خیرین پزشکی قانونی؛ گزارشی از کمک خیرین به سازمان

- هرچند ساخت و راه اندازی این مکان‌ها بسیار مهم است و جمعیت مخاطبان قابل توجهی را در برمی گیرد، اما خیرین با حضور در بخش‌های دیگر نیز تأمین کننده بسیاری از نیاز‌ها و کمبود‌ها بوده اند و به جد اثبات شده هر جا که خیرین وارد عمل شده اند و با نیتی خالص و پاک، اموال و دارایی شخصی خود را در جهت ساخت و تکمیل پروژه‌های عمرانی که منفعت آن به عموم جامعه می‌رسد، انفاق کرده اند، کار‌ها بهتر پیش رفته و از برکات حضور آنان بسیاری مشکلات برطرف شده است.

دراین میان سازمان پزشکی قانونی کشور نیز که یکی از خدمت رسان‌ترین دستگاه‌ها و در مواجهه مستقیم با مردم است، از کمک‌های خیرین نیک اندیش بی نصیب نبوده و طی سالیان اخیر با کمک ایشان توانسته بخشی از مشکلات خود در بحث کمبود فضای فیزیکی و تجهیزات را برطرف کند.

قطعا پزشکی قانونی تلاش می‌کند با استفاده از بودجه و امکانات سازمانی خود، فضای مناسب و استانداردی برای خدمت رسانی بهتر به مردم و دسترسی راحت‌تر به خدمات این سازمان فراهم کند و طی چند سال گذشته نیز با وجود موانع بسیار، دستاورد‌های خوبی در این زمینه داشته است، اما با توجه به شرایط خاص کشور و کمبود منابع مالی موجود، نیازمند کمک خیرین در رفع برخی مشکلات است.

خیرین گرانقدری که نیاز‌ها و مشکلات سازمان را به خوبی می‌شناسند و با هدف کمک به مردم برای دسترسی آسان‌تر به خدمات، بهره مندی از خدمات سازمان در فضایی مناسب‌تر و نیز کاهش اطلاله دادرسی، در ساخت مراکز پزشکی قانونی با سازمان همکاری کنند. چرا که در برخی مناطق کشور به دلیل نبود مرکز پزشکی قانونی مردم ناچار هستند مسافت زیادی را برای رسیدن به اولین مرکز پزشکی قانونی طی کنند و اینکه برخی مراکز به دلیل استیجاری، امانی و یا قدیمی بودن، شرایط مناسب و استانداردی برای خدمت رسانی ندارند به ویژه آنکه مراجعین سازمان عمدتا افرادی آسیب دیده، متالم و یا دچار مصدومیت هستند و قطعا مناسب بودن فضا و شرایط استاندارد آن در تکریم ارباب رجوع و کاهش تالمات آنان موثر خواهد بود.

سازمان پزشکی قانونی کشور در حال حاضر ۳۸۵ مرکز فعال در کشور دارد که به مردم ارائه خدمت می‌کند. در دو سال گذشته نیز با هدف عدالت در دسترسی به خدمات، اقدام به راه اندازی مراکزی در نقاط صعب العبور که فاصله زیادی تا اولین مرکز پزشکی قانونی دارد کرده که از آن به عنوان مراکز ۴۹ گانه یاد می‌شود و تاکنون ۳۷ مورد آن به بهره برداری رسیده است.

با این وجود هنوز ۱۵۰ شهرستان در کشور وجود دارد که علیرغم داشتن تشکیلات قضایی، فاقد مرکز پزشکی قانونی اند.

اما در کنار تلاش‌های سازمان در تأمین بودجه‌های عمرانی و افتتاح ۳۵ پروژه عمرانی، خیرینی نیز در رفع این مشکل همراه سازمان بوده اند که
در ادامه به گوشه‌ای از این حمایت‌ها در پنج سال اخیر اشاره می‌کنیم.

