القاب و کنیههای امام محمد تقی(ع)
- امام محمد تقی علیه السلام در سال ۱۹۵ هجری قمری در مدینه به دنیا آمد. ایشان فرزند امام رضا است، مادر امام جواد خانومی پرهیزکار به نام سبیکه است.
امام جواد زمانی که پدرش مدینه را ترک کردند و به مرو رفتند تنها ۶ سال داشنتد، دو سال بعدش پدرش را غریبانه در غربت به شهادت رساندند. امام جواد به مرو رفت و با پدر وداع کرد و ایشان را به خاک سپرد.
مامون بر خلاف نظرات بقیه درباره که امام جواد(ع) را کودکی بیش نمیدانستند، به کمالات امام واقف بود و از عظمت ایشان باخبر بود.
در سال ۲۱۵ امام را به بغداد آورد و دانشمندان دربار را به مباحثه با امام دعوت کرد. بعد از آنکه جملگی به کملات امام پی بردند، مأمون دخترش ام الفضل را به عقد امام درآورد.
هدف او از اینکار دسترسی آسان به امام و پی بردن به رفت و آمدهای امام بود.
مأمون همیشه خود را دوستدار اهل بیت معرفی میکرد و با ملایمت و خوبی با آنها رفتار میکرد.
مأمون در سال ۲۱۸ قمری فوت کرد، برادر ناتنیش معتصم به خلافت رسید.
معتصم راه و روش مأمون را پیش گرفت و خود را دوستدار اهل بیت معرفی کرد، ولی از ته دل از آل علی بیزار بود.
ام الفضل در دربار بزرگ شده بود به زندگی ساده و بی آلایش امام جواد علیه السلام عادت نداشت و همش ابراز ناراحتی میکرد حتی چند باری نیز شکایت امام را به مأمون کرده بود، ولی مأمون با بی توجهای جواب او را داده بود. زمانی که مأمون فوت کرد و معتصم بروی کار آمد ام الفضل این رویه را دوباره از سر گرفت، معتصم هم که از امام بیزار بود امام را به بغداد تبعید کرد، امام که سرنوشت این سفر را میدانست پسرش را در مدینه جانشین خود اعلام کرد و به بغداد رفت.
بعد از مدتی ام الفضل به تحریک برادر و به دستور عمویش امام را با زهر به شهادت رساند.
کنیههای امام
برای امام جواد (ع) چهار کنیه وجود داشته است که عبارتند از:
ابن رضا، ابوعبدالله، ابو علی و ابو جعفر.
ابو جعفر مشهورترین کنیه امام بوده است، امام رضا(ع) حتی در بچگی امام جواد او را ابو جعفر صدا میزدند تا نهایت احترام را برای او قائل باشند.
ابو جعفر کنیه مشترک بین امام محمد باقر و امام جواد است، بنابر این برای انیکه اشتباهی رخ ندهد، امام جواد را ابوجعفر الثانی خطاب میکردند.
القاب امام جواد(ع)
جواد
جواد در لغت نامه به معنی بخشنده است، این لقب امام بخشندگی بسیار زیاد امام را نشان میدهد. این نام در ایران معروفترین لقب امام محسوب میشود به طوری که حتی جای اسم از آن استفاده میکنیم.
تقی
تقی یکی دیگر از لقبهای معروف امام جواد بوده است، تقی در لغت نامه به معنی پرهیزکار و خدا ترس است. این لقب به دلیل درجات معنی و الهی امام بوده است.
دیگر القاب
لقبهای بسیار زیادی برای امام جواد ذکر شده است که ما برخی را در اینجا آورده ایم که عبارتند از:
منتجب، مرتضی، مختار، متوکل، متقی، زکی، قانع، نجیب و عالم.
تمامی این القاب نشان دهنده ابعاد بزرگی شخصیت الهی آن حضرت است.
