تلفن همراه نشان می‌دهد کرونا مثبتید یا نه!

_ فارس نوشت: جوانند و با انگیزه؛  هم پزشک‌اند هم مهندس؛ یعنی در کنار تحصیل در رشته پزشکی، دستی هم در مهندسی دارند. تیم ۲۷ نفره‌ای را تشکیل داده‌اند برای یک کار بزرگ در بحران کرونا.

 

تعطیلی دانشگاه‌ها و شیوع بیماری کرونا باعث نشد تا دست از کار بکشند و دل به کلاس‌های مجازی خوش کنند؛ بلکه بحران باعث شد تا جوانان دهه هفتادی با یک کار گروهی دست به یک اختراع جالب بزنند.

 

با آنکه دل‌هایشان از غم بیماری و از دست دادن عزیزانی که روزانه در نبرد با کرونا جان می‌دهند پر از درد و رنج است، اما تلاش کردند تا به نوعی گرد و غبار خستگی را از چهره کادر درمان بزدایند و با ترکیب پزشکی و مهندسی، گامی در زمینه شناسایی سریع‌تر مبتلایان به کرونا بردارند.

 

این طور شد که گرد هم آمدند تا در این روز‌های تعطیلی و قرنطینه چراغ آزمایشگاه دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله (عج) را روشن نگه دارند، پا به پای کادر درمان در میدان حضور داشته باشند و ...

 

حسین باختر، محقق و دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) ورودی ۹۷،  محقق اصلی این پروژه است،   توانسته ۲۷ دانشجو از دانشگاه‌های برتر تهران شامل، دانشگاه تهران، علوم پزشکی تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه بقیه الله را دور هم جمع کند تا با کمک یکدیگر تیم علمی را برای کار‌های پژوهشی و تحقیقاتی تشکیل دهند؛ او در این خصوص توضیح می‌دهد «ناگفته نماند هزینه‌های خرید تجهیزات برای کار‌های تحقیقاتی نیز توسط خود اعضا تأمین شد. ما جزو معدود تیم‌های فناوری هستیم که خودمان هزینه خود را تامین می‌کنیم و معتقدیم که دانش باید ثروت ایجاد کند.

 

قبلا روی بیماری «ای ال اس» تحقیق می‌کردیم و داشتیم محصولاتی را برای تکلم این بیماران طراحی کردیم که متاسفانه شیوع بیماری کرونا باعث ایجاد وقفه در این روند شد و غالب بچه‌های تیم ما به شهرستان و خانه‌هایشان رفتند و کمی پراکنده شدیم. در آن زمان من در تهران ماندم و در آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان کمک حال کادر درمان بودم. در اوایل شیوع کرونا یک مشکل اساسی داشتیم و آن کمبود کیت تشخیص و گران بودن آن بود و حجم زیادی از افراد درخواست تست کرونا داشتند. نیاز داشتیم افراد را به صورت اولیه غربال کنیم و کسانی که احتمال آلودگی به بیماری را داشتند شناسایی کنیم. تست پی سی آر برای همه افراد مراجعه کننده یک ایراد داشت، زیرا اگر یک کیت را مصرف کنی و پاسخش منفی شود نه تنها کلی هزینه برای خرید کیت هدر شده بلکه حق بیمار دیگری که نیاز به کیت تشخیصی داشته ضایع می‌شود.

 

 

برای غربال اولیه بیماران به پزشکان یک راه حل پیشنهاد دادیم. به این صورت که با استفاده از اندازه گیری سه علائم زیستی شامل، دمای بدن، ضربان قلب و اکسیژن خون افراد آلوده را با احتمال بالا شناسایی کرده و سپس از آن‌ها تست کرونا بگیریم.»

 

پر جنب و جوش است و تلاش می‌کند همه زوایای کار را برای ما تشریح کرند، یک پایش در آزمایشگاه است و پای دیگرش پشت میکروسکوپ و قطعات الکترونیکی، با هیجان می‌گوید: «الگوی کار هوش مصنوعی ما شبیه به کار پزشکی عمومی است به این صورت که، وقتی دمای بدن بالاست یعنی شما به یک عامل عفونی مبتلایی و سیستم ایمنی درگیر با عفونت است که این عفونت می‌تواند، باکتریایی قارچی یا ویروسی باشد. سپس ضربان قلب بیمار را اندازه می‌گیریم و وقتی ضربان قلب الگوی خاصی (گاهی بالا و گاهی پایین) از خود بروز دهد می‌تواند بدین معنی باشد که شما شما دچار التهاب شده‌اید.

