الزام به برقراری مستمری بازماندگان نوادگان اناث با پدر بزرگ مشمول قانون کار

- به دنبال اعلام تعارض در خصوص آرای صادره از سوی برخی شعب دیوان عدالت اداری مبنی بر شمول یا عدم شمول مستمری پدربزرگ مشمول قانون کار بر نوادگان اناث طبق قانون اصلاح تبصره ۲ ماده واحده قانون اجازه پرداخت وظیفه و مستمری وراث کارمندان مصوب ۱۳۳۸/۹/۲۸ و برقراری حقوق وظیفه در مورد فرزندان و نوادگان اناث مصوب ۶۳/۱۰/۲ و ماده ۹ آییین نامه اجرایی قانون مذکور مصوب ۶۴/۴/۲، هیات عمومی دیوان عدالت اداری طبق ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری پس از بررسی، تعارض در آرای صادره در این مورد را محرز دانست و اعلام کرد:

با استناد به اینکه اولا مطابق با اصل ۲۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند و طبق اصل ۲۹ قانون مذکور، برخورداری از تامین اجتماعی حقی همگانی بوده و دولت موظف است طبق قوانین، خدمات و حمایت‌های مالی مربوطه را برای یکایک افراد کشور تامین کند.

ثانیا با توجه به بند (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ ماده واحده قانون اجازه پرداخت وظیفه و مستمری وراث کارمند مصوب ۱۳۳۸/۹/۲۸ و برقراری حقوق وظیفه در مورد فرزندان و نوادگان اناث (مصوب ۶۳/۱۰/۲ و اصلاحی ۷۹/۲/۱۳) که بیان می‌دارد حقوق وظیفه سهم فرزندان و نوادگان اناث کلیه مستخدمین وزارت خانه‌ها و موسسات و شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها و همچنین سازمان‌های دولتی که شمول قانون بر آن‌ها مستلزم ذکر نام است و مشمولین قانون استخدام نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران و قانون تامین اجتماعی که طبق قوانین و مقررات مربوطه برقرار شده یا بشود با رعایت کلیه قوانین و مقررات مورد عمل به شرط نداشتن شوهر و شغل قابل پرداخت می‌باشد و این قانون، موخر و حاکم بر بند ۲ ماده ۸۱ و ۸۲ قانون تامین اجتماعی مصوب (۵۴/۴/۳) که مستمری بازماندگان را بدون ذکر نوادگان اناث صرفا متعلق به فرزندان دانسته است، می‌باشد و بند ۳ ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده مصوب (۹۱/۱۲/۱) نیز که مقرر می‌دارد فرزندان اناث در صورت نداشتن شغل یا شوهر از کمک هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین خود برخوردار می‌گردند، موید این موضوع است.

علیهذا با توجه به اینکه مواد قانونی مذکور تمامی مشمولین قانون تامین اجتماعی را به طور مطلق بیان کرده و پدربزرگ شکات در ما نحن فیه مشمول قانون کار، شاغل غیر دولتی و مشمول قانون تامین اجتماعی بوده اند، بنابراین مشارالیهم با توجه به نداشتن شوهر و شغل، مستحق بهره مندی از مستمری بازماندگان پدربزرگ خود خواهند بود؛ و در نهایت با توجه به بند ۹ اصل سوم قانون اساسی که دولت جمهوری اسلامی ایران را مکلف به رفع تبعیض ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه‌های مادی و معنوی کرده است، بهره مندی نوادگان اناث آن دسته از مشمولین قانون تامین اجتماعی که کارمند دولت محسوب می‌شوند و عدم بهره مندی نوادگان اناث شاغلین غیردولتی مشمول قانون مذکور، از مصادیق تبعیض ناروا بوده و مالا نوادگان اناث تمامی مشمولین قانون یاد شده می‌بایست مستحق دریافت مستمری بازماندگان گردند.