کرونا تمرکز تمام جامعه علمی را به خود معطوف کرد

_ آنا نوشت: شیوع بیماری COVID-۱۹ منجر به ایجاد پژوهش و تحقیقات بی‌سابقه‌ای در سراسر جهان شده است. درواقع شیوع کرونا موجب شد یک بار دیگر اهمیت پژوهش و تحقیقات برای برطرف کردن چالش‌های جهانی برجسته شود.

 

درحالی از این بیماری همه‌گیر عبور می‌کنیم، که تأثیری طولانی‌مدت در جهان ازجمله روی پژوهش‌ها و شرکت‌های تحقیقاتی زیست‌پزشکی خواهد داشت. ازاین‌رو شناخت و پرداختن به فرصت‌ها، استراتژی‌ها و چالش‌های تحقیق و پژوهش و متخصصان این حوزه بسیار مهم است.

قبل از شیوع کرونا، تأثیر پژوهش‌ها و تحقیقات جاری سریع و چشمگیر بود و البته طولانی‌مدت نیز خواهد بود. اما این همه‌گیری اکثر پژوهش‌های دانشگاهیان، صنایع، علوم پایه و تحقیقات بالینی دولتی را محدود کرد و یا تحقیقات را به سمت شناخت و بررسی COVID-۱۹ هدایت کرد.

 

بیشتر آزمایش‌های بالینی، به‌استثنای آزمایش‌هایی که برای درمان‌های حیاتی انجام می‌شود، متوقف شده‌اند و هم‌اکنون ثبت‌نام جدیدی برای دوره‌های آزمایشی انجام نمی‌شود. آزمایش‌ها بالینی در حال انجام نیز برای پیشگیری از گسترش ویروس کرونا به‌گونه‌ای اصلاح شده‌اند تا بتوان در خانه درمان و نظارت مجازی را انجام داد و از هدر رفتن منابع بهداشت و درمان جلوگیری کرد.

 

علاوه بر تأثیر کوتاه‌مدت و بلندمدت روی یک بیمار، این اختلالات پژوهشی، مشاغل پزشکان و دانشمندان را تهدید می‌کند؛ چراکه بسیاری از آن‌ها مجبور شده‌اند تلاش خود را از مرحله تحقیقات به مراقبت از بیمار تغییر دهند. برای محافظت از تحقیقات در حال انجام، و همچنین مشاغل پزشکان، دانشمندان و نیروی کار تحقیقاتی، حمایت مداوم از اهمیت بالایی برخوردار است.

 

برای مثال «مؤسسه ملی سلامت ایالات‌متحده» (NIH) و سایر مؤسسات و سرمایه‌گذاران به‌سرعت برای ارائه راهنمایی در مورد طرح‌های پیشنهادی، مدیریت و اعطای کمک‌هزینه‌ها به‌سرعت وارد عمل شدند. مؤسسات پژوهشی و تحقیقاتی همچنین استراتژی‌هایی را برای کاهش تأثیر طولانی‌مدت اختلالات تحقیقاتی به کار گرفته‌اند.

 

برای تکمیل تحقیقات مختل‌شده و در نهایت امکان ایجاد تحقیقات جدید، نیاز‌هایی همچون حفظ کارکنان پژوهشی و تیم‌های پشتیبانی تحقیقاتی آموزش‌دیده و اصلاح و آماده‌سازی عوامل تحقیقاتی، ازجمله تجهیزات آزمایشگاهی و داوطلبان مطالعه لازم است.

این همه‌گیری جهانی بار دیگر اهمیت پژوهش، زیرساخت‌های تحقیقاتی پایدار، بودجه برای وضعیت اضطراری بهداشت عمومی، و همچنین آمادگی، واکنش و انعطاف‌پذیری در برابر بلایا را برجسته کرد. این بیماری همه‌گیر جهان را به مخاطره انداخت؛ زیرا جان بسیاری از افراد ازدست‌رفته، اقتصاد‌ها متزلزل شده و روش زندگی به‌طور اساسی تغییر کرده است. کاهش نهایی ویروس کرونا و حل بحران وابسته به پژوهش و تحقیقات با کیفیت بالا و همسو با اهداف مهم جامعه است که داده‌های قابل‌اعتماد و اطلاعات عملی را به همراه دارد.

 

درحالی‌که فعلاً بالاترین اهداف در اولویت درمان و پیشگیری است، تحقیقات و پژوهش زیست پزشکی نیز داده‌های حیاتی مهمی را برای مدیریت و بازیابی رفاه اقتصادی و اجتماعی فراهم می‌کند.

