احتمال برخورد سیارک با زمین چقدر است؟
- ایسنا نوشت: هر دو سال یک بار، دانشمندان و کارمندان بخش خدمات اضطراری به عنوان بخشی از کنفرانس "دفاع از سیاره" که توسط فرهنگستان بینالمللی کیهاننوردی برگزار میشود دور هم جمع میشوند تا دربارهی تهدید فرضی برخورد یک سیارک به زمین با هم بحث کنند.
در این مانور که از تاریخ ۲۶ آوریل (ششم اردیبهشت) تا ۲۸ آوریل به صورت آنلاین انجام شد این گروه سیارکی را در نظر گرفتند که تا شش ماه دیگر فرضا به زمین برخورد خواهد کرد.
در وهلهی اول باید تا جایی که میتوان اجرام، مدار و اندازهی آنها را شناسایی کرد. تاکنون دانشمندان بیش از ۲۵ هزار مورد سیارک و ستارهی دنبالهدار نزدیک به زمین پیدا کردهاند که تهدیدی برای زمین به حساب نمیآیند. این اجرام یا هیچگاه وارد مدار زمین نمیشوند و یا به اندازهی کافی کوچک هستند که هنگام ورود به جو زمین کاملا بسوزند.
اگرچه تاکنون همهی سیارکهایی که اندازه بزرگی داشتند و در فاصلهی نزدیکی از زمین قرار گرفته بودند در فاصلهای ایمن از کنار آن رد شدهاند، اما متخصصان دفاع از سیاره میخواهند برای زمانی که احتمال برخورد وجود دارد آماده باشند؛ بنابراین برای این کار مانوری فرضی انجام میدهند. در طول این کنفرانس گروهی از دانشمندان ناسا و دانشمندان دیگر هشدار برخورد سیارک را به صدا درمیآورند. طی چند روز گروه دادهها را به صورت مرحلهای فاش میکند تا مشابه تحقیقات واقعی باشد به طوری که دادهها به صورت مرحلهای و زمانبر به دست بیایند.
در طول این برنامه همهی افراد گروه از دانشمندان سیارکها گرفته تا وکلا، مهندسین فضاپیماها و کارمندان خدمات اضطراری به چالشهایی که ممکن است با آن روبهرو شوند فکر میکنند و اینکه چه تصمیماتی میتوانند بگیرند و نیاز به چه اطلاعات و برنامهریزیهایی دارند.
روز اول مانور کشف سیارک فرضی، ۱۹ آوریل ۲۰۲۱
در این مانور سیارک فرضی در ۱۹ آوریل ۲۰۲۱ کشف شد و روز بعد وجود آن تایید شد. این سیارک توسط مرکز بررسی ریزسیارهها “۲۰۲۱ PDC” نام گرفت. نام انتخاب شده برای آن سه حرف انگلیسی دارد برای اینکه بر روی فرضی بودن آن تاکید شود، زیرا که برای نامگذاری سیارکها هیچگاه از سه حرف استفاده نمیشود.
یک روز پس از کشف این سیاره مرکز پیشرانه جت ناسا و آژانس فضایی اروپا هر دو تاریخهای بالقوه برخورد این سیاره را مشخص کردند و هر دوی سیستمهای بکار رفته بر روی یک تاریخ به توافق رسیدند و اینکه این برخورد در تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۱ رخ خواهد داد تنها شش ماه دیگر. با این حال احتمال برخورد کم است چیزی در حدود ۱ به ۲۵۰۰ و تنها با گذشت دو روز نمیتوان احتمال برخورد را به شکل بهتری تخمین زد.
اطلاعات فیزیکی این سیارک در دسترس نیست و اندازهی آن میتواند از ۳۵ تا ۷۰۰ متر متغیر باشد.
طول دورهی گردش این سیارک در مدار ۵۱۶ روز است و صفحهی مداری آن ۱۶ درجه به سمت صفحهی مداری زمین متمایل است. هنگامی که برای بار اول مشاهده شد در فاصلهی ۵۷ میلیون کیلومتری زمین قرار داشت و با سرعت پنج کیلومتر بر ثانیه به سمت زمین در حرکت است. در طول روزهای آینده با افزایش دادهها احتمال برخورد آن افزایش مییابد.
در طی سه هفتهی بعد این سیارک بیشتر به زمین نزدیک میشود و در نهم ماه مه به نزدیکترین فاصله میرسد، اما هنوز برای تشخیص توسط رادارها دور است و تا ماه اکتبر قابل تشخیص توسط رادارها نخواهد بود.
در تاریخ ۲۶ آوریل اولین جلسهی کنفرانس "دفاع از سیاره" آغاز میشود و تا آن زمان احتمال برخورد این سیارک به زمین ۵ درصد افزایش داشته است. باقی سناریو در طول این کنفرانس انجام خواهد گرفت.
