۷ حقیقتی که درباره افسردگی و اختلالات مریوط به آن نمیدانید!
- عصر ایران به نقل از «وری ول مایند» نوشت: «افسردگی یک بیماری واقعی و قابل درمان است، اما باورهای اشتباه و سوءتفاهمها و اطلاعات نادرست همچنان موانعی در مسیر درمان افراد بسیاری ایجاد میکنند و پیامدهای عدم درمان افسردگی میتواند حتی زندگی فرد را تهدید کند. در مقابل، درک حقایق درباره افسردگی میتواند به معنای نجات زندگی فرد باشد.
در ادامه با هفت مورد که هر فردی باید درباره افسردگی و اختلالات افسردگی بداند، بیشتر آشنا میشویم.
افسردگی همواره دلیل «خوبی» ندارد
گاهی اوقات افراد به دلایلی که خوب به نظر میرسند - ممکن است شغل یا دوست نزدیک خود را از دست داده باشند - دچار افسردگی میشوند، اما با افسردگی بالینی، لزوما نباید دلیلی برای احساس شما وجود داشته باشد. مواد شیمیایی مسئول کنترل خلق و خو در مغز ممکن است از تعادل خارج شده و موجب احساس بد در شما شوند؛ حتی اگر همه چیز در زندگیتان بهخوبی پیش برود.
عوامل بسیاری میتوانند موجب افسردگی شوند
دلایل افسردگی به طور کامل درک نشدهاند، اما باور بر این است که احتمالا ترکیبی از عوامل مانند تمایل ژنتیکی به بیماری و برخی عوامل محیطی که میتوانند به عنوان محرک عمل کنند، موجب افسردگی میشوند.
ابتلای یکی از اعضای خانواده به افسردگی خطر ابتلا به این بیماری را در شما افزایش میدهد که نشان میدهد ژنتیک نقش بزرگی ایفا میکند. همچنین، میزان افسردگی بین افرادی با سابقه استفاده از مواد مخدر بیشتر است. از عوامل دیگر مرتبط با افسردگی میتوان به بیتعادلیهای شیمی مغز، هورمونها، تغییرات فصلی، استرس و تروما اشاره کرد.
بیتعادلیهای شیمی مغز
افسردگی با بیتعادلی در انتقالدهندههای عصبی که بر تنظیم خلق و خو تاثیر میگذارند، پیوند خورده است. این شامل دوپامین، سروتونین و نوراپینفرین میشود. میزان بیش از حد زیاد یا کم این انتقالدهندههای عصبی میتواند موجب افسردگی شده یا در ابتلا به آن نقش داشته باشد.
هورمونها
هر نوع نوسان در تولید یا عملکرد هورمونها - به عنوان مثال، بارداری، قاعدگی، یائسگی یا مشکلات تیروئید - میتواند به افسردگی منجر شود.
تغییرات فصلی
اختلال افسردگی ماژور با الگوهای فصلی (اختلال عاطفی فصلی) بهواسطه اختلال در ریتم شبانهروزی بدن شکل میگیرد. تغییر در فصول میتواند در خواب نیز اختلال ایجاد کرده که میتواند به خلق و خوی افسرده منجر شود.
استرس و تروما
از دست دادن یکی از عزیزان، تروما یا سوءاستفاده، استرس مزمن، تغییرات بزرگ در زندگی، مانند طلاق یا از دست دادن شغل میتواند محرکی برای افسردگی باشد. پژوهشگران سطوح بالای هورمون کورتیزول را که طی شرایط استرسزا و آسیبزا ترشح میشود، در این زمینه مقصر میدانند. کورتیزول بر انتقالدهنده عصبی سروتونین تاثیر میگذارد و میتواند محرکی برای افسردگی باشد.
افسردگی چیزی بیشتر از غم و اندوه معمولی است
غم و اندوه بخشی از انسان بودن است و یک واکنش طبیعی به شرایط دردناک محسوب میشود. همه ما در برههای از زندگی خود غم و اندوه را تجربه میکنیم، اما افسردگی یک بیماری با علائمی فراتر از خلق و خوی ناراحت است.
زمانی که غم و اندوه به افسردگی تبدیل میشود، چند نشانه مشخص از جمله موارد زیر وجود دارند:
- تغییرات در اشتها، وزن و الگوهای خواب
- کاهش میل جنسی
- احساس اضطراب، ناامیدی یا درماندگی
- احساس تحریکپذیری و بیقراری
- احساس مداوم غم یا پوچی
- علائم جسمانی مانند سردرد، مشکلات گوارشی، بدن درد و درد که با درمان بهبود نمییابند.
- بیعلاقگی به فعالیتهایی که در گذشته از آنها لذت میبردید
- سطوح کم انرژی یا احساس خستگی
- مشکل در تمرکز، حافظه و تصمیمگیری
در صورت تجربه این نشانهها مراجعه به پزشک بهترین اقدام برای مقابله با افسردگی است.
کودکان در برابر افسردگی مصون نیستند
باوری اشتباه وجود دارد که کودکان زندگی شاد و بیدغدغهای دارند. در شرایطی که کودکان مشکلات مشابه با بزرگسالان مانند استرس مرتبط با شغل یا فشارهای مالی را تجربه نمیکنند، اما این به معنای آن نیست که افسرده نمیشوند. دوران کودکی استرسهای خاص خود را دارد که از آن جمله میتواند به قلدری و تلاش برای پذیرفتهشدن توسط همسالان اشاره کرد.
