چرا کرونا دارو ندارد؟/ تفاوت‌های تولید واکسن و دارو برای کووید ۱۹

علیرضا ناجی در گفت‌وگو با میزان در پاسخ به این سوال که چرا کرونا داروی قطعی  ندارد اما واکسن دارد؟ گفت: ساخت داروی اختصاصی بسیار سخت‌تر از  تولید واکسن است چرا که واکسن بر اساس ماهیت ویروس ساخته می‌شود. البته برای بسیاری از ویروس‌ها تولید واکسن دشوار است و  جهت ساخت واکسن برای ویروس‌هایی نظیر HIV  و هپاتیت C با توجه به بیولوژی که خود ویروس دارد، با مشکل مواجه هستیم و هنوز هم برای HIV ، هپاتیت C و بسیاری از ویروس‌های دیگر واکسن نداریم.

وی ادامه داد: از آنجایی که ویروس در درون سلول‌ها تکثیر پیدا می‌کند، چنانچه داروی شیمیایی وجود داشته باشد و دارای ترکیبی باشد که در محیط کشت سلولی جلوی تکثیر سلول را بگیرد، ممکن است در محیط آزمایشگاهی از تکثیر ویروس جلوگیری کند اما به عنوان دارو برای بدن مناسب نباشد، چرا که احتمال دارد توکسیک و سمی باشد و باعث شود بدن از بین برود.

رییس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی آزمایشگاه مسیح دانشوری ضمن اشاره به اینکه پیدا کردن هدف‌ها در ساخت دارو  بسیار مهم است و اینکه چه هدفی را استفاده کنیم که اختصاصا روی ویروس اثر گذار باشد و تاثیری روی بدن نداشته باشد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اظهار کرد: ممکن است روی یک قسمت از سیستم ایمنی کار شود و ولی اقدامی که انجام می‌شود بر روی کل سیستم ایمنی تاثیر بگذارد و به همین دلیل تولید دارو به خصوص در مورد ویروس‌ها نسبتاً سخت‌تر از ساخت واکسن است و از این رو مقدار دارو‌های ضدویروسی که داریم بسیار کمتر از باکتری‌ها است، چون ماهیت آن‌ها تنگاتنگ از ژنتیک کارخانه سلولی بدن انسان استفاده می‌کنند و هدف‌های داروی ما کمتر است.

استاد ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی توضیح داد: در مورد کرونا هم این اتفاق افتاده است و تنها دارویی که گفته می‌شود به مقدار زیادی ویروس را کاهش می‌دهد، همان دارویی است که رییس جمهور سابق آمریکا هم از آن استفاده کرد و  البته چنانچه این دارو در زمان مناسب به بیمار داده شود، تاثیرگذار است، چرا که زمان اثردهی دارو مهم است.

عضو کمیته علمی کشوری کرونا بیان کرد: در کووید دو فاز بیماری وجود دارد که یک مرحله ویروسی است و در هفته اول بیماری رخ می‎‌دهد و فاز بعدی التهابی است و در هفته‌های بعد آغاز می‌شود؛ در فاز‌های التهابی دیگر ویروس وجود ندارد و در این مرحله از بیماری ویروس اثر خود را گذاشته است و به همین دلیل سیستم ایمنی به صورت لجام گسیخته نسبت به بدن واکنش نشان می‌دهد بنابراین  باید در این فاز سیستم ایمنی کنترل شود.

وی افزود: برای همین دارو‌هایی همچون کورتون و ... برای بیماران مبتلا به کرونا تجویز می‌شود و تاثیرگذار است و به بیماران بدحال که در بیمارستان بستری شدند، از این جنبه کمک می‌کند. البته در کنار این دارو‌های ضدویروسی نظیر رمدیسیویر و ...  هم استفاده می‌شوند و بیشتر مربوط به فاز ویروسی بیماری است و به همین دلیل باید در زمان مناسب مصرف شوند و اگر در هفته‌های بعد استفاده شوند، تاثیر چندانی ندارند و به طور کلی دارویی برای کووید به صورت اختصاصی نداریم که بخواهد معجزه‌ای کند و مثل سایر دارو‌های آنتی بیوتیک‌ها باشد که باعث درمان شود.