حکایتی تکراری؛ قمرود می‌ایستد، ماهی‌ها می‌میرند

این رودخانه از دامنه‌های شرقی رشته کوه‌های زاگرس سرچشمه گرفته و پس از طی مسیر در استان اصفهان، از ناحیه جنوبی وارد محدوده استان مرکزی شده و در راستای جنوب غربی به شمال شرقی، از محدوده شرقی استان مرکزی خارج و به دریاچه حوض سلطان در محدوده استان قم می ریزد.

هر ساله شاهد هستیم در فصل بارندگی و با پر شدن سد گلپایگان چند صباحی آب اضافی سد در رودخانه پایین دست شهر محلات به نام رودخانه قمرود یا اناربار جاری می شود و منطقه رنگ و بوی شادابی و حیات می گیرد و زمین های کشاورزی اطراف را نیز سیراب می کند. ولی با کاهش نزولات جوی و افزایش دمای هوا در فصل تابستان دریچه های سد بسته می شوند و رودخانه قمرود از جریان می ایستد و برکه هایی در آن پدید می آید که راکد هستند ولی هنوز کورسویی از حیات در آنها پیداست.

بر اثر کم شدن آب، هزاران ماهی کوچک و بزرگ و آبزیان متعدد در این برکه ها گرفتار می آیند و به تدریج با گرم شدن هوا و تبخیر آب برکه ها با مرگ دست و پنجه نرم می کنند. قاصدک ها بر بالای نیزارها برای نجات ماهیان کوچک فریاد می زنند ولی کسی صدای آن ها را نمی شنود. اکنون بسیاری از برکه ها خشک شده اند و ماهی ها با خاک یکی شده اند جز چند برکه کوچک که سرنوشتی مشابه سایر برکه ها دارند. این تراژدی ای است که هر ساله چندین بار اتفاق می افتد و ده ها و شاید صدها هزار ماهی در کنار ما می میرند.

برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه عامل گرفتار شدن ماهی ها در برکه هاست

یک کارشناس محیط زیست در این مورد به خبرنگار میزان گفت: بروز این قبیل فجایع محیط زیستی بر اثر سوء مدیریت در مورد سدها و ذخیره گاه آب و مدیریت محیط زیست است.

علی یارمحمدی افزود: رودخانه قمرود در پایین دست شهر محلات قرار گرفته و سابقه تاریخی دارد و از گذشته شهرهای مسیر از جمله خمین، محلات و نیمور را سیراب می کرده است، ولی در حال حاضر وضعیت فصلی پیدا کرده و همیشه جریان آب در آن وجود ندارد و موجب بروز مشکلات زیست محیطی شده است.

وی خاطرنشان کرد: برداشت های شن و ماسه از بستر رودخانه ها موجب به وجود آمدن گودال هایی در بستر رودخانه ها می شود و پستی و  بلندی های ایجادشده یکی از عوامل بروز این مشکل است که باید توسط محیط زیست و منابع طبیعی کنترل شود.

یارمحمدی با اشاره به گونه های ماهیان موجود در رودخانه قمرود تصریح کرد: نوع ماهیان این رودخانه که در سد گلپایگان نیز دیده می شوند، ماهیان سفید رودخانه ای، کپور و قزل آلاست و این گونه ها به عنوان ذخایر ارزشمند اکوسیستم منطقه شناخته می شوند.

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: مدیران و تشکل های زیست محیطی باید با دغدغه خاصی به این موضوع بنگرند تا بتوانیم آن ها را حفظ کنیم.

یارمحمدی خاطرنشان ساخت: اگر مدیریت مناسبی در زمینه سدها صورت پذیرد به نحوی که بتوان جریان آب کم دائمی را در این رودخانه برقرار کرد از بروز این رخداد می توان جلوگیری کرد.

وی تاکید کرد: سد گلپایگان در بالادست این رودخانه قرار گرفته و موجب شده جریان آب رودخانه قمرود یا اناربار متوقف شود و تنها برای مدت کمی در طول سال جریان این رودخانه برقرار است.

یارمحمدی تصریح کرد: سمن ها و فعالان محیط زیست باید این موضوع را به اطلاع شورای عالی محیط زیست برسانند تا برای جریان یافتن آب دائمی این رودخانه حتی به میزان بسیار کم مصوبه ای صادر شود تا از بروز این قبیل اتفاقات جلوگیری شده و بتوان رودخانه و ذخایر زیست محیطی و اکوسیستم منطقه را احیا کرد.

تنها راه نجات ماهی های قمرود انتقال آنها به به مکان دیگری است

رئیس اداره محیط زیست محلات با غلط دانستن برنامه و مدیریت رهاسازی آب سد، اظهار داشت: این برنامه ای که برای رها سازی آب سد اجرا می کنند اشتباه است و نباید آب را قطع و وصل کنند و زمانی که آب قطع می شود کاری از دست ما برنمی آید.

حمید عبادی افزود: تنها کاری که برای نجات ماهی ها می توان انجام داد انتقال ماهیان به یک دریاچه و مکان دیگری است که با این تعداد کم نیروی محیط زیست از دست ما کاری ساخته نیست و ماموران ما تنها می توانند به کارهای گشت و کنترل بپردازند.

وی کمک های مردمی را در این مورد ضروری دانست و خاطرنشان کرد: اگر افراد علاقمند به محیط زیست و سازمان های مردم نهاد محیط زیستی در این مواقع به کمک بیایند می توان ماهیان را نجات داد و آن ها را مکان دیگری مثل سد یا دریاچه منتقل کرد.

عبادی در مورد سرنوشت ماهیان تصریح کرد: ماهیانی که بر اثر خشک شدن برکه ها می میرند خوراک پرندگان و سایر موجودات می شوند و باقیمانده آن ها نیز ایجاد بوی تعفن و شرایط نامناسبی در محیط می کند.

به نظر می رسد باید برای این موضوع یک برنامه ریزی اساسی کرد. شاید این موضوع محقق نشود که آب سد در تمام طول سال باز باشد چون کشور دچار بحران کم آبی است و مطمئنا ذخیره سازی آب برای مصارف کشاورزی و آشامیدنی در اولویت است. ولی لااقل می توان جان ماهیان گرفتار آمده را نجات داد.

اگر دغدغه نجات ماهیان را داشته باشیم می توانیم با یک تبلیغات مناسب و فراخوان عمومی و با مشارکت مردمی که قطعا علاقمند محیط زیست خود هستند، از مرگ جانداران طبیعت جلوگیری کنیم و با زنده گیری ماهیان و انتقال آنها به یک مکان دیگر از مرگ هزاران ماهی جلوگیری کنیم.

/انتهای پیام/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.