همه چیز درباره کارت اعتباری سهام عدالت

- روزنامه جام جم نوشت: سال از زمانی که سهام عدالت بین مردم توزیع شد، می‌گذرد و قرار بود در سال گذشته این سهام آزاد شود تا مردم امکان خرید و فروش سهام را داشته باشند، اما ۶۰ درصد آن بیشتر آزاد نشد. حالا صحبت از کارت اعتباری به میان آمده که دارندگان سهام عدالت می‌توانند کارت اعتباری دریافت کنند. کارت اعتباری سهام عدالت از سال گذشته قرار بود به دارندگان این سهام برسد، اما به دلیل این‌که ساز و کار آن فراهم نبود و بازار سرمایه نوسانات زیادی را تجربه کرد انجام آن به تعویق افتاد. اکنون وعده داده شده این کارت به‌زودی به دست متقاضیان خواهد رسید.

برخی کارشناسان در سال گذشته اعلام کردند تا زمانی که نحوه مدیریت سهام عدالت مشخص نشده، اعطای کارت اعتباری امکان‌پذیر نیست. پس از انجام غربالگری و مشخص شدن چگونگی مدیریت مستقیم و غیر مستقیم، اواخر سال گذشته قرار بود تا کارت اعتباری به دست مردم برسد و این کار انجام شد. هفته گذشته حسن روحانی، رئیس‌جمهور از اعطای کارت اعتباری به دارندگان سهام عدالت خبر داد و اعلام کرد: این کارت به‌زودی به دارندگان سهام عدالت خواهد رسید. نحوه دریافت کارت اعتباری و چگونگی وثیقه قرار دادن سهام عدالت در ادامه گزارش آمده که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

مبلغ کارت اعتباری چقدر است؟

براساس تصمیمات اتخاذ شده در ستاد اقتصادی دولت که از سوی رئیس‌جمهور اعلام شد، مقرر شده که به ازای هر برگ سهام عدالت یک میلیون تومانی ۱۴ میلیون اعتبار و برای هر برگ سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومانی هفت میلیون تومان اعتبار در کارت‌های سهام عدالت لحاظ شود. حسن روحانی چهارشنبه هفته گذشته در جلسه هیات دولت از اعطای کارت اعتباری سهام عدالت خبر داد و تصریح کرد: یک خانوار سه نفره دارای برگ سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومانی، می‌تواند تا ۲۱ میلیون تومان اعتبار دریافت کند.

استقبال از دریافت کارت اعتباری

اسفند سال گذشته اعطای کارت اعتباری به دارندگان سهام عدالت آغاز شد. شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از سوی شورای عالی بورس و بانک مرکزی، فرآیند اعطای توثیق سهام عدالت را انجام می‌دهد. تاکنون بیش از ۶۰۰۰ درخواست از سوی مشمولان سهام عدالت به شرکت سپرده‌گذاری ارسال و توثیق شد و حدود ۷۰ هزار نفر تاکنون درخواست خود را برای دریافت کارت اعتباری ثبت کرده‌اند. اکنون تنها دو بانک ملی و تجارت زیرساخت‌های لازم را انجام داده‌اند به‌طوری‌که بانک ملی اسفند ماه ۹۹ و بانک تجارت از ۷ فروردین ۱۴۰۰ اقدام به پرداخت تسهیلات به سهامداران کرده‌اند. افرادی که قصد دریافت کارت اعتباری را دارند باید در یکی از دو بانک ذکر شده حساب داشته باشند یا از طریق اپلیکیشن‌های بانکی ثبت‌نام خود را تکمیل کنند.

دارا بودن کارت ملی جدید الزامی است

برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت نیاز است که متقاضی حتما کارت ملی جدید داشته باشد. افرادی که نتوانستند تاکنون اقدام به دریافت کارت ملی هوشمند کنند باید با مراجعه به مراکز پیشخوان دولت و ثبت درخواست کارت ملی جدید برگه‌ای را دریافت کنند که کد شناسایی روی آن درج شده است. اگر کد روی برگه موقت در سامانه درخواست کارت اعتباری ثبت شود، فرآیند صدور کارت انجام خواهد شد و نیازی به انتظار برای دریافت کارت ملی هوشمند نیست.

