مراقب مسمومیت‌های دارویی باشید

- محمدرضا شانه ساز در پیامی به مناسبت هفته پیشگیری از مسمومیت ها، عنوان داشت: زندگی صنعتی جوامع کنونی و دسترسی آسان به انواع مواد شیمیایی، داروها، سموم و...، بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوه نگهداری، مصرف، عوارض، خطرات و هشدار‌های مربوط به آن، شیوع مسمومیت‌های اتفاقی و تعمدی را به میزان زیادی افزایش داده است.

بسیاری از ضایعات ناشی از بروز مسمومیت‌ها به سادگی قابل پیشگیری هستند و با نگاهی نو به آموزش نحوه پیشگیری از مسمومیت ها، جامعه می‌تواند از بروز آن‌ها جلوگیری کند. اما متاسفانه سهل انگاری در نگهداری صحیح دارو‌ها و مواد شیمیایی در منزل، منجر به عوارض دائمی و آزار دهنده ناشی از مسمومیت‌ها خصوصاً در کودکان خواهد شد. وقوع مسمومیت‌های حرفه‌ای حاد و مزمن در کارگران شاغل در کارخانجات صنایع شیمیایی، استفاده از وسایل گازسوز و مواد شیمیایی و شوینده در منازل و فقدان آگاهی‌های کافی در اغلب خانواده ها، همگی منجر به بروز خطر و مسمومیت خواهد شد. همچنین سوء مصرف مواد مخدر و محرک، خود می‌تواند عامل بروز مسمومیت با این مواد باشد.

آمار بالای مصرف دارو‌ها در جامعه از یک سو احتمال بروز تداخلات دارویی را بالا خواهد برد و از سوی دیگر اشتباهاتی که ضمن تجویز و مصرف دارو به صورت ناخواسته صورت می‌گیرد، ممکن است بیمار را به سمت مصرف مقادیر بالاتر از دوز درمانی و متاسفانه عوارض ناشی از مسمومیت با دارو‌ها سوق دهد.

نکته حائز اهمیت دیگر ناآگاهی خانواده‌ها نسبت به نحوه نگهداری دارو‌ها در منزل است که می‌تواند منجر به بروز مسمومیت دارویی خصوصا در کودکان شود. در سال جاری همزمان با همه گیری بیماری کرونا در جهان، جامعه باید توجه ویژه‌ای به نگهداری و مصرف صحیح فرآورده‌های ضدعفونی کننده خانگی، صنعتی و همچنین الکل داشته باشد تا صدمات ناشی از مصرف آن‌ها به حداقل برسد.

اجرای فعالیت‌های مرتبط با پیشگیری از مسمومیت‌ها در هفته نخست آبان هر سال می‌تواند در امر آموزش و اطلاع رسانی تمامی اقشار جامعه و کاهش موارد مسمومیت‌های اتفاقی و تعمدی مفید واقع شود و با توجه به محدودیت تخت‌های بیمارستانی و هزینه‌های بالای دارو و درمان، خصوصا در شرایطی که اغلب ظرفیت بخش بهداشت و درمان کشور معطوف به درمان بیماران مبتلا به کرونا است، پیشگیری از مسمومیت می‌تواند به تمرکز بر درمان بیماران مبتلا به کرونا کمک شایانی کند.

در هفته نخست آبان ۹۹، اطلاع رسانی نحوه پیشگیری از مسمومیت‌ها از طریق انتشار مطالب، انجام تبلیغات شهری، اجرای آموزش‌های مجازی برای مخاطبین دانش آموز، دانشجو، شاغلین و مراجعه کنندگان به مراکزبهداشتی درمانی، کارخانجات، مؤسسات، مساجد و انجام عملیات وسیع اطلاع رسانی از طریق رسانه‌های عمومی شامل خبرگزاری ها، روزنامه ها، رادیو و تلویزیون، ارسال پیامک، درج پیام‌های مربوط به هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها در سربرگ‌های اداری، قبوض آب و برق و فیش حقوقی کارمندان و پخش مصاحبه‌ها و توصیه‌های علمی اساتید امر صورت می‌گیرد.

برگزاری هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها برنامه‌ایست که در بسیاری از کشور‌های جهان اجرا می‌شود و در کشور ما نیز پانزده سال است که هفته نخست آبان ماه به عنوان هفته «پیشگیری از مسمومیت ها» نامگذاری شده است و در این هفته در خصوص راه‌های پیشگیری از بروز انواع مسمومیت‌ها و چگونگی کنترل آن و نحوه انجام اقدامات اولیه در مواجهه با فرد مسموم، اطلاع رسانی و آموزش عمومی به صورت وسیع و گسترده‌ای انجام می‌پذیرد.

امید است تا با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، مراکز اطلاع رسانی دارو‌ها و سموم سراسر کشور و سازمان‌ها و نهاد‌های همکار، مانند معاونت بهداشت، معاونت درمان، سازمان پزشکی قانونی کشور، سازمان اورژانس کشور، سازمان آتش نشانی، سازمان آموزش و پرورش و بسیاری دیگر، این هفته با شعار «پیشگیری از مسمومیت در همه گیری کرونا» و «با افزایش آگاهی، مانع مسمومیت دارویی شویم»، به بهترین و پر محتواترین شکل برگزار شود و دستیابی به اهدافی مانند ارتقاء دانش جامعه در خصوص داروها، مواد شیمیایی و سموم، کاهش مرگ و میر ناشی از مسمومیت ها، کاهش مراجعات مسمومیت به اورژانس بیمارستان‌ها و نحوه برخورد با حوادث شیمیایی میسر گردد.