 

دانش علمی و فناوری، و منابع تاکنون هرگز به این حجم نبوده و از آن‌ها به‌سرعت در سطح جهانی برای انجام تحقیقات COVID-۱۹ استفاده شده است. تعداد مطالعات مربوط به کرونا روزانه افزایش می‌یابد، دامنه و میزان تعامل خیره‌کننده است و میزان همکاری جهانی نیز بی‌سابقه است. در ۵ ژانویه سال ۲۰۲۰، فقط چند هفته پس از گزارش اولین موارد بیماری، توالی یابی ژنتیکی، که عامل بیماری‌زا را به‌عنوان کرونا‌ویروس جدید (SARS-CoV-۲) شناسایی کرد، اطلاعات ضروری‌ای برای شناسایی و توسعه روش‌های درمانی، واکسن‌ها و تشخیص ارائه شد. تا تاریخ ۳ مه سال ۲۰۲۰، هزار و ۱۳۳ تحقیق و پژوهش درباره ویروس کرونا، شامل ۱۴۸ مورد مربوط به هیدروکسی کلروکین، ۱۳ مورد مربوط به رمدسیویر، ۵۰ مورد واکسن و ۱۰۰ مورد آزمایش تشخیصی، در کارآزمایی بالینی ایالات‌متحده و ۹۸۰ مطالعه مختلف در مورد کلینیک بین‌المللی سازمان بهداشت جهانی ثبت شده است.

 

شیوع کرونا همچنین چالش‌های تحقیقاتی را تشدید کرده است. تاکنون هزاران نسخه خطی، گزارش خبری و اینترنتی درباره کرونا منتشر شده است، اما واقعیت این است که داده‌های محکم علمی محدودی دراین‌باره وجود دارد. برخی از مطالعات مطابق با استاندارد‌های منتشرشده آزمایش بالینی نیستند و یا بدون بررسی دقیق منتشر می‌شود. اطلاعات نادرست حاصل از مطالعات، منابع را از توسعه و آزمایش داوطلبان درمانی دور می‌کند و جان‌های بیشتری را به خطر می‌اندازد. برای مثال ایبوپروفن، که در ابتدا برای بیماران مبتلابه COVID-۱۹ ناامن گزارش شد، منجر به کمبود استامینوفن شد و افرادی را که این دارو برایشان منع مصرف داشت به خطر انداخت. همچنین هیدروکسی کلروکین به‌عنوان دارویی مؤثر در درمان کرونا گزارش شد که منجر به کمبود این دارو برای بیماران مبتلابه بیماری‌های خود ایمنی شد. علاوه بر این رمدسیویر در آزمایش‌های دقیق کاهش طول مدت ویروس کرونا را نشان داد. با توجه به دسترسی محدود و داده‌های ایمنی، استفاده از آن در حال حاضر فقط برای بیماری شدید تأیید شده است.

 

ساخت و تولید واکسن‌ها به‌طورمعمول ۱۰-۱۵ سال به طول می‌انجامد. اما با توجه به شدت این بیماری، پژوهش‌ها و تحقیقات فوری در سطح بین‌المللی انجام شد و از حدود ۱۰۰ واکسن در حال تولید، تاکنون چند واکسن در چین، روسیه، انگلیس و آمریکا تأیید و وارد مرحله تولید شده‌اند. اما اثربخشی طولانی‌مدت و داده‌های ایمنی آن‌ها هنوز مشخص نیست.

 

برای جلوگیری از ارائه اطلاعات غلط و نیز تحریف نتایج تحقیقات و پژوهش‌ها، اطلاعات آن‌ها باید از طریق منابع معتبری همچون سازمان بهداشت جهانی، وزارت بهداشت کشورها، خبرگزاری‌های معتبر و ... منتشر و به اطلاع مردم برسد. در غیر این صورت جان افراد بیشتری به خطر میفتد.

 

درس‌هایی که از پژوهش و تحقیقات در طی این همه‌گیری آموخته شد، می‌تواند در سطح جهانی برای تعادل بخشیدن به رویکرد‌های جدید، تحقیقات با کیفیت بالا، کارآمد و مقرون‌به‌صرفه مفید باشد. این چالش، حداقل تا حدی، می‌تواند از طریق پژوهش‌های مناسب، همکاری، ثبت‌نام بیماران، جمع‌آوری خودکار داده‌ها، هوش مصنوعی، به اشتراک‌گذاری داده‌ها و در نظر گرفتن مداوم فرآیند‌های نظارتی برطرف شود. علاوه بر این، تحقیقات برای توسعه و ارزیابی استراتژی‌ها و فناوری‌های نوآورانه برای بهبود مراقبت، درمان، کیفیت و مقرون‌به‌صرفه بودن می‌تواند انقلابی در سیستم‌های بهداشت و درمان ایجاد کند.

 

برای اینکه در هنگام وضعیت اضطراری بهداشت عمومی (مانند کرونا)، پژوهش‌ها و تحقیقات به بهترین نحو ممکن انجام شود، باید شبکه‌ای از پزشکان-دانشمندان، دانشمندان پایه، دانشمندان علوم اجتماعی، ارائه‌دهندگان بهداشت روانی، متخصصان بهداشت جهانی، اپیدمیولوژیست ها، متخصصان بهداشت عمومی، مهندسین، کارشناسان فناوری اطلاعات، اقتصاددانان و مربیان تشکیل شود تا ضمن ارائه نتایج معتبر و موثق، تصمیمات صحیحی اتخاذ شود.