تأثیر تغییرات آبوهوایی بر کشاورزی جهان
- تارنمای سازمان «ای او اس» که در زمینه امنیت غذا و کشاورزی فعالیت میکند، نوشت: در بیشتر مناطق جهان تغییرات آب و هوایی شرایط رشد محصولات کشاورزی را تغییر داده و آینده آن را غیرقابل پیش بینی کرده است.
وضعیت برای کشاورزان برای کاشت و پرورش محصولات کشاورزی برای تامین غذای کافی در مقابل افزایش تقاضا دشوارتر شده است.
بنابر ارزیابی کارشناسان، حفظ عرضه غذا در جهان در آینده مستلزم بررسی ابعاد مثبت و منفی ساختار کنونی کشاورزی در جهان از جمله زیرساختها و فناوری ساز وکار توزیع غذا است.
زمینهای کشاورزی کوچک که حدود ۹۰ درصد از ۵۷۰ میلیون زمین کشاورزی جهان را تشکیل میدهند به ویژه در مقابل تغییرات آب و هوایی فصلی آسیب پذیر هستند. زمینهایی که خانوادهها طی نسلها از آنها استفاده کرده اند ممکن است ناگهان غیرقابل کشت شوند. پدیدههایی مانند «نوسان جنوبی ال نینو» برای مثال میتواند باعث بارش یا خشکسالیهایی شود که محصولات کشاورزی را نابود میکند.
برای مثال در مه ۲۰۲۰ طغیان رودخانه «انزویا/Nzoia» در کنیا باعث سیل در غرب کنیا شد. سیل به همراه رانش زمین خانه، مدارس، جادهها و پلها و زمینهای کشاورزی به مساحت بیش از ۳۲ کیلومتر مربع را نابود کرد.
در بخشی از این گزارش آمده است: چنین مشکلاتی به آفریقا محدود نمیشود. کشاورزان در ایران برای مثال مشکلات مشابهی در مواجهه با دورههای خشکسالی و سیل مواجه هستند.
این رسانه به نقل از یک استاد دانشگاه و مهندس منابع آبی از دانشگاه کردستان نوشت: خشکسالیهای شدید اخیر و سیلهای سنگین در خاورمیانه بخش اعظم منابع غذایی را نابود کرده است.
چرخههای پراکنده بارش نه تنها باعث کاهش محصول میشوند بلکه میتوانند منجر به تاثیرات ثانویهای شوند که وضعیت امنیت غذایی را وخیمتر میکند، مانند آتش سوزیهایی که غرب ایالات متحده، استرالیا، برزیل و سایر مناطق را ویران کرده است.
نابرابری مالی و اجتماعی مسائل امنیت غذایی مرتبط با مسائل آب و هوایی را دشوارتر میکنند. بسیاری از کشاورزان زمینهای زراعی کوچک، فقیر و دچار ناامنی غذایی هستند.
به گفته استاد دانشگاه ایران، تغییرات آب و هوایی نقش کلیدی را به عنوان کاتالیزور در مشکلاتی که در زمینه منابع از قبل وجود داشته ایفا میکنند و بر کیفیت و کمیت غذای تولیدی و نحوه توزیع برابر آن تاثیر میگذارد.
تغییرات آب و هوایی همچنین در آنچه که در زیر زمین اتفاق میافتد تاثیر میگذارد. برای حفظ سازوکارهای کشاورزی با حفظ کیفیت بالا و پایداری آن به خاکی نیاز هست که در وهله نخست بتواند از گیاهان محافظت کند.
به گفته کارشناس بیوشیمی خاک در دانشگاه کالیفرنیا، گیاهان به حمایت فیزیکی از خاک احتیاج دارند و همچنین به مواد مغذی و آب نیاز دارند تا در شکلهای مناسب و در زمان مناسب به آن دسترسی پیدا کنند.
طبق گزارش سال ۲۰۱۵ سازمان غذا و کشاورزی آمریکا، حدود یک سوم خاکهای جهان تا حدی یا بسیار تخریب شده و به طور کلی شرایط وخیمتر میشود. شیوههای کشاورزی ناپایدار به سلامت خاک آسیب میرساند و برخی نیز ناشی از تغییر اقلیم است. "به عنوان مثال، دمای گرم با از بین رفتن سریع مواد آلی خاک ارتباط دارد. این یک مسئله اساسی است، زیرا مواد آلی، ذخیره عمده مواد غذایی و انرژی برای میکروبهای خاک است که در تنظیم در دسترس بودن مواد مغذی کلیدی نقش دارند.