سهامداران مستقیم و غیر‌مستقیم

افرادی که مدیریت سهام خود را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم انتخاب کرده‌اند، می‌توانند از کارت اعتباری سهام عدالت بهره‌مند شوند. در حالی که ابتدا اعلام شد افرادی که مدیریت سهام خود را به صورت مستقیم انتخاب کرده‌اند، می‌توانند این کارت را دریافت کنند، اما اکنون اعلام شده همه دارندگان سهام عدالت کارت اعتباری دریافت خواهند کرد. تمام کاربرانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند، می‌توانند از این روش استفاده کنند و کاربرانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند با توثیق سهام موجود در پرتفوی خود می‌توانند برای دریافت این تسهیلات اقدام کنند.

طبق اعلام بانک‌های عامل افرادی که در استان‌های تهران، البرز، قزوین، سمنان، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند فعلا نمی‌توانند کارت اعتباری دریافت کنند، اما دارندگان سهام عدالت با روش مستقیم از این امکان
بهره‌مند هستند.

همه سهامداران عدالت، که روش مستقیم یا غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند، می‌توانند از کارت اعتباری سهام عدالت استفاده کنند، اما ابتدا باید حتما در سامانه سجام ثبت‌نام کنند و احراز هویت شوند. مشمولان سهام عدالت، که شرایط عمومی دریافت تسهیلات را در بانک‌ها دارند، می‌توانند تسهیلات دریافت کنند.

یکی از شرایط دریافت تسهیلات سهام عدالت این است که سهام فرد نباید توقیف شده باشد. توصیه شده با توجه به زمان معاملاتی بورس، افرادی که متقاضی دریافت کارت اعتباری سهام عدالت هستند حتما در روز‌های کاری و از ساعت ۸ تا ۱۶ اقدام به ثبت نام کنند تا فرآیند توثیق سهام سریع‌تر انجام شود.

۴۰ میلیون نفر مشمول دریافت وام سهام عدالت

محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از صدور کارت اعتباری با توثیق سهام عدالت یا یارانه بدون نیاز به مراجعه به بانک خبر داد و گفت: به ابتکار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و برای نخستین بار تامین مالی خرد مبتنی بر زنجیره تولید از طریق صدور کارت اعتباری خرید با هدف افزایش قدرت خرید مردم و با توثیق سهام عدالت یا یارانه، بدون نیاز به مراجعه به بانک آغاز شد. به پشتوانه سهام عدالت کارت اعتباری در اختیار مردم قرار می‌گیرد که تمام مراحل آن بدون نیاز به مراجعه به بانک به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. این کارت برای سهام عدالت یک میلیونی اعتبار ۱۴ میلیون تومانی دارد و سهامداران ۵۰۰ هزار تومانی می‌توانند از اعتبار هفت میلیون تومانی بهره‌مند شوند. وی با بیان این‌که پشتوانه این کارت اعتباری خواهد بود، گفت: البته مواردی مثل یارانه و اوراق دیگر هم می‌تواند پشتوانه باشد، اما یکی از پشتوانه‌ها که بیش از ۴۰ میلیون نفر به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند، سهام عدالت است.

ثبت نام غیر حضوری

دارندگان کارت سهام عدالت (آن‌هایی که سهامشان را نفروخته‌اند) به‌راحتی می‌توانند بدون حضور در بانک و به صورت اینترنتی اقدام به ثبت نام دریافت کارت اعتباری کنند و از مزایای این طرح به خوبی استفاده کنند. زیرساخت‌های فنی فرآیند ارائه کارت اعتباری خرید کالا برای خیلی از بانک‌ها فراهم شده و قرار است به زودی بانک‌های صادرات، آینده، کارآفرین و پاسارگاد نیز به جمع بانک‌های ارائه دهنده کارت اعتباری سهام عدالت به مشمولان بپیوندند.

