افزایش مصرف خودسرانه دارو در دوران کرونا/ چند نشانه مسمومیت‌ دارویی

کامبیز سلطانی نژاد در گفت‌وگو با میزان در خصوص مسمومیت‌های دارویی و علائم آن‌ها گفت: به طور کلی مصرف خودسرانه دارو‌ها بسته به میزان اثر بخشیشان، علائم و مسمومیت‌های مختلفی دارند و هم مصرف دارو‌هایی که بدون نسخه هستند و به آن‌ها OTC گفته می‌شود و هم استفاده از دارو‌های گیاهی و همچنین گیاهان دارویی باید تحت نظر پزشک صورت گیرد؛ چرا که بسیاری از دارو‌هایی که به ظاهر ساده و ایمن هستند اگر خود سرانه مصرف شوند، بسته به شرایط جسمانی افراد و از آنجایی که ممکن است شخص همزمان در حال استفاده از دارو‌های دیگر باشد و یا اینکه بیماری‌های کبدی و کلیوی داشته باشد، می‌تواند سبب مسمومیت دارویی گردد.

وی متذکر شد: اولین توصیه برای پیشگیری از بروز مسمومیت‌های دارویی این است که همه افراد به ویژه اشخاصی که به دلایل مختلف از جمله ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشارخون و دیابت همزمان در حال مصرف یکسری از دارو‌ها هستند، حتما با تجویز پزشک و توصیه داروساز اقدام به استفاده از دارو نمایند؛ چرا که اضافه کردن هر نوع دارویی حتی دارو‌های بدون نسخه و دارو‌های گیاهی می‌تواند خطر آفرین باشد و موجب مسمومیت شود و از آنجایی که بحث تداخلات دارویی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است باید هر نوع دارویی با توصیه پزشکی و دانستن عوارض احتمالی آن مصرف شود.

مسمومیت‌های دارویی و مصرف خودسرانه ویتامین‌ها

این متخصص سم‌شناسی و مسمومیت‌ها در خصوص مصرف خود سرانه قرص‌های ویتامین که به ویژه در دوران شیوع ویروس کرونا شدت گرفته است، توضیح داد: بسیاری از مکمل‌هایی که حاوی ویتامین‌های محلول در چربی نظیر ویتامین‌های A و D هستند، اگر بیش از نیاز توصیه شده، مصرف شوند، می‌توانند در بدن تجمع پیدا کنند و سبب مسمومیت گردند و بنابراین به طور کلی انواع داروها، مکمل‌ها و فرآورده‌های گیاهی بدون استثنا تنها باید زمانی مورد استفاده قرار گیرند که بدن به آن‌ها احتیاج دارد و  تشخیص این موضوع به عهده پزشک و داروساز است چرا که آن‌ها از عوارض دارو‌ها مطلع هستند.

مسمومیت‌های دارویی چه نشانه‌هایی دارند؟

عضو هیات علمی سازمان پزشکی قانونی کشور در خصوص علائم و نشانه‌های مسمومیت دارویی اظهار کرد: نشانه‌های مسمومیت‌های دارویی بسیار متغیر است  و نمی‌توان برای آن‌ها یک نشانه کلی در نظر گرفت و این علائم به نوع دارو، شرایط بیمار، طیف و میزان دز مصرفی آن بستگی دارند و با توجه به هر کدام از این عوامل علائم، نشانه‌ها و عوارض آن‌ها متفاوت است؛ اما در خصوص اینکه چه زمانی باید به اینکه دچار مسمومیت دارویی شده‌ایم شک کنیم هنگامی است که بعد از مصرف یک دارو از حالت عادی خارج می‌شویم و علائمی نظیر: ضعف، بی حالی، تهوع، استفراغ و درد‌های شکمی و همچنین بروز تغییراتی در علائم حیاتی از جمله افت و یا افرایش فشار خون و تپش قلب داشته باشیم.

وی در این خصوص ادامه داد: هر کدام از علائم فوق می‌تواند نشانه‌ای از مسمومیت دارویی باشد که نوع و شدت بروز این عوارض به با توجه به طیف دارو متغیر است و برای مثال دارو‌های آرامبخش با عوارضی نظیر احساس ضعف، خستگی و خواب‌آلودگی همراه هستند و برخی از این علائم می‌توانند عارضه جانبی مصرف دارو باشند و بعضی دیگر نشانه مسمومیت باشند و این امر بستگی به شرایط فرد دارد.

دبیر انجمن سم شناسی ایران بیان کرد: مصرف همزمان برخی دارو‌ها می‌تواند منجر ایجاد اختلالات انعقادی در افرادی که مستعد هستند، شود که ممکن است با خونریزی‌های زیر پوستی و کبودی بروز پیدا کند و به طور کلی علائم مسمومیت‌های دارویی بسیار متغیر است و نمی‌توان برای آن چند علائم کلی را عنوان کرد.

اقدامات لازم در صورت بروز مسمومیت‌های دارویی

این متخصص سم‌شناسی و مسمومیت‌ها در خصوص اقدامات لازمی که افراد در مواجهه با مسمومیت دارویی باید انجام دهند، یاد آورشد: اولین اقدام در مواجه با مسمومیت‌های دارویی قطع دارو است و بعد از آن فرد مسموم حتما باید برای بررسی علت بروزعارضه به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کند تا در صورتی که دلیل ظهورعلائم استفاده از دارو باشد، اقدامات درمانی لازم انجام شود.