۱- کرمانشاه – پاوه
شهرستان پاوه یکی از ۱‌۴ شهرستان استان کرمانشاه است که مرکز آن شهر پاوه است. این شهرستان دارای سه بخش، پنج شهر و پنج دهستان بوده و جمعیت آن۶۶،۵۸۷ نفر است. (آمار ۱۳۹۵)

پزشکی قانونی شهرستان پاوه از سال ۱۳۸۳ با یک پزشک معاضدتی و در مطب شخصی اغاز به کار کرده و خدمات پزشکی قانونی را به شکلی محدود به مردم ارائه می‌کرد.

از آن زمان تا سال ۱۳۹۸ خدمات پزشکی قانونی بیشتر در مطب شخصی و چند سال نیز در برخی ساختمان‌های اداری پاوه به مردم ارائه شد.
اما از آنجا که مردم پاوه احترام قابل توجهی برای خاکسپاری بدون وقفه متوفیان قائل هستند به دلیل نبود پزشکی قانونی مجهز و سالن تشریح فعال همواره در این خصوص با مشکلات بسیار مواجه بودند و ناچار به رفت و آمد به مرکز استان برای معاینه اجساد عزیزان خود بودند.

همین موضوع موجب شد تا با پیگیری‌های مدیران پزشکی قانونی استان و مسئولین شهرستان پاوه و با همت و تعهد خیر نیک اندیش و با سابقه استان، مرحوم دکتر مسعود سابقی از متخصصان به نام ارتوپدی کشور، کار ساخت پزشکی قانونی شهرستان پاوه آغاز شود.

مرکز پزشکی قانونی پاوه برای خدمت رسانی به مردم شریف این شهرستان در زمین اهدایی خیرین هیات امنای شهرستان به مساحت ۲۰۸ مترمربع و توسط مرحوم سابقی در دو طبقه مجزا شامل سالن تشریح، بخش اداری و معاینات بالینی به مساحت ۳۵۰ مترمربع احداث و توسط اداره کل پزشکی قانونی استان کرمانشاه تجهیز شد.

این ساختمان در ایام دهه فجر سال ۱۳۹۸ افتتاح شده و از آن روز تا کنون در حال خدمت رسانی به مردم عزیز پاوه می‌باشد.

با افتتاح ساختمان پزشکی قانونی پاوه، دیگر نیازی به ارجاع اجساد این شهرستان به مرکز استان نیست و همین امر موجب تسریع در انجام امور، تکریم ارباب رجوع و نیز جلوگیری از رفت و آمد مردم پاوه و حومه آن به پزشکی قانونی مرکز استان شده و به نوعی رفاه و عدالت اجتماعی را در این بخش برای مردم منطقه به ارمغان آورده است.

۲- مازندران - رامسر
پزشکی قانونی شهرستان رامسر یکی از پرمراجعه‌ترین مراکز پزشکی قانونی در استان مازندران است که به دلیل حجم بالای مسافر و نیز وسعت قابل توجه شهرستان، پذیرای افراد زیادی برای دریافت خدمات در بخش‌های مختلف است. آغاز فعالیت پزشکی قانونی در رامسر به سال ۱۳۷۹ بر می‌گردد. در آن زمان پزشکی قانونی در ساختمانی استیجاری با شرایطی نه چندان مناسب فعالیت خود را شروع کرد، اما با گذشت زمان و گسترده‌تر شدن خدمات سازمان، مرکز استیجاری دیگر پاسخگوی نیاز مردم نبود و مراجعین برای دریافت خدمات از این مرکز دچار مشکلاتی شده بودند.
علاوه بر مراجعات بالای پزشکی قانونی در رامسر که تعداد آن به حدود پنج هزار نفر در سال می‌رسد، فاصله زیاد آن تا مرکز استان نیز ضرورت راه اندازی ساختمانی مناسب و استاندارد برای پزشکی قانونی در این شهرستان را دو چندان کرده بود و مسئولین استانی به جد پیگیر تأمین زمین و یا ساختمانی مناسب برای پزشکی قانونی بودند.

