اخذ مالیات از ایفلوئنسر‌ها چقدر برای دولت درآمد دارد؟

_ روزنامه خراسان نوشت: یکی از موضوعاتی که در سال‌های اخیر سرعت بالایی به خود گرفته مجازی شدن بخش بزرگی از واقعیت‌های زندگی است که بیشتر در بستر شبکه‌های اجتماعی صورت گرفته و عده‌ای که اصطلاحاً به آن‌ها اینفلوئنسر می‌گوییم، به دلیل شهرت یا دنبال‌کننده بالایی که در شبکه‌های اجتماعی دارند درآمد‌های چند صد میلیونی و حتی میلیاردی برای خود رقم زده اند که در این باره چندین گزارش در همین صفحه نوشته ایم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که یک کارگر ساده قبل از دریافت حقوقش باید مالیاتش را پرداخت کند، اما این اینفلوئنسر‌ها که درآمد‌های نجومی هم دارند تاکنون مالیاتی پرداخت نمی‌کردند که البته با مصوبه مجلس در روز‌های آخر سال ۱۳۹۹ از این پس آن عده‌ای از آن‌ها که بیش از ۵۰۰ هزار دنبال کننده دارند باید مالیات پرداخت کنند تا شاید کمی از این تبعیض ناعادلانه کاسته شود. البته موضوع پرداخت مالیات اینفلوئنسر‌ها ملاحظاتی هم دارد که در ادامه گزارش به آن اشاره کرده ایم و به نظر می‌رسد دستگاه‌های مسئول و سازمان امور مالیاتی آن‌ها را لحاظ کند. در ادامه  می‌خواهیم ضمن مرور تجربه دیگر کشور‌ها و چگونگی گرفتن مالیات از کاربران حرفه‌ای شبکه‌های اجتماعی خود، از تعداد افرادی که تا این لحظه مشمول این قانون مالیاتی می‌شوند و میزان درآمد آن‌ها بنویسیم.

 

برای این که بیشتر در جریان مصوبه مجلس درباره مالیات اینفلوئنسر‌ها قرار بگیرید بد نیست بدانید، نمایندگان مجلس طی بررسی جزئیات لایحه بودجه ١۴٠٠ با الحاق بندی به تبصره ۶ ماده واحده این لایحه، اینفلوئنسر‌ها را مکلف به پرداخت مالیات کردند. براساس این بند الحاقی، درآمد‌های کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده رسانه‌های کاربر محور از محل تبلیغات مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. همچنین این قانون سازمان امور مالیاتی را مکلف کرد ظرف دو ماه پس از لازم الاجرا شدن این بند، دستورالعمل اجرایی مربوط به دریافت مالیات از درآمد‌های کاربران حرفه‌ای رسانه‌های کاربر محور از محل تبلیغات را تهیه کند و به تایید وزیر اقتصاد و امور دارایی برساند. به گفته محمود علیزاده معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی میزان این مالیات ۳ درصد از درآمد اینفلوئنسر‌ها خواهد بود. البته درباره چگونگی شناسایی و نحوه دریافت این مالیات ابهام‌هایی وجود دارد که در گزارش‌های دیگری به آن خواهیم پرداخت.

 

بررسی‌های انجام شده در مراکز متعدد رصد فضای مجازی ایرانی‌ها از وجود بیش از ۵۰ پیج با بیش از ۳ میلیون دنبال کننده و ۳۰۰ اینفلوئنسر ایرانی با بیش از یک میلیون دنبال کننده حکایت دارد. این اطلاعات از سایت heepsy استخراج شده که یک ابزار جست وجو در حوزه بازاریابی در اینستاگرام است. این سایت اعلام می‌کند که هم اینک تعداد ۳۵۱ کاربر حرفه‌ای تنها در اینستاگرام با موقعیت ایران (فعال در داخل کشور) و دنبال کننده بیش از یک میلیون نفر و همچنین ۹۳۵ کاربر حرفه‌ای با ۵۰۰ هزار تا یک میلیون دنبال کننده در کشور وجود دارد.