مشمولان از طریق اپلیکیشن‌های بانک به راحتی می‌توانند اقدام به ثبت نام و درخواست وام یا کارت اعتباری کنند، طوری که از زمان ثبت نام تا دریافت کارت اعتباری پس از استعلام سه تا پنج روز زمان می‌برد. چنانچه گیرنده وام سهام عدالت اقدام به دریافت کارت اعتباری یا وام کند و آن منابع را کمتر از یک‌ماه به کار گرفته و دوباره به بانک برگرداند سودی به آن تعلق نمی‌گیرد، اما در صورت استفاده از آن بیش از یک ماه مشمول پرداخت سود ۱۸ درصدی بانک خواهد شد.

چقدر پول دستمان را می‌گیرد؟

در همه اخبار و اظهارنظر‌ها صحبت از کارت اعتباری هفت میلیونی برای دارندگان سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومانی و ۱۴ میلیونی برای دارندگان سهام عدالت یک میلیون تومانی آمده است، اما نکته قابل توجه اینجاست که سهام عدالت به صورت صد درصد آزاد نشده است.

در اظهارنظر‌ها آمده کاربری که روش مستقیم را انتخاب کرده، می‌تواند معادل ۵۰ درصد از سهام موجود در پرتفوی خود حداقل مبلغ یک میلیون تومان و حداکثر ۵۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کند. به بیان بهتر اگر ارزش ۶۰ درصد سهام عدالت شش میلیون تومان است، بانک ۵۰ درصد ارزش سهام عدالت را کارت اعتباری می‌دهد.

ارزش سبد ۵۳۲ هزار تومانی و یک میلیون تومانی سهام عدالت به ترتیب به ۱۱میلیون و ۶۷۴ هزار تومان و ۲۱ میلیون و ۹۸۹هزار تومان رسید. با این تفاسیر اگر قرار باشد ۵۰ درصد از کل ارزش سهام عدالت به مردم کارت اعتباری داده شود مبلغی که به دارنده سهام ۵۰۰هزار تومانی می‌رسد پنج میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است و ۶۰ درصد مبلغ کل هفت میلیون تومان خواهد شد.

ابهامات در این زمینه ادامه دارد و پیگیری برای مشخص‌شدن این بخش از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی هم بی‌نتیجه ماند. اگر کسی در این میان بخشی از سهام عدالت خود را فروخته باشد مبالغ پایین‌تر دریافت خواهد کرد. در حال حاضر این کارت در فروشگاه‌های وین مارکت، رفاه و کوروش و تمام پذیرندگانی که دستگاه پوز سداد دارای قابلیت نمایش کیوآر کد هستند، قابل‌استفاده است.

سهام دو نرخی از کجا آمد؟

مهدی حاجی‌وند، کارشناس بازار سرمایه درباره اعطای کارت اعتباری گفت: سهام عدالت از سال ۸۵ که بین مردم توزیع شد همه دارای ارزش یکسان یک‌میلیون تومان از ۴۹‌شرکت که ۳۶ شرکت در بازار سرمایه حضور داشتند، بودند.

وی افزود: طبق قانون باید ۱۰سال از فعالیت این شرکت‌ها می‌گذشت تا اقساط سهام عدالت پرداخت شود، اما پس از گذشته ۱۰ سال از یک‌میلیون تومان ۵۳۲ تومان تسویه شده بود و ۴۶۸ تومان همچنان باقی ماند. البته افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی و همچنین افرادی که ۴۶۸هزار تومان را به صورت مستقیم به عنوان جبران کسری به حساب دولت واریز کردند سهم‌شان کامل بود، اما تعداد زیادی از مردم به سهام ۵۰۰هزار تومانی بسنده کردند.