اما از آنجا که شهرستان رامسر به دلیل داشتن طبیعت زیبا، از مسافرپذیرترین شهر‌های استان است و معمولا در تمام ایام سال گردشگران و مسافران زیادی به این منطقه سفر می‌کنند؛ تأمین ساختمان و یا زمین مناسب به ویژه برای ارگان‌های دولتی در شهر رامسر کمی دشوار است چرا که بیشتر ساختمان‌ها برای اجاره دادن به مسافران در نظر گرفته می‌شود.

پزشکی قانونی نیز از این قاعده مستثنی نبود تا آنکه در سال ۱۳۹۷ زمینی به وسعت ۵۰۰ متر مربع از سوی خیرین نیک اندیش، فرزندان مرحومه حاجیه خانم نسا صادق کیا به پزشکی قانونی اهدا شد.

پس از اهدای این زمین، عملیات ساخت مرکز پزشکی قانونی رامسر به سرعت آغاز شد و این مرکز با بخش‌های اداری و معاینات بالینی در ایام دهه فجر سال ۱۳۹۹ به بهره‌برداری رسید.

با راه اندازی این ساختمان مردم شهرستان رامسر و حومه خدمات پزشکی قانونی را در شرایط بهتر و با سرعت بیشتری دریافت می‌کنند.

۳- گلستان – گنبد / کلاله / بندرگز

گنبد:
گنبد دومین شهر بزرگ استان گلستان و از پرجمعیت‌ترین شهر‌های استان است. این شهر حدود ۱۰۰ کیلومتر از مرکز استان فاصله دارد و بسیاری از مناطق و روستا‌های حومه آن برای دریافت خدمات اداری و درمانی و ... به گنبد مراجعه می‌کنند.

پزشکی قانونی نیز در شهر گنبد ارائه دهنده خدمات این سازمان به مردم گنبد و حومه آن است و با توجه به وسعت و جمعیت تحت پوشش، آمار مراجعات بالایی دارد. هرچند ساختمان معاینات بالینی پزشکی قانونی گنبد ساختمانی تملیکی است، اما فاقد سالن تشریح می‌باشد و فضایی در یکی از بیمارستان‌های شهر به عنوان سالن تشریح در اختیار پزشکی قانونی قرار داده شده است.

نبود سالن تشریح مناسب و استاندارد با تجهیزات لازم، ضمن ایجاد مشکلاتی برای همکاران سازمان، مردم را نیز در دریافت خدمات با مشکلاتی همچون اطاله دادرسی و کاهش سرعت پاسخگویی مواجه کرده بود به همین دلیل مسئولان استانی بر آن شدند تا به هر طریق ساختمان و امکانات مناسب تشریح برای پزشکی قانونی گنبد فراهم کنند.

در سال ۱۳۹۴ زمینی به وسعت دو هزار متر مربع به همت خیر نیک اندیش دکتر فرید عابدی در اختیار پزشکی قانونی گنبد قرار گرفت. پس از اهدای این زمین مراحل ساخت مرکز پزشکی قانونی گنبد بدون وقفه و از محل اعتبارات استانی آغاز شد که در حال حاضر مراحل پایانی ساخت را طی می‌کند و پیش بینی می‌شود در هفته قوه قضاییه سال جاری (۱۴۰۰) به بهره‌برداری برسد.

این مرکز شامل بخش‌های اداری، معاینات و تشریح با زیربنایی بالغ بر ۱۳۵۰ متر مربع است.

