی کنیم.

 

همزمان با ورود اولین واکسن ایرانی کرونا به سبد واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ همچنین رئیس سازمان غذا و دارو از ایمنی‌زایی قابل قبول واکسن «پاستوکووک» تولید مشترک انستیتو پاستور و کوبا در برابر جهش‌های ویروس خبر می‌دهد. به گفته محمدرضا شانه‌ساز؛ واکسن برکت بعد از حصول اطمینان از کیفیت، اثربخشی و نداشتن عوارض خاص و نگران‌کننده مجوز‌های لازم را دریافت کرده و ظرف چند روز آینده واکسن پاستور نیز هم مجوز مصرف عمومی را دریافت می‌کند. به گفته وی؛ در خرداد ماه یک میلیون دوز واکسن کووایران برکت تحویل داده شده است و ظرفیت تولید از تیرماه به سرعت افزایش پیدا خواهد کرد و امیدواریم در ماه‌های تابستان حداقل ۱۰ میلیون دوز در ماه تولید داشته باشیم.

 

آخرین خبر‌ها از واکسن تولید مشترک ایران و کوبا (پاستوکووک)، نیز بیانگر این است که فاز ۳ مطالعات بالینی این واکسن در ایران و کوبا به صورت همزمان در حال انجام است و بیش از ۳۰ هزار نفر از ایرانی‌ها این واکسن را دریافت کرده‌اند. گفته می‌شود؛ این واکسن در مورد ویروس‌های آفریقای جنوبی و برزیلی که  از انواع قوی ویروس کرونا هستند اثربخشی و ایمنی‌زایی قابل قبولی داشته است. همچنین بنا به اعلام مدیر کارآزمایی بالینی فاز سه واکسن کرونای تولید مشترک ایران و کوبا؛ روز گذشته (۳۰ خرداد ماه) آخرین تزریق دوز دوم واکسن در شهر بابل انجام شد. همه افرادی که دوز اول را دریافت کرده‌بودند، در یک ماه گذشته تزریق دوز دوم را داشتند. در مورد دو شهر زنجان و یزد نیز، یک ماه دیگر تزریق دوز یادآور را خواهیم داشت و داوطلبان در این شهر‌ها ۳ دوز واکسن دریافت خواهند کرد. احسان مصطفوی به خبرگزاری ایسنا گفت: درمورد کسانی که واکسن دریافت کردند حد مطلوب ایجاد ایمنی در آن‌ها ۲ هفته بعد از تزریق دوز دوم است و ما مطالعه برای بررسی میزان اثربخشی واکسن را پس از ۲ هفته از تزریق دوم آغاز خواهیم کرد. داوطلبان در بازه زمانی ۲ تا ۳ ماه از این زمان، مورد پیگیری قرار خواهند گرفت تا میزان  کارآیی واکسن در کاهش موارد علامت‌دار و فرم‌های شدید بیماری کرونا مشخص شود.

 

در همین حال روز گذشته وزیر بهداشت در ستاد کرونای استان گلستان از صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن پاستوکووک از امروز خبر داد. سعید نمکی گفت: مجموعه برکت راه افتاد و از هفته دیگر می‌رویم برای تزریق. سه‌شنبه نیز واکسن پاستور اجازه مصرف اضطراری می‌گیرد. مژده دهم که واکسن پاستور روی گونه آفریقای جنوبی و برزیلی اثرگذاری خوبی دارد در حالی که واکسن آسترازنکای انگلیس ۱۱ درصد اثر‌گذار است، ولی واکسن پاستور ۶۲ درصد بر این جهش‌ها اثر دارد و این مژده بزرگی است. روز شنبه نیز با حضور سفیرمان در روسیه، واکسن اسپوتنیک ایرانی را رونمایی می‌کنیم.

 

وی گفت: امیدواریم تا پایان پاییز کل جمعیت هدف در کشور واکسینه شوند و بتوانیم زنجیره انتقال را قطع کنیم؛ با واردات واکسن که قرارداد‌هایی را داریم و در کنار آن با واکسن‌های تولید داخلی.

 

نمکی افزود: ویروس هندی و هیبرید ویروس هندی و نیویورکی و همچنین ویروس آفریقای جنوبی را در کشور در استان‌های جنوبی و جنوب شرق این ویروس را داریم و حتی استان‌هایی مانند کرمان، یزد و آذربایجان غربی ویروس هندی را تقریباً یک ماه و نیم قبل تشخیص دادیم و همکاران ما با موشک‌های نقطه‌زن دارند نقطه‌زنی می‌کنند و تمام هم و غمشان این است که این‌ها را رصد کرده و یکی یکی بزنند. وی گفت: نباید اجازه دهیم عادی‌انگاری و عادی‌پنداری حتی در کسانی که واکسن تزریق کرده‌اند، شایع شود.

 

مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که زمان مراجعه برای تزریق دوز دوم واکسن کووید۱۹ از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت به نشانی اینترنتی www.behdasht.gov.ir و همچنین پیامک، اطلاع‌رسانی می‌شود.

 

به‌گزارش ایسنا، در این اطلاعیه تأکید شده است افرادی که اولین واکسن کووید۱۹ را دریافت کرده‌اند، تا قبل از دریافت پیامک و یا اطلاعیه رسمی وزارت بهداشت از مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی خودداری نمایند.

 

همچنین، در این اطلاعیه با اشاره به تأمین و توزیع واکسن مورد نیاز در روز‌های اخیر، خاطرنشان شده است که تأخیر چند روزه حتی تا چند هفته و برای برخی واکسن‌ها تا چند ماه، تأثیر منفی در اثربخشی و ایمنی زایی واکسن نخواهد داشت.