«برق امید» امید چه کسانی است؟

_ روزنامه خراسان نوشت: طبق اعلام وزارت نیرو، طرح «برق امید» از اول آبان یعنی پنج شنبه این هفته اجرا می‌شود. به این صورت که مشترکان برق از این پس به جای طبقه بندی در دو گروه کم مصرف و پر مصرف، به سه گروه کم مصرف، خوش مصرف و پر مصرف دسته بندی می‌شوند و هزینه برق کم مصرف‌ها رایگان  محاسبه می‌شود. پر مصرف‌ها هم شش ماه فرصت دارند تا با اقداماتی، به گروه‌های دیگر بپیوندند وگرنه هزینه برق آن‌ها افزایش خواهد یافت. اگر چه دستورالعمل این طرح هنوز به تایید نهایی و ابلاغ نرسیده،   اما جزئیات آن در پایگاه اطلاع رسانی «برق امید» و نیز اظهارات مسئولان وزارت نیرو  در رسانه‌های مختلف، تاحد زیادی آن چه را قرار است اتفاق بیفتد، روشن کرده است.

 

 

همان طور که اشاره شد، مشترکان برق از این پس در سه گروه بر حسب میزان مصرف قرار خواهند گرفت.

 

کم مصرف ها: این مشترکان همان‌هایی هستند که قرار است از اول آبان، هزینه برق آن‌ها رایگان محاسبه شود. سقف مصرف برای این که مشترکان در این گروه قرار بگیرند، ۱۰۰ کیلووات ساعت در ماه تعیین شده البته این رقم مربوط به «ماه‌های گرم» «مناطق عادی» است. این مقدار برای مناطق گرمسیر  بیشتر بوده و تا ۴۰۰ کیلووات ساعت در ماه می‌رسد. از سوی دیگر در ماه‌های غیر گرم مناطق عادی مانند سایر مناطق، سقف مصرف برای رایگان شدن هزینه برق، ۸۰ کیلووات ساعت در ماه است.  

 

خوش مصرف ها: بر اساس اظهارات وزیر راه در گفتگو با روزنامه اعتماد، خوش مصرف ها، مشترکانی هستند که بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلو وات ساعت در ماه مصرف برق دارند. وی تصریح نکرده که این میزان مربوط به چه مناطقی است، اما احتمالاً اشاره وی به مناطق عادی و در ماه‌های گرم بوده است. تعرفه این گروه از مشترکان مانند ماه‌های قبل محاسبه می‌شود.

 

پرمصرف ها: مشترکینی که در مناطق عادی (و احتمالا در ماه‌های گرم) بیش از ۳۰۰ کیلووات ساعت در ماه برق مصرف می‌کنند، در این دسته قرار می‌گیرند. بر اساس تصمیم جدید، وزارت نیرو شش ماه به این مشترکین فرصت خواهد داد تا در نهایت یکی از سه راه را برگزینند. اول این که با دریافت آموزش‌های لازم، مصرف برقشان را کم کنند.

 

دوم این که تسهیلات ارزان قیمت برای نصب پنل‌های خورشیدی کوچک دریافت کنند تا بار مصرفشان بر دوش شبکه تولید و توزیع برق نیفتد. سومین راه نیز این است که در صورت باقی ماندن در گروه پر مصرف ها، تعرفه برق آن‌ها پس

از آبان ماه، با درصد افزایش مواجه خواهد شد.

 

 

طبق آمار‌های ارایه شده توسط سخنگوی صنعت برق در گفتگو با خبرگزاری فارس، هم اینک ۳۶ میلیون مشترک برق در کشور وجود دارند که از این میان نزدیک به ۳۰ میلیون مشترک خانگی هستند. در میان مشترکان خانگی حدود ۲۸ درصد در گروه کم مصرف ها، ۱۵ درصد در گروه پر مصرف‌ها و ۵۶ درصد جزو خوش مصرف‌ها هستند. شاید با دیدن این آمار به این نتیجه برسیم که احتمالاً تعداد زیادی از مردم (حدود ۳۰ میلیون نفر از کل جمعیت کشور) هزینه برقشان از آبان ماه رایگان خواهد شد. با این حال، به نظر می‌رسد باید زمان بگذرد تا وضعیت شفاف این دسته مشخص شود. چرا که به احتمال زیاد، خانه‌های خالی از سکنه و خانه‌های دوم نیز جزو آمار مشترکان کم مصرف محاسبه شده اند. پایگاه اطلاع رسانی برق امید نیز در این باره تصریح کرده که برای شناخت خانه‌های خالی، راهکار‌ها در دست بررسی است و تا زمان ابلاغ دستورالعمل اجرایی، طرح، نهایی و اطلاع رسانی می‌شود.