کلاله:
پزشکی قانونی شهرستان کلاله از اواخر دهه ۸۰ در ساختمانی استیجاری با کاربری معاینات بالینی راه اندازی شد. این مرکز به دلیل تحت پوشش گرفتن چندین شهرستان از همان ابتدا جزء مراکز پرازدحام استان به شمار می‌رفت و پاسخگوی درخواست‌های جمعیت نسبتا زیادی بود.
همچنین از آنجا که فاصله کلاله تا گنبد بیش از ۵۰ کیلومتر است، نبود سالن تشریح، مشکلاتی را برای اهالی کلاله ایجاد کرده بود و آنان ناچار بودند برای دریافت خدمات تشریح و صدور گواهی فوت به شهر‌های دیگر استان از جمله گنبد بروند.

اما با مشارکت مجمع خیرین کلاله و اختصاص اعتبارات استانی، مرکز پزشکی قانونی کلاله شامل بخش‌های اداری، معاینات و تشریح در سال ۱۳۹۸ به بهره برداری رسید. با راه اندازی این مرکز ضمن تحقق عدالت در دسترسی به خدمات پزشکی قانونی در این شهر، مردم نیز خدمات مورد نیاز خود را با سرعت و سهولت بیشتری دریافت می‌کنند.

بندر گز:
در استان گلستان همچنین با مشارکت خیر نیک اندیش علی اکبر امیدوار تهرانی زمینی در سال ۱۳۹۹ برای راه اندازی مرکز پزشکی قانونی در بندر گز به این سازمان اهدا شد.

۴- فارس – خنج
پزشکی قانونی شهرستان خنج در آذر ماه ۱۳۹۷ افتتاح شد. ساختمان این مرکز نخستین مکان متعلق به پزشکی قانونی استان فارس است که یکی از خیرین نیک اندیش استان به نام شیخ علی نقی ابونجمی هزینه احداث آن را تامین و زمین آن را نیز شهرداری خنج اهدا کرده است.

این ساختمان در زمینی به وسعت ۱۸۰۰ مترمربع با زیربنای ۴۵۰ مترمربع و با هزینه‌ای بالغ بر ۹ میلیارد ریال از جانب خیر گرانقدر احداث و در سال ۱۳۹۷ به بهره‌برداری رسیده است.

شهرستان خنج تا پیش از افتتاح این مرکز فاقد مرکز پزشکی قانونی بود و پس از احداث این مرکز فعالیت خود را با یک پزشک و دو پرسنل اداری و فنی آغاز کرد.

مردم شهرستان خنج که در فاصله ٢۶٧ کیلومتری جنوب شیراز قرار دارد، قبل از این برای انجام امور مربوط به پزشکی قانونی، به شهرستان‌های لار، لامرد و جهرم مراجعه می‌کردند، اما بعد مسافت و عدم دسترسی به خدمات پزشکی قانونی در این شهرستان مشکلات عدیده‌ای را برای مردم به وجود آورده بود، اما در حال حاضر و با راه اندازی و تجهیز مرکز پزشکی قانونی، خدمات سازمان را به صورت مطلوب و در زمانی کوتاه دریافت می‌کنند و همین موضوع موجب رضایتمندی مردم شهرستان شده است.

۵- اصفهان –سمیرم
پزشکی قانونی شهرستان سمیرم به دلیل فاصله نسبتا زیاد این شهرستان تا مرکز استان، از مراکز پر ازدحام پزشکی قانونی در استان اصفهان است.
این مرکز در حال حاضر در ساختمانی امانی که هلال احمر در اختیار پزشکی قانونی قرار داده در حال خدمت رسانی به مردم است، اما امانی بودن ساختمان و فضای کم آن مشکلاتی را در ارائه خدمت بهینه به مردم شریف این شهرستان ایجاد کرده است.

همین مشکلات موجب شد که مسئولین پزشکی قانونی استان عزم جدی برای فراهم کردن ساختمان مناسب مرکز پزشکی قانونی سمیرم به کار گیرند و در همین راستا یک قطعه زمین برای ساخت این مرکز خریداری شد. پس از تهیه زمین، مراحل ساخت مرکز با کمک خیر نیک اندیش آقای عبدالرحمان ارجمندی آغاز شد و تا کنون نیز بیش از ۴۰ درصد پیشرفت داشته است.

