صالحی: پنجه در پنجه قدرت‌های صنعتی و علمی انداخته‌ایم

-علی اکبر صالحی، معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران عصر روز سه شنبه ۱۹ اسفند ماه با همراهی جمعی از معاونین، مدیران ارشد و متخصصان این سازمان از نمایشگاه دستاورد‌های پژوهشی و فناوری پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در سال ۹۹-۹۸ در ساختمان کتابخانه سازمان بازدید کرد و در بخش پایانی این رویداد از دو رادیوداروی جدید که برای درمان بیماران سرطانی تهیه و تولید شده است، رونمایی کرد. این رادیودارو‌ها که تحت عنوان رادیوداروی درمانی LU۱۷۷-Rituximab و رادیوداروی درمانی LU۱۷۷-Trastuzumab هستند به ترتیب برای درمان سرطان‌های لنفومای غیر هوچکین و سرطان پستان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این رادیودارو‌ها مرحله اول بالینی را در بخش پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی بوشهر طی کرده اند و با موفقیت منجر به درمان چند بیمار سرطانی شده است. دو رادیوداروی رونمایی شده طی مدت ۲۰ مهرماه ۹۸ تا ۱۹ آذرماه ۹۹ در پژوهشکده کاربرد پرتو‌های پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران به مرحله تولید رسیده است.

معاون رییس جمهور پس از بازدید از این نمایشگاه ضمن تقدیر از کریمی ثابت، معاون سازمان و رییس پژوهشگاه و همکاران این مجموعه علمی و ارزشمند بویژه همکارانی که گمنام هستند، اظهار داشت: امروز روزی بسیار شعف انگیز، افتخار آفرین و امیدبخش بود.

وی افزود: این دستاورد‌ها که واقعاً افتخار آفرین هستند، در دو بخش قرار می‌گیرند. یکی بخشی که در ارتباط با مردم است و دیگری برای رفاه جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. ممکن است مردم ارزش بخش دوم را ندانند، مثل دستگاه چگالی سنج که در صنایع کشور مورد استفاده قرار میگیرد و نهایتاً به رفاه مردم بر می‌گردد. اما دستاورد‌هایی مثل رادیودارو‌ها مستقیماً در تشخیص امراض و معالجه آن‌ها بکار می‌روند، بخصوص در امراض صعب العلاجی همچون سرطان‌ها که سال هاست بشر در تلاش برای یافتن راه درمان و علاج آنهاست، جز تکنولوژی‌های مرز دانش روش دیگری متصور نیست.

صالحی با تقدیر از پیشکسوتان حوزه پژوهشگاه و بویژه رادیوداروها، به دو رادیوداروی جدید ساخت پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای اشاره نمود و گفت: هر دز یکی از این رادیودارو‌ها ۵۷ هزار دلار است که با این قیمت، تهیه آن از توان عموم جامعه جز عده معدودی خارج است. عزیزان ما در پژوهشگاه درتلاش هستند بستر (Base) آن را در داخل ایجاد نمایند تا قیمت آن کاهش یابد و هموطنان بتوانند از آن استفاده نمایند.

رییس سازمان انرژی اتمی در ادامه با اشاره به بخشی از آیه ۳۲ سوره مائده "من احیا‌ها فکأنّما احیا النّاس جمیعا"، و نیز درمان سرطان از طریق رادیودارو‌ها گفت: این کار خداپسندانه و مأجوری است که یک انسان را زنده کنید. مثل این است که جامعه بشری را زنده کرده اید.

وی تصریح کرد: سازمان انرژی اتمی ظرفیت عظیمی دارد که تاکنون شناسانده نشده است. متخصصین این مجموعه تنه به تنه کشور‌های پیشرفته می‌زنند. همین رادیودارو یک تکنولوژی پیشرفته در مرز فناوری است و سهل الوصول نیست. وقتی رادیودارویی می‌سازیم که هر دز آن ۵۷۰۰۰ دلار است، پنجه در پنجه قدرت‌های صنعتی و علمی انداخته ایم. علیرغم محدودیت‌هایی که داریم. شرایط عادی نیست، اما دستاورد‌های بسیار ارزشمندی داریم. این به اعتبار سخن پروردگار است که می‌فرماید لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ یعنی اگر برای خدا کار کنید، برکت در کارتان می‌آید.

