بلوغ عاطفی و نشانه‌های آن

_ فارس نوشت: روان شناسان معتقد هستند که برای دستیابی به پیشرفت‌های مهم در زندگی و ارتباطات صحیح و همینطور ازدواج موفق افراد نیاز به بلوغ عاطفی دارند همانطور که جسم نیاز به پرورش و تقویت قوا دارد، ذهن و مغز ما نیز به بالغ شدن نیاز دارد که بخشی از آن مدیریت عواطف و در واقع دستیابی به تصمیم گیری‌های درست و غلبه بر احساسات در مواقع مناسب و همینطور نشان دادن احساسات در مواقع دیگر است.

 

اینکه یک فرد بداند در چه مواقعی می‌بایست از ذهن خود کمک بگیرد و تصمیم گیری‌های عاقلانه داشته باشد و در چه مواقعی با قلب و احساسش تصمیم بگیرید، چیزی است که تحت عنوان بلوغ عاطفی در روانشناسی شناخته می‌شود؛ بنابراین هر فردی برای داشتن یک ازدواج موفق و همینطور ارتباطات صحیح با دوستان و خویشان و اطرافیان می‌بایست به مرحله‌ای رسیده باشد که احساسات مثبت و منفی خود را به شکل درست و در موقعیت درست نشان دهد.

 

حال سوال این است که از کجا بفهمیم خودمان یا فرد دیگری به بلوغ عاطفی دست پیدا کرده است. البته شاید به کرات در اطرافتان افرادی را دیده اید که قادر به کنترل عواطف و احساسات خود نیستند و یا اینکه نمی‌دانند در موقعیت‌های مختلف چه نوع تصمیم گیری عاطفی یا عقلانی بگیریند، این‌ها همان‌هایی هستند که علی رغم اینکه سنشان رشد کرده، اما بالغ عاطفی نشده اند و شاید به تا به حال به این امر توجه نکرده باشید.

 

مهمترین نشان‌هایی که متوجه شوید به بلوغ عاطفی دست پیدا کرده اید:

 

سازگاری و انعطاف پذیری یکی از مهمترین ویژگی‌هایی است که این روز‌ها در آزمون‌های مختلف قبل از ازدواج نیز از زوجین به عمل می‌آید. اما چرا این اندازه مهم است؟ افراد در موقعیت‌های مختلف نیاز به نگرش‌های متفاوت و سازگاری با محیط‌ها دارند اینکه هر فردی یک ویژگی‌های شخصیتی دارد که براساس آن مثل یک خودکار یا درخت یا خطکش عمل کند و در موقعیت‌های مختلف نتواند خود را سازگار کند، به معنای این است که هنوز انعطاف پذیری لازم را برای تشکیل یک زندگی یا ارتباطات صحیح با دیگران ندارد چرا که زندگی مدام شکل‌های مختلف در موقعیت‌های گوناگون از خود نشان می‌دهد و ما می‌بایست بتوانیم خود را بدون آسیب روانی در آن‌ها سازگار کنیم.

 

خیلی از بزرگسالان را شاید اطراف خود ببینیم که علی رغم سن و سالشان، اما هنوز مسئولیت اشتباهات یا مسائل مختلف مربوط به زندگی شان را برعهده نمی‌گیرند. حال با خود فکر کنید که در یک موقعیتی مسئله‌ای رخ داد که نیاز به پذیرش مسئولیت دارد چقدر در این موقعیت قادر به پذیرش هستید؟

 

یکی از نشانه‌های بلوغ عاطفی دست برداشتن از قهر کردن‌های الکی یا حتی با دلیل است اینکه اگر کسی در شرایطی شما را اذیت کند، چطور ناراحتی خود را نشان می‌دهید و آیا فردی هستید که بدون قهر کردن یا کینه کردن یک مشکل، مسائل را حل کنید یا خیر؟  

 

گاه در زندگی پیش می‌آید که از دست دیگران ناراحت می‌شوید، اما با خود تصور می‌کنید که این افراد بدجنس هستند یا می‌خواهند شما را اذیت کنند که این مسائل را برایتان پیش می‌آورند، از نشان‌های بلوغ عاطفی آن است که بتوانید خود را جای دیگران بگذارید و در موقعیت مختلف تصور کنید که آن‌ها چه ترس‌ها یا مشکلاتی داشته اند که مثلا فلان شرایط را پیش آورده اند، بنابراین ادم‌ها هم کینه جو یا بدجنس نیستند و نمی‌خواهند ما را اذیت کنند، بلکه گاهی روش جلب توجه یا ارتباط برقرار کردن را بلد نیستند.

