چگونه کودکان را به صورت عملی با اهمیت نماز آشنا کنیم؟

_ فارس نوشت: بچه‌ها در یک خانواده همه عادات خوب و بد را از والدین یاد می‌گیرند. بسیاری از والدین دوست دارند فرزند نمازخوان داشته باشند. جدای از اینکه نمازخوان شدن بچه‌ها به سبک نمازخوانی و اهمیتی که والدین به نماز می‌دهد، بستگی دارد، انجام کار‌های ساده‌ای در خانه، نماز را به یک حرکت عبادتی مهم و خاص در پیش چشم بچه‌ها تبدیل می‌کند. از جمله این کار‌ها داشتن یک «کنج دنج نمازخوانی» در خانه است.

اغلب در خانواده‌ها به این صورت است که هرکس در اتاق و خلوت خودش و یا هرمکانی از خانه که امکان آن باشد نماز می‌خواند. نماز خواندن در خلوت اگر به خاطر توجه و خلوص نیت بیشتر به معنی و الفاظ نمار باشد خوب است. اما گاهی بچه‌ها به خاطر پنهان کردن نمازخواندن، نماز را به خلوت می‌برند و گاهی هم به خاطر سریع خواندن و تمام شدن آن در هرجایی از خانه، حتی اگر جلوی تلویزیون و در مسیر رفت‌وآمد باشد، قامت می‌بندند. در این مواقع بهتر است دست به کار بشویم و آداب مکان درست، برای هر عملی را به کودک یاد بدهیم. راهکار اولیه هم ساخت یک کنج دنج نمازخوانی است.

متاسفانه بسیاری از افراد تصور می‌کنند هر وسیله کهنه و قدیمی که دیگر استفاده نمی‌شود به کار مساجد یا نمازخانه‌ها می‌آید. این باور اشتباه را از کنج دنج نمازخوانی خانه خودمان برای کودکان اصلاح کنیم. مکانی از خانه که اغلب دور از مسیر رفت‌وآمد و سروصداست را انتخاب کنید. اگر این مکان روبه پنجره و نورگیر باشد خیلی بهتر است. اما مهم است که از محرک‌هایی که موجب حواس‌پرتی می‌شوند مثل تلویزیون، صدای صحبت آدم‌ها و یا رفت‌وآمد مکرر دور باشد.

 

سجاده و جانماز زیبا و تمیزی در این مکان پهن کنید و برای آن مهر و تسبیح تمیز و سالم بگذارید. بهتر است برای سجاده و جانماز از رنگ‌های آرامش‌بخش و ملایم مثل آبی استفاده کنید. بعضی مادربزرگ‌ها در سجاده خود کیسه‌ای از گل‌های خشک محمدی داشتند که عطر آن در هنگام بازکردن جانماز و یا به سجده رفتن در مشام می‌پیچید. تهیه این کیسه‌های گل خشک بسیار راحت است. حتی می‌توانید از عطر و گل‌های خوشبوی طبیعی و تازه هم برای جانماز استفاده کنید. به کودکان خود یاد بدهید که یکی از دلایل وضو گرفتن قبل از نماز خواندن، پاکیزگی ظاهری بدن است. پس به خودشان عطر بزنند و لباس تمیز بپوشند.

زنان اغلب از چادر‌های سفید با گل‌های ریز که به چادرنماز معروف هستند برای نمازخواندن استفاده می‌کنند. این چادر‌ها این روز‌ها در مدل‌های گوناگون برای راحتی بیشتر دختربچه‌ها هنگام ادای فریضه نماز موجود است. اجازه بدهید پارچه چادر یا مقنعه را خود دختر‌ها انتخاب کنند و برای مدل لباس عبادت خود تصمیم بگیرند.

 

اما مردان اغلب با همان لباس خانگی که به تن دارند به نماز می‌ایستند. بهتر است برای مردان و پسران خانه هم لباس عبادت که همان عبای مردانه است تهیه کنیم. در روایات آمده است که پوشیدن عبا برای مردان در نماز مستحب است و ثواب دارد. این روز‌ها عبا‌ها با اندازه‌های مختلف برای سنین مختلف در بازار موجود است. درست است که برای مردان پوشش کامل دست و پا در نماز واجب نیست، اما پوشیدن عبا و پوشاندن قسمت‌هایی از بدن که باز است نوعی احترام به کسی که برای او نماز می‌گزاریم و گرامیداشت اصل نماز خواندن است.

وقتی برای نماز خواندن مکانی خاص را در نظر بگیریم یعنی نشان می‌دهیم که نماز عبادتی است که باید به آن توجه داشت و صرف ادای سوره و عبارات نماز در هر مکانی، کافی نیست. از آن طرف در یک کنج نمازخوانی وقتی محرکات دیگری حضور ندارد، وقت بیشتر و با آرامش‌تری را به نماز اختصاص می‌دهیم. پس بهتر است در این کنج نمازخوانی از ادعیه، دعا‌ها و مستحبات نماز هم استفاده کنیم. می‌شود دعا‌ها و مستحبات را با معنی چاپ کرد و به دیوار نزدیک کنج نمازخوانی چسباند تا مقابل چشم باشد.   یا اینکه از بچه‌ها بخواهیم این دعا‌ها را با خط زیبا و به صورت کاردستی‌های خلاقانه درست کرده و در جانماز قرار بدهند.

مهم است که برای بچه‌ها از اهمیت خواندن نماز در هر مکان و در هرجایی بگوییم. اما این هرمکان و هرجا به معنی پیش پا افتاده بودن و سرسری گرفتن فریضه نماز نیست. می‌شود برای کودکان توضیح داد که: «ما به عنوان مسلمان موظفیم در هر شرایطی حتی مانند امام حسین (ع) در وسط میدان جنگ هم نماز خود را بخوانیم. اما در شرایط عادی نمازی بهتر و با ارزش‌تر است که برای آن وقت بگذاریم و تمام توجه و حواس خود را به آن بدهیم. نه نمازی که آن را در میان جمع درحالی که به حرف بقیه یا صدای تلویزیون گوش می‌دهیم، بخوانیم»

 

داشتن یک کنج دنج نمازخوانی در خانه، یک روش عملی برای نشان دادن این موضوع به کودکان است که نماز مهم است، باید به آن توجه کنیم و باید برای ادای آن وقت بگذاریم.