 

 

سوال مهم دیگری که وجود دارد این است که الگوی ۸۰ کیلووات ساعت برای ماه‌های غیر گرم مناطق عادی چقدر قابل دسترسی است؟ رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق در این باره گفته است: «در ماه‌های غیر گرم سال، در شرایطی که یک خانوار از یخچالی با متوسط مصرف ۳۰ تا ۳۵ کیلووات ساعت در ماه استفاده کند، همچنین تلویزیون نیز ۱۳ تا ۱۵ کیلووات ساعت برق مصرف کند و ۱۳ کیلووات ساعت نیز به روشنایی اختصاص یابد و همچنین با توجه به سایر مصارف برقی می‌توان دریافت که کمتر از ۸۰ کیلووات ساعت در ماه به برق نیاز دارد.»

 

با این حال، طاهری عضو کمیسیون صنایع مجلس، این تحلیل را به صورت دیگری مطرح کرده و به  فارس گفته است: «مصرف برق یخچال‌ها به طور متوسط ماهانه از ۲۹ تا ۶۷ کیلووات ساعت بوده که این وابسته به فناوری و ردۀ انرژی یخچال است. یک تلویزیون اگر ۵ ساعت در روز روشن باشد، ماهانه حدود ۲۲.۵ کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند. همچنین هر واحد مسکونی به طور متوسط با سه لامپ ۵۰ واتی تامین می‌شود که مصرف ماهانه این بخش هم ۲۷ کیلووات ساعت خواهد بود؛ بنابراین به طور متوسط مصرف یک مشترک با این وضعیت به ۹۰ تا ۱۰۰ کیلووات در ماه می‌رسد.» با توجه به این اظهار نظر‌ها به نظر می‌رسد باید نقش عوامل مختلف را در رسیدن به سطح کم مصرف‌ها در نظر گرفت.

 

 

باتوجه به چالش فوق، می‌توان گفت سه شرط مهم برای کم مصرف شناخته شدن خانوار‌ها وجود دارد. اول این که تعداد وسایل برقی کمتری استفاده شود. در این خصوص می‌توان گفت امکان جایگزینی برخی لوازم گرمازای برقی با گازی یا دستی وجود دارد. دومین عامل مربوط به عادات مصرفی از جمله مصرف مقتصدانه، قناعت گرایانه و  مسرفانه است؛ اما نکته مهم دیگر این که با توجه به اقلام برقی مورد استفاده نظیر یخچال، تلویزیون و وسایل روشنایی، رده انرژی این وسایل نیز اهمیت زیادی خواهد داشت. به عنوان مثال همان طور که اشاره شد، یخچال‌ها می‌توانند در اندازه‌های یکسان، انرژی‌های مصرفی متفاوتی داشته باشند یا این که لامپ‌های ال‌ای دی، مهتابی و کم مصرف نیز با فرض نوردهی یکسان، مصرف متفاوتی خواهند داشت. با این اوصاف، باید گفت کم درآمد‌ها از این منظر که احتمالاً منازل کوچک تری دارند و از تعداد وسایل برقی کمتری استفاده می‌کنند، شانس قرار گرفتن در طبقه کم مصرف‌ها را خواهند داشت، اما عواملی همچون زیاد بودن احتمالی بعد خانوار و نیز استفاده از وسایل برقی با بازدهی پایین‌تر به دلیل قیمت ارزان تر، مواردی هستند که موجب می‌شوند هزینه برق آن‌ها الزاماً رایگان نشود.

 

در این خصوص باید گفت چه بهتر بود که وزارت نیرو همان گونه که برای خوش مصرف شدنِ پرمصرف‌ها تسهیلاتی در نظر گرفته است، برای کم مصرف شدن خوش مصرف‌ها که این گروه از طبقات متوسط هستند و اتفاقاً تمایل بیشتری به کم مصرف شدن دارند نیز تسهیلاتی در نظر می‌گرفت.

 

 

برای به دست آوردن میزان برق مصرفی وسایل خانگی خود، می‌توانید توان مصرفی آن‌ها را بر حسب وات (ساعت) ضرب در تعداد ساعات استفاده در ماه کرده و حاصل را بر عدد هزار تقسیم کنید. به عنوان مثال یک یخچال ۱۲ فوت معمولی در هر ساعت، به طور متوسط ۱۰۰ تا ۱۲۵ وات برق مصرف می‌کند. از آن جا که یخچال‌ها معمولاً ۸ تا ۱۰ ساعت در شبانه روز فعال هستند، می‌توان محاسبه کرد که مصرف برق آن‌ها در یک شبانه روز حدود یک کیلووات ساعت و در  ماه حدود ۳۰ کیلو وات ساعت خواهد بود. لامپ ها، جاروبرقی ها، اتو‌ها و سایر وسایل برقی نیز در شناسنامه خود، میزان برق مصرفی را بر حسب وات (ساعت) بیان کرده اند.