اقتصاد یا تغییر سبک زندگی؛ کدام عامل جمعیت را کاهش داده است؟

_ روزنامه وطن امروز نوشت: دولت در واپسین روز‌های عمر خود در حالی به دنبال صیانت از جمعیت و در تلاش برای رشد فرزندآوری است که کارشناسان می‌گویند کمترین میزان نرخ فرزندآوری و ازدواج به دلیل بی‌توجهی مسؤولان به مقوله رشد جمعیت در دولت روحانی اتفاق افتاده است.  

 

طبق تازه‌ترین اظهارات دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت، نرخ رشد جمعیت کشور در سال ۹۸ حدود ۹۵/۰ درصد بود، این شاخص در سال ۹۹ به نرخ رشد ۶/۰ درصد سقوط کرد تا کمترین مقدار نرخ رشد جمعیت در تاریخ کشورمان ثبت شود. از طرفی سال گذشته نرخ باروری کشور به کمتر از ۶/۱ فرزند به ازای هر زن رسید که این کاهش نرخ نیز بسیار نگران‌کننده است.  

 

گزارش‌های منتشر شده از سوی سازمان ثبت احوال کشور نیز در چند سال اخیر حاکی از کاهش میزان ازدواج است، به طوری که از سال ۹۲ تا سال ۹۸ طی یک بازه ۷ ساله تعداد ازدواج‌ها در کشور ۳۳ درصد کاهش نشان می‌دهد، این در حالی است که جمعیت در سن ازدواج جامعه عدد بسیار بزرگی است و بنا بر آخرین سرشماری، این آمار به حدود ۱۴ میلیون نفر می‌رسد. به عقیده کارشناسان، اوضاع نامناسب اقتصادی و تغییر سبک زندگی اصلی‌ترین عامل به تعویق افتادن امر ازدواج در کشور است.  

 

دکتر شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران درباره علل کاهش نرخ باروری و ازدواج در کشور گفت: تا زمانی که ثبات اقتصادی و زیربنا‌های آن در کشور ایجاد نشود و مسؤولان چشم‌اندازی برای رشد جمعیت نداشته باشند، نباید منتظر رشد جمعیت با افزایش میزان فرزندآوری و ازدواج بود.  

 

وی با بیان اینکه طی یک دهه اخیر فشار‌های فراوانی از حیث اقتصادی بر مردم مستولی شده و این موضوع باعث شده است تا نرخ ازدواج و فرزندآوری در کشور بشدت کاهش یابد، افزود: سیاست رشد جمعیت در چند سال اخیر هیچ‌گاه مورد توجه مسؤولان نبوده است، از طرفی رشد بالای تورم و گرانی به دلیل ناکارآمدی‌های مدیریتی و برخی مسائل دیگر موجب شده تا مردم رغبتی برای ازدیاد فرزند نداشته باشند. این کارشناس جمعیت خاطرنشان کرد: عوامل دیگری، چون مسائل فرهنگی و اجتماعی و سخت‌تر شدن شناخت زوجین از یکدیگر، همچنین طولانی شدن دوره تحصیل زمینه کاهش رشد جمعیت و ازدواج را در کشور ایجاد کرده است.  

 

وی ادامه داد: دولت اکنون برای تشویق فرزند‌آوری اقدام به ارائه وام مسکن به خانوار‌های با ۳ فرزند کرده است یا وام ازدواج را افزایش داده است در حالی که این سیاست‌ها سیاست‌هایی کارساز و پایدار برای رشد جمعیت نیست.

 

کاظمی‌پور با اشاره به اینکه پس ۸ سال سکوت دولت در زمینه توجه به مقوله رشد جمعیت کشور، حالا وزارت بهداشت بر ایجاد ستاد صیانت از جمعیت در این وزارتخانه تاکید کرده است، گفت: حرکت در مسیر رشد جمعیت نیازمند همیاری و همکاری همه نهاد‌ها و دستگاه‌ها با هدف ایجاد امنیت اقتصادی، اجتماعی و... است و یک وزارتخانه به تنهایی نمی‌تواند در این مسیر موفق شود، هر چند ایجاد این ستاد گامی درست، اما دیرهنگام است.  

 

وی ادامه داد: دولت چنانچه به توسعه اقتصادی کشور می‌اندیشید باید در راستای امنیت اقتصادی جلوی تورم ۴۰ درصدی را می‌گرفت و از طرفی با برنامه‌ریزی‌های درست و کارشناسانه زمینه رشد ازدواج و فرزندآوری را در جامعه فراهم می‌کرد، در آن صورت اکنون شاهد کاهش میزان ازدواج و فرزند‌آوری نبودیم.