وضعیت معیشتی عامل اصلی کمبود پرستار در دوران کرونا

_ روزنامه ابتکار نوشت: آنطور که پیش‌تر سازمان نظام پرستاری گفته بود این روز‌ها دو بحران همزمان شامل کمبود پرستار و اپیدمی کرونا سلامت مردم را تهدید می‌کند و لازم است استخدام پرستاران، پرداخت معوقات و اصلاح نظام پرداخت اجرایی شود. این در حالی است که دبیرکل خانه پرستار نیز می‌گوید: جذب پرستار به اندازه نیاز می‌تواند آمار فوتی‌های روزانه را کم کند.

 

بیش از هشت ماه است که در همه جای مدافعان سلامت، سربازان خط مقدم نبرد علیه کرونا خطاب می‌شوند، مدافعانی که در ایران علاوه بر سختی مبارزه با بیماری، مشکلات دیگری را هم بر دوش می‌کشند و معتقد اند هیچ سربازی را نباید خسته و بدون اسلحه و گلوله به میدان جنگ فرستاد.

 

به گزارش خبرآنلاین، مشکلات تازه نیست؛ کمبود کادر پرستاری نسبت به جمعیت کشور و پرستاران بیکاری که با وجود این کمبود استخدام نمی‌شوند، درد امروز و دیروز نیست و گفته می‌شود که اگر نیروی پرستاری کشور دو برابر شود، مردم تازه حداقل رسیدگی و خدمات را دریافت می‌کنند و این حداقل رسیدگی هم درباره شرایط عادی است، نه در امواج بلند بیماری همه‌گیری که هر روز جان افراد بیشتری را می‌گیرد. از طرف دیگر به گفته فعالان این صنف چندین هزار پرستار به دلایل مختلفی مانند مهاجرت، فشار شغلی، ابتلا به بیماری و ... از چرخه خارج شده‌اند.

 

 

چند وقت قبل آرمین زارعیان، رییس هییت مدیره نظام پرستاری به مهاجرت ۷۰۰۰ پرستار در دوران کرونا اشاره کرده و گفته بود: «دریافت نکردن به موقع و دقیق پاداش کرونا، بی‌تدبیری در زمینه حفظ منابع انسانی، عدم جذب نیرو‌های ۸۹ روزه از اصلی‌ترین دلایل مهاجرت پرستاران است؛ زیرا وعده‌های زیادی در زمینه معیشت پرستاران داده شده است، اما تاکنون هیچ اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته است.»

 

رییس هییت مدیره نظام پرستاری تهران تاکید کرده بود که درحال حاضر بیش از ۵ هزار پرستار مبتلا داریم که درحال حاضر از جمع ۱۱۰‌هزار پرستاری که در چرخه درمان فعالیت می‌کنند، به این بیماری مبتلا شده‌اند و این به جز ۱۵ هزار پرستاری است که در این ۹ ماه به کرونا مبتلا شده‌اند و بهبود پیدا کرده و به کار بازگشته‌اند. در این میان جامعه پرستاری بیش از ۵۰ پرستار خود را نیز بر اثر ابتلا به کرونا نیز از دست داده که این نیز ضربه زیادی به این بخش وارد کرده است.

 

 

با این حال محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار با بیان اینکه مهاجرت پرستاران موضوع جدیدی نیست می‌گوید: سالانه حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند. در مدت اخیر هم شاید تعداد این مهاجرت‌ها به هزار نفر رسیده باشد و هرچند که در شرایط اخیر از قبل بیشتر شده، اما اینطور نیست که تمام این چند هزار نفر به طور قطعی از کشور رفته باشند.

 

او با تاکید بر اینکه به طور حتم مهاجرت پرستاران نسبت به گذشته بیشتر شده است، ادامه می‌دهد: این موضوع چند دلیل اصلی دارد. اول اینکه در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا، نیاز به پرستار در همه کشور‌ها بیشتر از قبل شده است و کشور‌های اروپایی و غربی با توجه به افزایش نیازشان درحال افزایش تعداد پرستاران نسبت به جمعیت هستند، از طرف دیگر هم وضعیت اقتصادی و حقوق پرستاران مطرح است که در کشور‌های غربی انگیزه‌های بیشتری برای کادر درمان وجود دارد.