افسردگی یک بیماری واقعی است
افسردگی یک بیماری واقعی است و پژوهشگران بر این باورند که بیشتر بهواسطه بیتعادلی در مواد شیمیایی مغز که به نام انتقالدهندههای عصبی شناخته میشوند، شکل میگیرد. انتقالدهندههای عصبی زیر نقش مهمی در تنظیم خلق و خو ایفا کرده و همچنین در بسیاری عملکردهای دیگر در بدن نقش دارند:
دوپامین: به تنظیم احساسات، حافظه، تفکر، انگیزه و پاداش کمک میکند.
نوراپینفرین: آن چیزی است که ضربان قلب و فشار خون را طی یک واکنش «جنگ یا گریز» یا زمان استرس تغییر میدهد.
سروتونین: ماده شیمیایی مسئول احساس خوب که به تنظیم خلق و خو کمک کرده و در احساس بهزیستی کلی شما نقش دارد.
پژوهشگران همچنان مشغول پژوهش درباره دلایل این بیتعادلیها و همچنین نقش احتمالی انتقالدهندههای عصبی دیگر مانند استیلکولین، گابا و گلوتامات در افسردگی هستند.
افسردگی قابل درمان است
روشهای درمان موثر مختلفی برای افسردگی وجود دارند که از آن جمله میتوان به داروها و رواندرمانی اشاره کرد.
در شرایطی که برنامه درمان باید بر اساس علائم و سلامت کلی فرد تنظیم شود، ترکیبی از داروها، رواندرمانی و تغییرات سبک زندگی اغلب برای کمک به تسکین علائم افسردگی استفاده میشود.
رواندرمانی
با توجه به موقعیتهای منحصر به فرد، شما ممکن است در رواندرمانی فردی، گروهی، خانوادگی یا زوجین شرکت داده شوید. در شرایطی که انواع مختلفی از رویکردهای درمانی وجود دارند، موثر بودن موارد زیر در درمان افسردگی ثابت شده است:
- فعالسازی رفتاری
- رفتاردرمانی شناختی
- درمان بین فردی
- درمان حل مساله
- سایکودینامیک درمانی
- مهارتهای اجتماعی درمانی
- مشاوره حمایتی
داروها
بهویژه در ترکیب با رواندرمانی، داروهای مختلفی وجود دارند که موثر بودن آنها در درمان افسردگی ثابت شده است. بار دیگر، درمان افسردگی شامل یک رویکردی واحد مناسب برای همه نیست و ممکن است به مقداری آزمون و خطا برای یافتن داروی مناسب که با کمترین عوارض جانبی علائم شما را تسکین میدهد، نیاز باشد.
کلاسهای دارویی که به طور معمول برای درمان افسردگی تجویز میشوند، عبارتند از:
اسکتامین: اسپراواتو
مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز: شامل مارپلان (ایزوکاربوکسازید)، ناردیل (فنلزین) و پارنات (ترانیلسیپرومین)
مهارکنندههای بازجذب دوپامین و نوراپینفرین: شامل ولبوترین (بوپروپیون)
مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین: شامل پروزاک (فلوکسیتین)، پاکسیل (پاروکستین)، زولوف (سرترالین)، سلکسا (سیتالوپرام)، و لوووکس (فلووکسامین)
مهارکنندههای بازجذب سروتونین و نوراپینفرین: شامل افکسور (ونلافاکسین)، سیمبالتا (دولوکستین) و پریستیک (دسونلافاکسین)
داروهای ضد افسردگی سهحلقهای: شامل الاویل (آمیتریپتیلین)، توفرانیل (ایمیپرامین) و پاملور (نورتریپتیلین)
تغییرات سبک زندگی
افزون بر رواندرمانی و دارو، برخی تغییرات سبک زندگی نیز میتوانند به مدیریت بهتر علائم افسردگی و همچنین عوارض جابنی داروها کمک کنند.
رژیم غذایی: یک رژیم غذایی درمانی برای افسردگی وجود ندارد، اما مصرف برخی غذاها و پرهیز از برخی دیگر میتواند به تنظیم خلق و خو و احساسات کمک کند. غذاهای فرآوریشده، الکل، کافئین، شکر و غلات پالایش شده میتوانند اثر منفی بر سلامت روانی شما داشته باشند، در شرایطی که غذاهایی مانند میوهها و سبزیجات، ماهی، بوقلمون، مرغ، لوبیاها و مغزدانهها میتوانند فواید تقویتکننده خلق و خو را ارائه کنند.
ورزش: یک برنامه ورزشی خوب میتواند به بهبود خلق و خو، کاهش استرس و تسکین علائم افسردگی کمک کند. نوع ورزش باید بر اساس سطح آمادگی جسمانی، سلامت و ترجیحات شما انتخاب شود.
مدیریت استرس: استرس میتواند محرکی برای افسردگی و تشدید علائم آن باشد. تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن و تنفس عمیق را که برای شما کار میکنند، در روتین روزانه خود جای دهید.
افسردگی درماننشده یک دلیل شایع خودکشی است
تشخیص و درمان درست افسردگی در پیشگیری از خودکشی بسیار مهم است. بسیاری از افرادی که اقدام به خودکشی میکنند از نوعی بیماری روانی رنج میبرند و این شامل افرادی که افسردگی در آنها تشخیص داده نشده است، درمان نشده است یا به خوبی درمان نشده است، نیز میشود.