به گفته استاد دانشگاه ایران، تغییرات آب و هوایی روابط بین محصولات، آفات، عوامل بیماری زا و علفهای هرز را تغییر شکل میدهد و روندهای مختلفی از جمله کاهش در گرده افشانی حشرات، افزایش کمبود آب، افزایش غلظت ازن در سطح زمین و کاهش شیلات را تشدید میکند. تغییر آب و هوا با تغییر الگوی بارش، ذوب برف فصلی و نفوذ آب شور به سفرههای زیرزمینی ساحل، بر دسترس بودن منابع آبی برای کشاورزی مشکلاتی را به بار آورده است.
اصلاحات کوتاه مدت مشکلات بلندمدت ایجاد میکند
درباره نقش انسان در کاهش سلامت خاک و غیرقابل پیش بینی بودن محصولات کشاورزی برخی مسائل درخارج از حیطه اختیارات کشاورزان است: از جمله سرعت مدرنیزه سازی، ناکافی بودن زیرساختارها، روابط ناپایدار سیاسی و جنگ. مشکلاتی نظیر فقر، گرسنگی، فساد دولتی و فقدان آموزش و مسائل مختلف ناامنی غذا در سراسر جهان.
با این حال برخی از شیوههای مورد استفاده کشاورزان برای کاهش تردیدها درباره آینده کشاورزی که ممکن است دستاوردهای کوتاه مدتی داشته باشد در دراز مدت شرایط رشد محصولات را بدتر میکند.
زمینهای خیس و زمینهایی که در معرض سیلهای فصلی قرار دارند کربن بیشتری را در مقایسه با زمینهای مولد در خود ذخیره میکنند و این به معنای این است که گسترش فعالیتهای کشاورزی میتواند گازهای گلخانهای بیشتری را به اتمسفر وارد میکند.
بسیاری از تولیدکنندگان بر این باورند که افزایش مقدار کود مترادف با عملکرد خوب است. استفاده از کود همچنین میتواند در دراز مدت باعث آسیب به محیط زیست شود.
افزودن کودهای نیتروژنی (ازته) به مناطق کشاورزی یکی از مهمترین دلایل انتشار اکسید نیتروژن به جو استاکسید نیتروژن سومین گاز گلخانهای رایج است.
امنیت غذا در آینده
با توجه بودن عقب بودن بیشتر کشورها از اهداف آب و هوایی بعید است تاثیر تغییرات آب و هوایی بر کشاورزان کاهش یابد.
در برخی از مناطق غذایی جهان که امنیت غذایی در آنها تامین نیست، تشخیص اینکه چه اقداماتی لازم است دشوار است، زیرا تحقیقات انجام شده درباره امنیت غذایی پوشش نمیدهد.
اکثر کارشناسان موافق این امر هستند که در دسترس بودن آب همچنان معضلی در گسترش زمینهای کشاورزی فعلی و ایجاد اراضی کشاورزی جدید است.
به گفته کارشناسان تاثیر آب و هوا عامل اصلی در کاهش امنیت غذا است، اما عوامل دیگری مانند حفظ برابری و ثبات اقتصادی به منظور ایجاد کشاورزی پایدار میتوان در آینده تامین غذا در جهان نقش داشته باشد.
برای مثال عواملی همچون آنچه که باعث شد کاروانی متشکل از هزاران نفر از آمریکای مرکزی و به ویژه گواتمالا راهی آمریکا شوند. مهاجرت انسانی به خشکسالیهای چند ساله در این کشورها بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ مربوط است. همچنین بی ثباتی سیاسی و کاهش درامدها آنها را وادار به مهاجرت برای یافتن راهی جهت حمایت از خانواده هایشان شد. عوامل سیاسی اجتماعی و درک آسیب پذیری جمعیت این کشورها بیش از عامل اصلی یعنی تغییرات اب و هوایی حائز اهمیت است.
عوامل اقتصادی اجتماعی و درک آسیب پذیری محلی جمعیت این کشورها بسیار مهمتر از فکر کردن به یک عامل استرس زا مانند تغییرات آب و هوایی است که کشاورزان را به مهاجرت به مناطق جدید سوق میدهد.
همه کشورها یا مناطق با مشکلات اقتصادی-اجتماعی مشابه گواتمالا روبرو نیستند، اما این مثال بر سیاستهای کشاورزی هوشمندانه با توجه به مسائل آب و هوایی و با در نظر گرفتن اسیب پذیریهای فراتر از تغییرات و آب و هوا و محتواهای اجتماعی اقتصادی تاکید دارد.
