اقتصاد شکستخورده آمریکا در انتظار «بایدن»
_ روزنامه ایران به نقل از فارن افرز نوشت: بیستم ژانویه، «جو بایدن»، در بدو ورود به کاخ سفید به عنوان رییس جمهور با چالش اقتصادی به مراتب بزرگتر از آنچه ۱۲ سال پیش در جایگاه معاونت تجربه کرد، روبهرو خواهد بود.
بررسی مقایسهای اقتصاد امروز و ۱۲ سال قبل تفاوتها و شباهتهایی را نشان میدهد که میتواند در ارتقای عملکرد بایدن بسیار مؤثر باشد. در سال ۲۰۰۹؛ بدترین رکود اقتصادی در راه بود؛ اما امروز گرچه مشکلات اقتصادی امریکا بزرگ و چالشبرانگیز است، اما کسانی به دنبال بدتر کردن آن نیستند؛ بنابراین مهمترین و ضروریترین وظیفه «بایدن» کنترل شیوع کرونا، تسریع در روند بهبودیها، ایجاد رفاه برای خانوارها و رشد اقتصادی در چارچوب برنامه بهداشتی و درمانی است که با وجود تأیید کنگره همچنان ناتمام مانده است. اما در شرایط امروز امتیاز مهم بایدن در سال ۲۰۲۱ نسبت به گذشته فضای گسترده مانور مالی او است. همچنین در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ جهان، امریکا به اندازه دیگر کشورها مقصر شناخته میشد، اما شیوع کرونا به امریکا بازنمیگردد و به همین دلیل این کشور این دوره ضربه اقتصادی به مراتب سبکتری نسبت به کشورهای هدف در این بحران دیده است؛ بنابراین خبر خوب برای دولت جدید امریکا این است که آنها میتوانند از این فرصت برای بهبود همکاریها با قدرتهای اقتصادی جهان بهره ببرند؛ پروسههای مشترکی برای تغییرات آب و هوایی و کنترل بحرانهای آتی که همه کره خاکی را تهدید کرده و تنها راهکار حل آن تعامل جمعی است.
با ظهور «کووید-۱۹» اقتصاد جهانی شوکی بزرگ را تجربه کرد. قرنطینههای همزمان در نیمه اول ۲۰۲۰، کاهش سریع و پیوسته فعالیتهای اقتصادی را در دنیای مدرن رقم زد. این شرایط بر هزینه و تقاضا اثر گذاشت و افراد زیادی شغل خود را از دست دادند. همزمان بسیاری از کشورهای جهان با تزریق نقدینگی و کمک به مشاغل فردی به این بحران واکنش نشان دادند و بانکهای مرکزی نیز با کاهش سودها سیاستهای جدیدی را در پیش گرفتند. امریکا نیز با تخصیص ۱۳ درصد تولید خالص مانند آلمان، بیشترین بودجه را به رفع این بحران اختصاص داد. به این ترتیب با تزریق افزایش بیمه بیکاری، در حالی که شمار زیادی شغلشان را از دست دادند، اما بسیاری نیز توانستند با حمایت دولت ارتقا یابند. نرخ بیکاری برای کوتاهمدت بالا رفت، اما هرگز به رکورد سالهای ۱۹۷۰ یا ۲۰۰۸ نرسید. اما بحران هنوز تمام نشده است. شمار مبتلایان به کرونا رو به افزایش است و مهمترین سیاست اقتصادی امروز تخصیص بودجه برای ریشه کن کردن آن است. به عبارت دیگر با زدن ماسک، رعایت فاصله اجتماعی، ارتقای روند درمان و در نهایت توزیع گسترده واکسن در این مسیر قرار میگیریم؛ بنابراین هر میزان هزینهای که دولت در این راه صرف کند، نتیجهای دوسویه در سلامت و اقتصاد خواهد داشت.
«بایدن» و کنگره باید تهییج اقتصادی و ارتقای رفاه خانوارها را در اولویت قرار دهند. اما در این راه باید از تجربههای گذشته بهره برد و راهکارهای بلندمدت را پیش گرفت. چراکه هیچکس نمیتواند گستردگی یا پایان بحران را پیشبینی کند. یکی از راهها افزایش زمان و میزان بیمه بیکاری است. چرا که شرایط پیشرو ممکن است ۱۰ میلیون نفر دیگر را تا ژانویه بیکار کند پس باید این سیاست در دستور کار دولت بایدن باشد. همچنین پرداخت پول به خانوارهای کمدرآمد هم باید لحاظ شود و دستآخر نیز همکاری با ایالتها و مقامات محلی است. این شرایط میتواند به صورت اتوماتیک وار کمکها را افزایش داده و روند نزولی را متوقف یا کُند، کند. همچنین تغییر در چیدمان نیروی کار نیز میتواند بسیاری از بخشهای اقتصادی را احیا کند.
امریکا در شرایطی با شیوع کرونا روبهرو شد که هنوز از تبعات بحران اقتصادی ۲۰۰۸ خلاصی نیافته و به همین خاطر همچنان چالش کارگران بیکار را بهطور کامل پشتسر نگذاشته است. اما راهکار این مشکل ایجاد مشاغل جدید در صنایع جدید است. برقراری سیستم بیمهای اوباما گرچه میتواند مردم امریکا را از شر یکسری هزینهها در بحران بیماری خلاص کند، اما همچنان شامل ساکنان همه ایالتها نمیشود. از طرفی با توجه به تضاد عقاید جمهوریخواهان و دموکراتها در بعد سلامت، دولت بایدن باید به راهکاری جامع مانند همکاری با بیمههای خصوصی برسد.
اما اگر امریکا به تنهایی بتواند در برابر کرونا ایمن شود، تبعات اقتصادی جهانی میتواند اقتصاد آن را تحتالشعاع قرار دهد و در این میان خطر بروز مشاغل کاذب نیز زیاد است. کشورها تاکنون برای حل بحران کرونا بر مشکلات داخلی متمرکز بودهاند، اما تجربه نشان داده است که اقدامات مشترک نتیجه به مراتب بهتری خواهد داشت.
چالش اقتصادی پیش روی بایدن، آسانترین بخش مبارزه او با کووید-۱۹ است و بخش دشوار آن تقابل سیاسی بویژه با سنای جمهوریخواه است. بایدن باید با استفاده از تجربیات سناتوری و معاونتش، راه مصالحه را پیش گیرد و به عبارتی باید راهکار بلندمدت را برای تغییر سیاست در دستور کار قرار دهد و این تنها تفاوت مهم دوران کاری حال و گذشته او است. اگر او بر شعارهایش پایبند بماند، ارتقای شرایط دور نیست. چرخه تجاری و امید به اثرگذاری واکسن میتواند در این مسیر به او کمک کند. این شرایط بایدن را در جایگاهی قرار میدهد که میتواند به پشتوانه جایگاه سیاسیاش ساختار را نیز تغییر دهد. شاید زمان برای او مناسب باشد، اما برای یک ریاست جمهوری موفق برنامه خوب نیز ضروری است.