در این تصویر مدار سیارک و مدار زمین قابل مشاهده است و مناطقی که این دو مدار همپوشانی دارند را میتوان مشاهده کرد
در این تصویر مکانهای بالقوهی برخورد سیارک با رنگ قرمز مشخص شدهاند
احتمال برخورد با استفاده از مشاهدات نجومی تخمین زده میشود و به مدت زمانی که سیارک مورد بررسی قرار گرفته است بستگی دارد. پس از گذشت یک هفته چندین بررسی انجام شده و به دلیل درخشش ماه کامل این بررسیها برای چند روز متوقف میشوند. پس از چند روز با از سرگیری مشاهدات احتمال برخورد افزایش چشمگیری خواهد داشت و اگر سیارک در مسیر برخورد به زمین قرار بگیرد تا پایان هفته این میزان به ۳۰ درصد و تا پایان هفته بعدی به ۷۰ درصد خواهد رسید و در طول هفتههای بعدی به ۹۰ درصد میرسد. اگر سیارک در مسیر برخورد نباشد نیز این احتمالات افزایش مییابد، اما در نهایت زمانی که به اندازهی کافی دادهها بررسی شوند به صفر خواهد رسید.
با افزایش دادهها مناطقی که در خطر هستند کمتر میشوند تا جایی که یک نقطهی خاص مشخص شود. در برخی سناریوها این سیارک ممکن است بدون ایجاد خطر در بالای یک اقیانوس منفجر شود و در این مرحله از آزمایش ۹۷ درصد احتمال دارد که این سیارک خطری ایجاد نکند، اما ۳ درصد باقیمانده متخصصان را نگران میکند.
روز دوم شبیهسازی، ۲ مه ۲۰۲۱
در روز دوم میتوان منطقهی کلی که احتمال برخورد سیارک به آن وجود دارد را تعیین کرد و بر طبق دادههای جدید مشخص میشود که این سیارک به اروپا و یا شمال آفریقا برخورد خواهد کرد. با این حال هنوز اندازهی سیارک و تاثیری که برخورد آن خواهد گذاشت هنوز نامشخص است.
دادهها نشان میدهد که این سیارک در سال ۲۰۱۴ در نزدیکی زمین قرار گرفته است. این دادهها احتمال برخورد را ۱ به ۲۰ نشان میدهد. اگرچه این خبر بدی است، اما میتواند به یافتن راهی برای دور نگه داشتن سیارک “۲۰۲۱ PDC” از زمین کمک کند.
متخصصان چندین روش برای این کار پیشنهاد میکنند. یکی از روشها پرتاب جسمی سنگین به سمت آن برای عقب راندن یا جلو بردن آن در مسیرش است. اگرچه مدار زمین و این سیارک همچنان با هم تلاقی دارند، اما دیگر در یک زمان یکسان در یک نقطه قرار نخواهند گرفت.
راهحل دیگر استفاده از یک سلاح هستهای برای نابود کردن آن است. اما هیچ یک از این روشها با توجه به سرعت کم ما در انجام ماموریتهای فضایی امکان پذیر نیست و با احتمال برخورد یک سیارک طی شش ماه انسانها باید یک فضاپیمای آماده روی سکوی پرتاب داشته باشند تا به سیارهای دیگر سفر کنند.
روز سوم شبیهسازی، ۳۰ ژوئن ۲۰۲۱
ستارهشناسان هر شب این سیارک را بهوسیلهی بزرگترین تلسکوپهای جهان بررسی میکنند که به آنها اطلاعات دقیقتری از مدار آن میدهد. محل برخورد این سیارک تقریبا مشخص شده است و میتواند آلمان، جمهوری چک و یا اتریش باشد.
متخصصان قطر آن را در حدود ۱۶۰ متر تخمین زدهاند؛ و به نظر میرسد اندازهی آن درحدود ۸۰ تا ۲۴۰ متر باشد اگرچه هنوز هم میتواند مخرب باشد، اما شرایط از بدترین حالتی که دانشمندان در نظر گرفته بودند بهتر است.
محققان میگویند بدترین حالت این نیست که این سیارک به مرکز یک شهر پرجمعیت برخورد کند بلکه این است که در میان دو شهر پرجمعیت برخورد کند.
روز پایانی، ۱۴ اکتبر ۲۰۲۱
تنها شش روز تا برخورد باقیمانده و اکنون این سیارک در معرض دید بسیاری از رادارهای گلدستون است و در فاصلهی ۶.۳ میلیون کیلومتری زمین قرار دارد.
رادارها اندازهی آن را حدود ۱۰۵ متر نشان میدهند محل برخورد آن همان سه کشور پیشبینی میشود و با سرعت ۱۵.۲ کیلومتر بر ثانیه وارد جو خواهد شد. منطقهای که مورد برخورد قرار میگیرد در بدترین حالت ۳۰۰ کیلومتر مساحت خواهد داشت و به طور متوسط ۱۵۰ کیلومتر.
اما در این آزمایش فرضی، محل برخورد و اتفاقی که پس از برخورد رخ خواهد داد مد نظر نیست بلکه این تمرین کارمندان خدمات اضطراری و دانشمندان را دورهم جمع میکند تا برای خطرات بالقوه آینده با یکدیگر هماهنگ شوند.
ناسا تاکنون در هفت کنفرانس برخورد فرضی شرکت کرده است و در سه مورد نیز با سازمان مدیریت بحران فدرال همکاری داشته است.
در تمرینات مشترک ناسا و سازمان مدیریت بحران فدرال، آژانسهای فدرال دیگری از جمله وزارت دفاع و امور خارجه شرکت داشتند.
دکتر پاول چوداس مدیر این برنامه میگوید: مانور برخورد سیارک فرضی به ما کمک میکند تا درمورد نحوهی واکنش به این رویداد فکر کنیم.