 

زمانی که شما بفهمیدی هیچ انسانی کامل نیست و هر کس عیب و ایراداتی دارد حتی خود شما نیز کامل نیستید و نمی‌توانید فوق العاده باشید در عوض می‌توانید به گفته روان شناس وینی کات «به قدر کافی خوب باشید» به بلوغ عاطفی نزدیک شده اید و از خود و دیگران انتظارات فضایی و ماورایی ندارید و شرایط را می‌توانید آنطور که هست بپذیرید. در اینطور مواقع است که شما می‌بینید چیز‌های کوچک ارزشمند هستند یک لحظه با فرزندتان گذراندن، یک چای گرم در کنار خانواده خوردن، یک طبیعت گردی ساده آخر هفته می‌تواند خیلی از مشکلات شما را کم کند و شما را در زندگی راضی نگه دارد.

 

برای داشتن یک زندگی سالم و رضایتمند برای شما نباید مهم باشد که دیگران درباره تان چه فکر می‌کنند یا حتی خودتان زیاد به دیگران فکر کنید بلکه مهم این است که خود و خانواده تان چقدر با هم احساس خوب و راحتی داشته باشید و همین که چند نفر قلمرو خانوادگی تان از شما و خود راضی باشند، برایتان کفایت می‌کند و نشانه بالغ شدن است.

 

یکی از مهمترین نشانه‌های بلوغ عاطفی، کمتر عصبانی شدن از دیگران است اینکه قبل از عصبانیت بتوانید احساسات خود را کنترل کنید و یک لحظه مکث و سپس صحبت کنید و دیگران را ناراحت نکنید خیلی خیلی مهم است چرا که انچه در زمان عصبانیت اتفاق می‌افتد شاید منظور واقعی شما نباشد.

 

 

یک مشاور خانواده معتقد است که بلوغ عاطفی شرط  مهم ازدواج است و می‌گوید: با کسی که به بلوغ عاطفی نرسیده ازدواج نکنید. کسی که به این بلوغ رسیده باشد می‌تواند احساساتش را کنترل، ابراز و مدیریت کند. اینکه کجا باید حرف بزنم؟ کجا باید احساساتم را ابراز کنم؟ الان چه چیزی مشاهده کردم؟ قاعدتاً درباره مشاهداتم باید حرف بزنم. نه اینکه تفسیر‌های ذهنی ام را بیان کنم. اگر مدتی است حالم بد است، چون همسرم فلان رفتار را کرده و من در خودم ریختم، شاید اشتباه از من است.

 

پس کسی که به بلوغ عاطفی رسیده باشد در شرایط حاد و بحرانی خودش را کنترل می‌کند و به هم نمی‌ریزد. ممکن است ناراحت باشد، با این حال خودکنترلی لازم را برای جلوگیری از پرخشگری دارد. کسی که به بلوغ عاطفی رسیده است می‌تواند گاهی خطای دیگران را یا نادیده بگیرد یا درباره آن با شخصی که خطا کرده، حرف بزند و می‌داند چطور باید حرف بزند، نه اینکه با هر خطایی برخورد تند و خصمانه بکند.

 

برای دستیابی به این مهارت‌ها که شامل مهارت کنترل خشم، مدیریت احساسات و عواطف و مهارت‌های دیگر زندگی است، می‌توان با یک مشاور خانواده در ارتباط بود یا در جلسات جمعی روانشناسی در زمینه مهارت‌های زندگی شرکت کرد.