خطر فزاینده کرونا برای مبتلایان به دیابت / دیابت در زنان بیش از مردان است

- افشین استوار روز یکشنبه در نشست خبری آنلاین که از محل وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: ۴۶۰ میلیون نفر در دنیا به دیابت مبتلا هستند و سالانه ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.

وی گفت: در ایران نیز به علت تغییر سبک زندگی، افزایش چاقی و اضافه وزن و تغذیه نامناسب با افزایش روند ابتلا به دیابت مواجه هستیم، اما وزارت بهداشت در سند پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر معتهد شده که از روند شیوع افزایشی این بیماری در کشور با ارائه خدمات با کیفیت پیشگیری کند.

استوار افزود: شعار امسال روز و هفته ملی دیابت با توجه به اهمیت پرستاران در کنترل این بیماری به این قشر اختصاص پیدا کرده است، زیرا در زنجیره کنترل و درمان بیماران دیابت و آموزش به مردم و نیز مراقبت از مبتلایان پرستاران در کنار بهورزان و پزشکان نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند.

وی گفت: بیماران دیابت در زمان بحران کرونا با مشکلات جدی مواجه هستند، زیرا از یک طرف به علت به علت محدودیت‌هایی که در ارائه خدمات درمانی در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها و نیز مراکز سرپایی ایجاد شده و با توجه به اینکه عمده خدمات این مراکز به خصوص در بخش دولتی به بیماران کرونا اختصاص داده شده است، ارائه خدمات درمانی به بیماران دیابت دچار اختلال شده و تعداد زیادی از کادر درمانی که قبلا برای خدمت به این بیماران فعال بودند به بخش‌های کووید منتقل شده اند.

استوار افزود: در ماه‌های گذشته حتی برخی درمانگاه‌های دیابت تعطیل شده اند و این مسائل بیماران دیابت را دچار مشکل کرده است به خصوص اینکه این افراد در صورت ابتلا به کووید با خطرات بیشتری مواجه هستند و احتمال تشدید علایم و حتی مرگ ناشی از کووید۱۹ در بیماران دیابت بیشتر است؛ بنابراین کنترل مداوم قند خون و دریافت به موقع دارو از جمله انسولین برای این بیماران ضروری است.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت گفت: انسولین جایگاه ویژه‌ای برای بیماران دیابت دارد و لازم است بیمارانی که به این دارو نیاز دارند همیشه به این دارو دسترسی داشته باشند، اما متاسفانه در شرایط اپیدمی کووید۱۹ و تحریم‌ها در مقطعی با کمبود داروی حیاتی انسولین در کشور مواجه شدیم البته با اقدامات همکاران سازمان غذا و دارو تا حدی این مشکل کمتر شده است و امیدواریم این کمبود به طور کامل بر طرف شود. تلاش وزارت بهداشت این است که این دغدغه بیماران دیابت هر چه سریعتر بر طرف شود.

وی گفت: دیابت یک بیماری خود ایمنی است، علت دقیق آن معلوم نیست، اما به عوامل ژنتیکی، فامیلی، سبک زندگی، تغذیه، اضافه وزن، سن و فشار خون و چربی خون ارتباط دارند، حدود ۹۰ درصد موارد ابتلا به دیابت از نوع دیابت نوع دو است.

استوار افزود: یکی از انواع عوارض دیابت کنترل نشده، اختلالات جنسی به خصوص در آقایان است به صورت اختلالات نعوظ و باروری در دیابت طولانی مدت رخ می‌دهد. زخم پای دیابتی و قطع عضو نیز از جدی‌ترین عوارض دیابت کنترل نشده است و در صورتی که درمان مناسب دریافت نشود این امکان وجود دارد که کوچکترین زخم به قطع عضو منجر شود.

وی گفت: در صورتی که قند خون بیماران مبتلا به دیابت کنترل نشود، عوارض جدی مانند سکته قلبی و مغزی، اختلال در اعصاب محیطی، نارسایی کلیوی، اختلال شنوایی، زخم دیابتی، قطع عضو، افسردگی و زوال عقل (بیماری فراموشی) زندگی آنان را تهدید می‌کند.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: هر چه تشخیص دیابت و آگاهی فرد به این بیماری زودتر باشد و اقدامات درمانی زودتر شروع شود احتمال بروز عوارض این بیماری کمتر می‌شود، میزان آگاهی بیماران از این بیماری در ایران از متوسط دنیا بیشتر است در دنیا حدود ۵۰ درصد بیماران دیابت از بیمای خود اطلاع دارند، اما در ایران ۷۵ درصد با این حال هنوز ۲۵ درصد مبتلایان به دیابت در ایران از بیماری خود خبر ندارند.

دیابت در زنان بیش از مردان است

وی گفت: شیوع ابتلا به کرونا در سنین بالای ۶۵ سال حدود دو برابر سنین کمتر از ۶۵ سال است. البته در سال‌های اخیر مسائلی مانند چاقی، اضافه وزن و تحرک ناکافی در افزایش شیوع دیابت در سنین پایین‌تر موثر بوده است. ضمن اینکه شیوع دیابت در زنان اندکی بیش از آقایان است به طوری که در ایران حدود ۱۰ درصد مردان و ۱۱.۵ درصد زنان به دیابت مبتلا هستند.

استوار افزود: در برنامه کنترل دیابت ایران، آموزش دانش آموزان درباره سبک زندگی، تغذیه مناسب و کنترل چاقی و اضافه وزن در دستور کار است، اما اپیدمی کرونا و غیر حضوری شدن مدارس تا حدی اجرای این برنامه را دچار وقفه کرده است.

وی ادامه داد: در نظام مراقبت‌های اولیه حدود دو میلیون بیمار دیابتی ثبت هستند و در قالب بسته خدمات بیماری‌های غیر واگیر خدمات تشخیص، مراقبت و درمان دیابت در شبکه‌های بهداشت ادغام شده و برای افراد ۳۰ سال و بالاتر که به مراکز بهداشتی مراجعه می‌کنند، این خدمات از جمله کنترل و اندازه گیری قند خون انجام می‌شود و خدمات درمانی لازم توسط پزشک به طور منظم ارائه می‌شود و خدمات پیشگیری و درمان دیابت در نظام شبکه بهداشتی ایران ادغام شده است.

استوار گفت: تغذیه نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از دیابت به خصوص برای افراد پیش دیابتی دارند، این افراد باید مصرف کربوهیدرات‌ها را کم کنند، به جای گوشت قرمز بیشتر از گوشت سفید استفاده کنند و مصرف سبزی، میوه و غلات را بیشتر در برنامه غذایی خود داشته باشند و از روغن‌های سالم مثل روغن زیتون استفاده کنند.

وی افزود: کنترل مداوم قند خون نقش مهمی در پیشگیری از دیابت دارد و باید توجه داشت که متاسفانه به علت شیوع بیماری کووید۱۹، کاهش خدمات پزشکی و جراحی غیر کرونایی در مراکزدرمانی، بیماران دیابت در خطر بیشتری قرار دارند. متاسفانه بعد از کرونا حدود ۱۰ درصد خدمات کنترل فشار خون در مراکز بهداشتی کاهش یافته و در مراکز خصوصی این کاهش بیشتر است، بنابراین توجه بیشتر به نیاز‌های بیماران دیابت بسیار مهم است، زیرا در صورت ابتلای این بیماران به کووید۱۹ خطرات بیشتری آنان را تهدید می‌کند.