انرژی‌های تجدیدپذیر چه تغییراتی در محیط زیست ایجاد می‌کنند؟

- مجمع فعالان و کارشناسان زیست محیطی استفاده از سوخت‌های تجدید پذیر را جزو صلح آمیزترین سیاست‌های کشور‌های جهان برای آینده بشریت می‌داند. همه‌ی ما به خوبی می‌دانیم که ذخیره گاه انرژی‌های طبیعی بر روی کره زمین رو به اتمام است و منابعی که بشر تا به امروز از آن‌ها استفاده کرده دیر یا زود تمام خواهند شد. پس تنها راه نجات نسل‌های آینده و بقای بشریت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌باشد.

از طرف دیگر انباشت کوهی از زباله‌هایی که آسیب‌های بسیاری به محیط زیست میزنند خطرات ناشی از ریختن پسماند‌های خانگی و صنعتی در مکان‌هایی نزدیک به مناطق مسکونی و رودخانه‌ها و دفن غیر اصولی زباله موجب انتقال بیماری‌های خطرناک برای ساکنان محلی در بلند مدت خواهد شد و ایجاد بیماری‌های کزاز، حصبه، سالک پوستی و انگل‌های روده‌ای و مسمومیت‌ها پیامد‌های زیست محیطی ناشی از رها سازی نامناسب زباله‌ها وآلودگی‌های ناشی از زباله می‌باشد.

موضوع بهداشت و بهسازی محیط زیست از لحاظ دفن زباله‌های شهری و روستایی هنگامی برای مردم کاملا روشن می‌شود که خطرات ناشی از آن به خوبی شناخته و معرفی شود، سایت‌های دفن زباله این روز‌ها به حدی گسترده شده که مردم کنار گوششان انبوه زباله و بوی بد و شیرابه‌های ناشی از آن که آلودگی منابع آبی، خاکی و محیط زیستی شان را در پی دارد، تحمل می‌کنند، زباله‌ای که نام طلای کثیف را بر خود دارد و می‌توان با بازیافت و دفن اصولی ضایعات از آن بهره‌های بسیار برد.

مشکلات اخیر زیست محیطی در جهان و در ایران بسیاری از کارشناسان را واداشته تا فکری اساسی برای مشکلات زیست محیطی انجام شود از جمله این راهکارها، جایگزینی و بهره گیری از سوخت‌هایی که به سوی انرژی‌های نو و تجدید پذیر سوق داده است و اکثر کشور‌های پیشرفته در حال توسعه تکنولوژی انرژی‌های نو می‌باشند. قاعدتا انرژی بادی و خورشیدی به عنوان ۲ منبع پایان ناپذیر در انرژی‌های نو مورد توجه جدی قرار گرفته است که برق تولیدی از این دو منبع، در حال افزایش می‌باشد.

دانشمندان معتقدند که سوخت های فسیلی در آینده نزدیک به اتمام می‌رسند و همچنین این سوخت‌ها خسارت‌های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد میکند و باید در اندیشه بهره جویی از انرژی‌های جایگزین باشیم.

سوخت‌های فسیلی عبارت اند از: زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی؛ تقریباً از چند صد هزار سال پیش در حال شکل گیری بودند. در آن زمان زمین زیر انباشتی از باتلاق ها، درختان بزرگ، سرخس‌ها و دیگر گیاهان برگدار پنهان شده بود.

 

همینکه درختان و گیاهان می‌مردند، در ژرفای اقیانوس‌ها فرو رفته و به تدریج دفن می‌شدند و لایه اسفنجی به نام پیت را تشکیل می‌دادند. بعد از گذشت چندین سال این لایه پیت زیر شن، خاک رس و مواد معدنی دیگر پنهان می‌شد و به تدریج به گونه‌ای صخره رسوبی تبدیل می‌گردید. با گذشت زمان لایه‌های بیشتری روی هم آکنده می‌شدند و، چون وزن شان زیاد بود، پیت را تحت فشار قرار می‌دادند و این لایه به قدری له و فشرده می‌شد تا آب آن خالی شده و بعد از میلیون‌ها سال به زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی تبدیل می‌شد.

منابع انرژی تجدید پذیر به هیچ عنوان تمام نمی‌شوند و آلودگی ایجاد نمی‌کنند. طبق تحقیقات اخیر پژوهشگران، در سال ۲۰۰۶ حدود هجده درصد از انرژی مصرفی جهان از طریق انرژی‌های پایان ناپذیر تأمین می‌شد. از منابع انرژی پایان ناپذیر می‌توان به انرژی خورشیدی، انرژی باد، انرژی امواج دریا، انرژی هیدروالکتریک یا برق آبی، انرژی زمین گرمایی و سوخت‌های گیاهی یا بیومَس اشاره کرد.

منابع انرژی تجدید ناپذیر همانند انرژی‌های تجدید پذیر به راحتی در دسترس نیستند. این نوع از انرژی‌ها برای تولید، نیازمند زمان بسیار زیادی (میلیون‌ها سال) می‌باشند. میزان استفاده‌ی زیاد و نیاز مبرم بشر به این نوع انرژی‌ها باعث شده که منابع انرژی‌های تجدید ناپذیر به سرعت کاهش یابند. از منابع انرژی‌های تجدید ناپذیر می‌توان به سوخت‌های فسیلی (نفت، گاز، زغال سنگ) و سوخت‌های هسته‌ای (اورانیوم) اشاره کرد.

 

میرزایی قمی رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم در خصوص جایگزینی سوخت‌های فسیلی در گفتگو با میزان عنوان کرده بود؛ جایگزینی استفاده ار سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر باعث کاهش انتشار آلاینده‌هایی، چون ذرات معلق، SO ۲ و NOx شده و به طور هم‌زمان باعث کاهش انتشار گاز گلخانه‌ای CO ۲ می‌شود از طرف دیگر افزایش گاز‌های گلخانه‌ای به شکل‌های گوناگونی می‌تواند به طور غیر مستقیم و با افزایش دما و یا تغییر الگوی بارش و باد بر روند آلودگی هوا اثر داشته باشد؛

 

افزایش دما می‌تواند باعث افزایش واکنش‌های شیمیایی و کاهش کیفیت هوا شود، سیاست‌های کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای می‌تواند به صورت حذف و یا کاهش سوخت‌های فسیلی (که هم منبع CO ۲ و هم منبع برخی از آلاینده‌ها است) و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در دست اقدام قرار گیرد که علاوه بر کاهش گاز‌های گلخانه‌ای CO ۲، CH ۴ و N ۲ O، به طور مستقیم باعث کاهش آلاینده‌هایی، چون SO ۲، NOx، ذرات معلق، CO و O ۳ و بهبود کیفیت هوا شود.

احسان الله شکری مدیر امور نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان هم تاکید کرد که وقتی جنگل‌ها را به مقصد زباله‌ها تبدیل میکنیم اثرات زیانباری خواهد داشت از تجمع زباله‌های بسیار، تولید شیرابه از زباله‌ها را بهمراه دارد و آلودگی زیست محیطی جنگل با توجه به میزان شیرابه‌ای که از پسماند‌ها در جنگل‌های سراوان تولید می‌شود که چیزی حدود ۵ یا ۶ لیتر در ثانیه است، و از طرف دیگر تجمع پسماند‌ها در قلب جنگل‌های سراوان انباشته شده است که چهره جنگل را بسیار زشت کرده است؛