 

التهاب عمومی زمانی رخ می‌دهد که بدن از ارائه پاسخ اختصاصی به یک آنتی ژن جا بماند یعنی یک عامل عفونت اینقدر سریع در بدن تقسیم شود که سیستم از پاسخ اختصاصی جا بماند و کل بدن را به حالت التهاب درآورد. این عفونت‌ها غالبا به دو شکل بروز می‌کند، یا آلرژیک یا عفونت ویروسی؛ بنابراین پس از اینکه تب و ضربان قلب را دستگاه اندازه گیری کرد، اکسیژن خون را اندازه می‌گیرد، مثلا می‌بینیم به جای ۹۵ و ۹۶، عدد ۹۱، ۹۲، ۸۹ نشان داده می‌شود حاکی از آن است که عملکرد ریه بیمار مختل شده. در نتیجه گیری نهایی دستگاه می‌گوید بیمار عفونت دارد، یعنی عفونت ویروسی  هم داشته و عفونت ویروسی ریه را هم درگیر کرده، به طوری ریه را درگیر کرده که ریه از عملکرد طبیعی خودش بازمانده است، پس این بیمار با احتمال بالا مبتلا به کرونا شده است. آنفلوانزا و سرماخوردگی هم ریه را درگیر می‌کنند، اما غالبا نه به طوری که ریه از عملکرد طبیعی جا بماند».

 

بحثمان به نحوه تشخیص بیماران کرونا و نحوه عملکرد دستگاه که می‌رسد توضیح می‌دهد: «برای غربالگری اولیه در اورژانس، از سه دستگاه، ضربان قلب، دما و اکسیژن خون برای بیماران استفاده می‌شود و در صورتی که فرد علائم مشکوک داشت به فرد اعلام می‌شود که برو و تست پی سی آر بده. ما یک محصولی ساختیم که وقتی فرد انگشت خود را روی آن می‌گذارد، دستگاه هر سه مورد علائم (ضربان، دما و اکسیژن خون) را اندازه گیری و با هوش مصنوعی پردازش می‌کند و نتیجه را به شما می‌گوید و نیازی به اپراتور یا پزشک برای سه دستگاه مختلف نیست و نیاز به حضور بیمار در مرکز درمانی نیست.

 

 

تحقیق و توسعه این محصول خیلی از ما زمان برد به طوری که ما از عید سال ۹۹ روی آن کار می‌کنیم و چندین مدل برای آن طراحی کردیم و نهایتا به مدل فعلی رسیدیم. «صالح عرفاتی» از دانشجویان همکاران ما در این تیم نرم افزار دستگاه را طراحی کرده و کدنویسی دستگاه را نیز انجام داده، طراحی بدنه دستگاه را  دیگر همکاران ما در دانشگاه هنر انجام داده‌اند و داکیومنت نویسی را «خانم علیرضایی» انجام داده و طراحی سخت افزاری را هم خودم انجام داده‌ام. می‌خواهم بگویم این کار یک کار تیمی دانشجویی بوده است.»

 

اما این همه کار این تیم دهه هفتادی نیست، بلکه در همین چند ماهه اخیر توانسته‌اند با ترکیب علم پزشکی و مهندسی الکترونیک این امکان را ایجاد کنند که افراد مشکوک به بیماری کرونا بیماری‌شان را روی گوشی موبایل تشخیص دهند. «دستگاه دیگری که کار تحقیقات را برای ساخت آن را تقریبا تمام کردیم دستگاهی است که به تلفن همراه متصل می‌شود و از طریق آن می‌توان ضربان قلب، اکسیژن خون و دمای بدن فرد فرد را به صورت غیرتماسی اندازه‌گیری کند. این دستگاه با «یو اس پی» در منزل به گوشی، کامپیوتر و هر محصولی که بتواند از یو اس پی استفاده کند وصل می‌شود. علائم زیستی افراد را گرفته و در خود ذخیره و تحلیل می‌کند. اگر کسی ناهنجاری ناشی از بیماری نشان دهد، طبق الگویی که پیشتر گفتیم با احتمال بالا بیماری فرد عفونت یا کرونا را تشخیص می‌دهد.»

 

کار برد دیگری که برای این دستگاه متصوریم کاربرد سازمانی است، یعنی این دستگاه می‌تواند در کنار دستگاه حضور و غیاب اداره قرار گرفته و با وای فای و بلوتوث به شبکه اداره شما وصل می‌شود و کارمندان اداره می‌توانند از آن استفاده کنند. این دستگاه برای هر کارمند یک پروفایل جداگانه تشکیل می‌دهد و اطلاعات کارمندان را ثبت می‌کند. در مواقعی که از آن استفاده نمی‌شود داده‌های کارمندان را تحلیل می‌کند و اگر کسی ناهنجاری ناشی از عفونت (کرونا) نشان دهد روی شبکه اتوماسیون سازمان وضعیت فرد و نمودار وضعیت روز‌های گذشته هر کارمند را گزارش می‌دهد.