صالحی با اشاره به سخن نادرست برخی افراد در مورد بودجه سازمان که در افکار عمومی و حتی نخبگان مطرح می‌شود، گفت: حتی برخی نخبگان می‌گویند سالانه میلیارد‌ها دلار در سازمان هزینه می‌شود. این افراد احتمالاً نمی‌دانند میلیارد دلار چقدر پول است. کل بودجه‌ای که مجموعه سازمان که نیروگاه اتمی بوشهر هم جزئی از آن است، طی ۳۰ سال گذشته هزینه کرده، ۵/۶ تا ۷ میلیارد دلار است؛ که متوسط سالانه حدود ۲۵۰ میلیون دلار می‌شود. نیروگاه بوشهر ۵ میلیارد دلار می‌ارزد و هم اکنون سالانه ۷۰۰ میلیون دلار ارزش افزوده ایجاد می‌کند در حالیکه بودجه سازمان انرژی اتمی در حال حاضر سالانه حدود ۲۰ میلیون دلار است.

معاون رییس جمهور تصریح کرد: امسال با شیب عجیبی درآمدزائی می‌کنیم. بخش‌هایی از سازمان که قبلاً بودجه می‌گرفتند علاوه بر اینکه بودجه نمی‌گیرند، درآمدزائی هم می‌کنند.

وی تاکید کرد: اگر درست عمل کنیم و بتوانیم از طریق پژوهش درآمدزائی کنیم و دستاورد‌های علمی و فکری را افزایش بدهیم، می‌توانیم امیدوار باشیم سازمان ظرف ۸-۷ سال آینده به جائی برسد که به دولت بگوید بودجه نمی‌خواهیم، به شما پول هم می‌دهیم.

در بخش دیگری از این رویداد کریمی ثابت، معاون سازمان و رییس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای با اشاره به اینکه نمایشگاه برپا شده بخش کوچکی از دستاورد‌ها و فعالیت‌های این پژوهشگاه بوده است، اظهار داشت: این دستاورد‌ها حاصل اعتماد و حمایت‌های ریاست محترم سازمان است که دست ما را باز گذاشتند تا ایده هایمان را عملیاتی کنیم. ما نیز دست همکاران را باز گذاشتیم تا فعالیت کنند. تلاش ما همچنین بر مبنای زیرساخت‌هایی انجام می‌شود که منحصر بفرد است و در جای دیگری پیدا نمی‌شود.

وی تاکید کرد: اگر نتوانیم به اندازه هزینه‌هایی که در این مجموعه می‌شود، درآمد کسب کنیم، از بی هنری ماست؛ و هنر ما در این است که راه‌های جدید را ایجاد کنیم. اولویت ما حرکت به سمت فناوری و بازار است. از تجربیات پیشکسوتان استفاده می‌کنیم و دانش فنی رادیودارو‌ها را توسعه می‌دهیم. در حال حاضر نیرو‌های توانمند در پژوهشگاه غالب هستند و روز به روز بر اساس هدفگذاری‌ها حرکت می‌کنیم تا با بهره گیری از تجربیات حاصله و تلاش همکاران به نقطه مطلوب برسیم.

شایان ذکر است صالحی در این بازدید که مدت ۲ ساعت و نیم به طول انجامید، با دقت و حوصله با یکایک مسئولان پروژه‌ها گفتگو و تبادل نظر کرد و متخصصین و محققین حاضر در خصوص روند انجام پروژه ها، طراحی و ساخت و کاربرد تجهیزات ساخته شده توضیحات لازم را ارائه نمودند.

همچنین در نمایشگاه مذکور تعداد ۶۴ پروژه، ۵۹ محصول و ۲۰ ماکت و دستگاه نمونه ساخته شده معرفی شده و به نمایش در آمده است.