مرکز سمیرم که مراحل ساخت را طی می‌کند دارای بخش اداری و معاینات است که با افتتاح آن خدمت رسانی به مردم شریف این شهرستان به شکل بهتر و با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.

۶- یزد – مهریز
پزشکی قانونی در شهرستان مهریز از سال ۱۳۸۱ فعالیت خود را آغاز کرده، اما از ابتدای فعالیت تا کنون هیچگاه دارای ساختمانی مستقل نبوده است.
از آنجا که این مرکز یکی از مراکز نسبتا شلوغ استان محسوب می‌شود و مراجعات زیادی در بخش معاینات دارد همواره با مشکل کمبود فضای فیزیکی و به تبع آن اطاله دادرسی در برخی پرونده‌ها مواجه بوده است تا آنکه با کمک خیر نیک اندیش آقای سید حسن فاضلی، ساخت پروژه پزشکی قانونی مهریز آغاز شد و هم اکنون مراحل ساخت و تکمیل را طی می‌کند.

این پروژه در زمینی به متراژ ۱۶۰۰ و زیربنای ۲۰۰ متر مربع شامل بخش‌های اداری و معاینات احداث می‌شود که قطعا با راه اندازی و افتتاح آن، خدمات به شکلی بهتر و مناسب‌تر به مردم عزیز این شهرستان ارائه خواهد شد.

۷- هرمزگان - بستک
شهرستان بستک یکی از شهرستان‌های استان هرمزگان با فاصله ۲۳۰ کیلومتری از مرکز استان است که خدمات پزشکی قانونی در این شهرستان در مطب به مردم ارائه می‌شود.

علاوه بر ارائه خدمات در حوزه امور مربوط به معاینات بالینی که در مطب در حال انجام است، مردم شهرستان در بحث امور متوفیات و تشریح با مشکل مواجه بودند چرا که تشریح، امکانات و تجهیزات خاص خود را می‌طلبد و امکان انجام آن در هر شرایط و مکانی میسر نیست.
از سویی فاصله زیاد این شهرستان تا بندرعباس مردم را در تعیین تکلیف اجساد با مشکلات بسیاری مواجه می‌کرد چرا که به دلیل نبود سالن تشریح اجساد به بندرعباس ارجاع می‌شدند.

اما از اسفند ماه سال گذشته با ساخت تالار تشریح در شهرستان بستک که به کمک خیر گرانقدر آقای شیخ عبدالرحمان عابدی صورت گرفت، مشکلات مردم این شهرستان در خصوص صدور جواز دفن برطرف و از تردد آنان به مرکز استان و و تحمیل هزینه‌های زیاد به مردم جلوگیری شد.

سایر کمک‌ها
در سال‌های اخیر خیرین گرانقدر در کنار کمک به ساخت و تکمیل مراکز پزشکی قانونی در استان‌های مختلف، در تأمین تجهیزات و اصلاحات عمرانی نیز کمک‌های زیادی به پزشکی قانونی کرده اند از جمله در استان اصفهان، آذربایجان شرقی وخوزستان. کمک‌هایی همچون تهیه تجهیزات اداری، بهداشتی، عمرانی همچون کاشی و سرامیک، ایزوگام، سنگ پله و ..

و در پایان ..
سازمان پزشکی قانونی کشور همواره قدردان خیرین نیک اندیشی است که با شناخت کافی از خدمات سازمان و نیاز مردم به دسترسی راحت به خدمات آن، در رفع مشکلات و کمبود‌های پزشکی قانونی مشارکت کرده اند و با اقدامات خیرخواهانه خود زمینه رفاه مردم و پاسخگویی سریع‌تر به استعلامات قضاییشان را فراهم کرده اند.

بدون شک آثار و برکات اعمال خیر و خداپسندانه آنان صدقه جاریه‌ای است که با جلب عنایت الهی، دستگیر آنان در دنیا و آخرت خواهد بود.