 

می‌رسیم به یک بحث همیشه جذاب! احتمالا شما هم تا به حال با دیدن اشخاص و اکانت‌های پرمخاطب در پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام به این موضوع فکر کرده اید که آن‌ها چقدر از تبلیغات درآمد دارند؟ کمتر کسی است که برای یک بار هم که شده یک حساب سرانگشتی در این باره نکرده باشد. این روز‌ها ویترین پر زرق و برق تبلیغات در فضای مجازی مخصوصا در اینستاگرام توجه همه را به خود جلب کرده است. روزنامه هفت‌صبح مدتی پیش در گزارشی به بررسی درآمد تیستر‌ها و دیگر اینفلوئنسر‌ها پرداخته بود. در این گزارش درباره درآمد یک اینفلوئنسر اینستاگرامی ۳۰ ساله که کارش گشت‌و‌گذار در رستوران‌ها و تبلیغ غذاهایشان است، آمده بود که او ماهیانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰میلیون تومان درآمد دارد. مرکز پژوهشی بتا که پلتفرم تحلیل داده‌های شبکه‌های اجتماعی است هم چندی پیش اعلام کرد فقط درآمد حاصل از تبلیغ و اطلاع‌رسانی توسط اینفلوئنسر‌های اینستاگرامی در سال، مبلغی حدود هزار میلیارد تومان است. به‌طوری که دنیای اقتصاد در گزارشی درآمد اینفلوئنسر‌های برتر اینستاگرام در سال را چیزی حدود درآمدی که سازمان صدا و سیما از تبلیغات به‌دست می‌آورد، اعلام کرد. نکته قابل تامل این جاست که آن‌ها برای این میزان از درآمد تا کنون مالیاتی پرداخت نکرده اند و از این پس باید ۳ درصد آن را به عنوان مالیات پرداخت کنند که معادل ۳ هزار میلیارد تومان خواهد شد.

 

بررسی تجربیات کشور‌های مختلف نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، بسیاری از کشور‌ها درآمد‌های حاصل از تبلیغات در فضای مجازی را به عنوان کسب وکار شناسایی کرده اند. بسیاری از کشور‌های دنیا همگام با توسعه فناوری و همه گیری رسانه‌های اجتماعی با شناخت پدیده‌های اقتصادی حول این فضا  و گردش مالی حاصل از تبلیغات بر بستر پلتفرم‌های اینترنتی، شروع به دریافت مالیات از درآمد حاصل از تبلیغات کاربران حرفه‌ای و افراد تأثیرگذار (اصطلاحا بلاگر، ولاگر، اینفلوئنسر، کانال دار و...) شبکه‌های اجتماعی کرده اند. در آمریکا، انگلستان، استرالیا، کشور‌های اسکاندیناوی، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، مالزی و هند و در همسایگی ما ترکیه و حتی در کشور‌های پردرآمد حوزه خلیج فارس از جمله عربستان و امارات متحده عربی از کاربران حرفه‌ای شبکه‌های اجتماعی مالیات دریافت  می‌شود.

 

البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که اجرای این قانون ملاحظاتی هم دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. برخی کارشناسان معتقدند قاعده گذاری یک طرفه درباره دریافت مالیات از این افراد که با تولید محتوا و هزینه‌هایی به تعداد فالوور بالا رسیده اند می‌تواند تبعاتی، چون زیرزمینی شدن فعالیت یا گرایش آن‌ها به سمت همکاری با پلتفرم‌های خارجی که در کنترل دستگاه‌های نظارتی نیست و ...   در پی داشته باشد؛ بنابراین باید مواردی، چون تضمین سهم تولید محتوای آن‌ها از سوی پلتفرم‌ها و اپراتور‌ها نیز دیده شود چرا که این افراد برای به دست آوردن دنبال کننده‌های میلیونی هزینه‌های زیادی برای تولید محتوا کرده اند همچنین هزینه‌های تولید محتوای این افراد هم برای تعیین سقف معافیت از مالیات لحاظ شود. البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که این مالیات باید بر اساس درآمد افراد از تبلیغات در فضای مجازی به دست آمده باشد و صرفا به خاطر تعداد دنبال کننده بالا نباید از آن‌ها مالیات گرفت.