 

دبیرکل خانه پرستار با ذکر مثالی می‌گوید: به طور مثال در آلمان به پرستارانی که از بیماران کرونایی مراقبت می‌کنند، دو و نیم برابر بیشتر پرداخت می‌شود و اگر به طور مثال حقوق یک پرستار آلمانی روزی ۳۰۰ یورو باشد، این رقم حقوق دو ماه پرستار ایرانی است و نیروی پرستاری ما هم تحت انواع فشار‌های کاری، اقتصادی و روحی است؛ این‌ها از مهم‌ترین انگیزه‌های مهاجرت پرستاران هستند.

 

 

سرانه وجود پرستار نسبت به جمعیت از نکات مهمی است که در کیفیت ارایه خدمات درمانی به مردم تاثیرگذار است. این سرانه در کشور‌های پیشرفته ۸ الی ۹ نفر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است و حداقل آن سه نفر به ازای هر هزار نفر است؛ این در حالی است که به گفته فعالان این حوزه در ایران به ازای هر هزار نفر، یک و نیم پرستار مشغول به کار‌اند و مضاف بر این، همین تعداد هم به دلایلی مانند بازنشستگی یا خروج از چرخه کار، کمتر شده و جایگزین نشده‌اند و این در وضعیتی که بحران و موج سوم کرونا هر روز رکورد‌های سیاه‌تری را ثبت می‌کند و آمار فوتی‌های روزانه به بیشتر از ۴۰۰ نفر رسیده است، بیشتر از هر وقت دیگری به چشم می‌آید.

 

شریفی مقدم مرگ افراد را نتیجه مستقیم کمبود پرستار می‌داند و اضافه می‌کند: دنیا می‌گوید که تعداد پرستاری شاخصی دارد و حداقل آن سه نفر به ازای هر هزار نفر است و هرچقدر این شاخص کمتر شود، با میزان مرگ و میر و خسارتی که به مردم وارد می‌شود، ارتباط مستقیم دارد و جذب پرستار به اندازه نیاز مردم می‌تواند آمار فوتی‌های روزانه را کم کند.

 

 

دبیرکل خانه مقدم با تاکید بر اینکه در حال حاضر ۵۰ هزار پرستار بیکار داریم و ۶ هزار پرستار هم از چرخه کار خارج شده اند، اضافه می‌کند: می‌گویند تخت اضافه کرده‌ایم، اما تخت مشکلی از مردم حل نمی‌کند. به ازای هر تخت آی. سی. یو شش پرستار و برای تخت‌های معمولی دو پرستار نیاز است و وقتی پرستاری برای مراقبت حضور نداشته باشد، اضافه کردن تخت فایده‌ای ندارد.

 

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به هزینه استخدام یک پرستار می‌گوید: به طور مثال من به شهرستان کوچکی سفر کرده بودم که مرکز درمانی‌اش اصلا مجهز به آی. سی. یو نبود و برای این مرکز درمانی ۳۰ دستگاه ونتیلاتور خریداری کرده بودند که مبلغ هرکدام حدودا صد میلیون است و کسی نیست که بتواند از این دستگاه برای بهبود بیماران استفاده کند؛ این در حالی است که هزینه استخدام هر پرستار به طور سالیانه صد میلیون است، اما به جای خرید ونتیلاتور و اضافه کردن تخت که بی‌استفاده است، پرستار استخدام نمی‌کنند.

 

 

شریفی‌مقدم در پایان تاکید می‌کند: قشر پرستار به شدت تحت انواع فشار‌های روحی، روانی و اقتصادی هستند و بروز موج‌های شیوع کرونا بدون فاصله و پشت هم به آن‌ها فرصت ریکاوری نداده است. این در حالی است که بقیه کارمندان و کارکنان از وضعیت بهتری برخوردار بوده اند و در نهایت افزایش حقوق برای همه به یک اندازه بوده است. همه این اتفاقات سبب می‌شود که پرستاران در این شرایط سخت انگیزه نداشته باشند.