حاجی‌وند به زمان آزادسازی سهام عدالت اشاره کرد و گفت: سال گذشته برای آزادسازی سهام عدالت زمان مناسبی بود، به این دلیل بازار سرمایه در شرایط مطلوبی قرار داشت. پس از آن روش مدیریت مستقیم و غیرمستقیم پیشنهاد شد که حدود ۲۰میلیون نفر روش مستقیم را انتخاب کردند، اما متاسفانه مسؤولان این حوزه اطلاع‌رسانی مناسبی در مورد نحوه کارکرد و مزایای هرکدام از روش‌ها نداشتند و برخی مردم همچنان سردرگم هستند.

۱۰ مرحله دریافت کارت اعتباری سهام عدالت

متقاضیان دریافت کارت اعتباری در گام اول باید با ثبت نام در سامانه سجام احرازهویت شوند که این فرآیند به صورت غیرحضوری قابل انجام است.

پس از ارائه درخواست به بانک‌ها و دریافت کارت اعتباری، افراد می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های مشخص‌شده، اقدام به خرید تا سقف درنظرگرفته‌شده در کارت اعتباری خود کنند.

ضمانت این کارت‌های اعتباری، برگه‌های سهام عدالت است و نیازی به سایر مدارک جهت ضمانت و توثیق کارت نیست؛ به عبارت دیگر جایگزین ضامن در این پروسه برای دریافت کارت اعتباری، مانده اوراق سهام عدالت افراد است.

سهامداران برای احراز شرایط دریافت کارت‌های اعتباری به هیچ عنوان نیاز به مراجعه حضوری به بانک‌ها ندارند و تمامی فرآیند‌های لازم در این زمینه به صورت غیرحضوری و الکترونیکی انجام می‌شود.

چنانچه سهامداران نتوانند به تعهدات خود در قبال بازپرداخت مبالغ کارت‌های اعتباری عمل کنند، سهام عدالت آن‌ها توسط بانک به فروش می‌رسد. این در حالی است که در صورت بازپرداخت اقساط این کارت‌ها توسط افراد به شکل منظم، اصل سهام آن‌ها که در وثیقه است، باقی می‌ماند و عوایدی مانند سود سالانه، حضور در مجمع و حق رای متعلق به سهامدار عدالت پابرجا بوده و توسط سهامداران عدالت قابل استفاده خواهد بود.

اگر سهامداران توانستند تا یک ماه مبلغ را به بانک بازگردانند، این مبلغ قرض‌الحسنه خواهد بود، اما اگر از یک ماه عبور کرد و مبلغ را پرداخت نکردند، این اعتبار به تسهیلات سه‌ساله تبدیل خواهد شد.

در حال حاضر دو بانک ملی و تجارت به صورت الکترونیکی به سهامداران عدالت، کارت اعتباری ارائه می‌دهند. برای دریافت این کارت نیاز به مراجعه حضوری نیست و درخواست به صورت الکترونیکی به همراه مدارک ارسال می‌شود و تا سه روز دیگر کارت اعتباری برای سهامداران صادر خواهد شد.

تمهیداتی در نظر گرفته شده تا در صورت امکان از کارت اعتباری فیزیکی استفاده نشود و خرید‌ها از طریق کیوآرکد انجام شود.

نرخ سودی که برای این کارت‌های اعتباری در نظر گرفته شده، ۱۸ درصد است، اما اگر مصرف‌کننده این کارت‌ها تا آخر هر ماه مبلغ کارت را تسویه کند، هیچ سودی از او هم گرفته نمی‌شود.

افرادی که از طریق بانک ملی اقدام می‌کنند باید به «سامانه ایوا» و افرادی که از طریق بانک تجارت اقدام می‌کنند باید به «سامانه زمرد» مراجعه کرده و مراحل احراز هویت را در آن سپری کنند. مدارک مورد نیاز بارگذاری، شناسنامه و کارت ملی است که اگر سیمکارت به نام افراد باشد بلافاصله شماره تایید، پیامک می‌شود که این شماره باید در سامانه ثبت شود. پس از آن سامانه مذکور به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی لینک می‌شود و مراحل بعدی صدور کارت اعتباری برای متقاضی انجام خواهد شد.