«زرشک قاینات» قربانی تحریم و کرونا

_ کیهان نوشت: شهرستان قاینات سالانه بیش از ۲۰ هزار تن زرشک تَر تولید و ۷ هزار تن زرشک خشک را به بازار‌های داخلی و خارجی کشور عرضه می‌کند و سبد صادراتی آن در بیش از ۳۰ کشور جهان شناخته شده است.

کریمی فرماندار قاینات معتقد است زرشک تولیدی شهرستان قاینات به عنوان یک محصول استراتژیک و ارزشمند دارای ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای کشور می‌باشد که باید با ایجاد صنایع تبدیلی، دارویی، بهداشتی و غذایی از آن حمایت شود.

اکنون دست‌رنج قریب به ۱۳ هزار خانوار زرشک‌کار قاینی که تا چندی پیش با مشکلاتی همچون خشکسالی، باران‌زدگی خرمن به روش‌های سنتی انبارداری و عرضه مواجه بود و گاهی حمایت‌های قطره چکانی و کوتاه‌مدت آن را مرهمی موقت بود اکنون در برابر ویروس عالم‌گیر کرونا و تحریم‌های ظالمانه دشمن و البته کوتاهی‌ها و کم‌کاری‌های سالیان دراز کمر خم کرده است.

آبان‌ماه سال ۹۸ در جشن شکرگزاری برداشت محصولات زرشک، استاندار خراسان جنوبی از ایجاد کمیته محصولات استراتژیک خراسان جنوبی خبر داد و گفت این کمیته پیگیر مشکلات کشاورزان و باغداران زرشک خواهد بود که گویا این کمیته هم راه به جایی نبرده است و اکنون باید شاهد فساد بیش از ۶۰۰۰ تن زرشک انباشته در بارگا‌ه‌ها و ضرر و زیان باغداران در حوزه کشاورزی قاینات باشیم.

چنان که گفته می‌شود ۹۰ درصد زرشک سال گذشته بارگاه‌داران قاینات در بارگاه و انبار باغداران و سرمایه‌گذاران خاک می‌خورد و کسی تصمیم و اقدامی که گره‌گشای چالش و بحران نادر کنونی باشد، نمی‌گیرد و حتی بیش از ۳۰ درصد محصول خریداری شده حمایتی و توافقی اداره تعاون روستایی قاین نیز در انبار‌های اداره باقی مانده و در انتظار تصمیم مدیریتی سطح استان و کشور است.

خسروی مدیر اداره تعاون روستایی قاین در پیگیری مشکل زرشک شهرستان راه برون‌رفت از این مشکل را تسهیل امر صادرات و ارایه تسهیلات به ۴ مرکز عمده خرید در شهرستان می‌داند و می‌افزاید انجام تبلیغات در فضای مجازی با هدف معرفی محصول در داخل و خارج کشور، مذاکره با تجار و کارخانه‌داران جهت فرآوری محصول، احداث سردخانه، ارایه تسهیلات به تشکل‌های فعال بخش کشاورزی، استفاده از ظرفیت وزارت امور خارجه و عرضه محصول در فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای می‌تواند در جهت نجات زرشک به باغداران به بارگاه‌داران کمک کند.

قوسی رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز ضمن اذعان به چالش موجود علت آن را اعمال تحریم و شرایط ایجاد شده از ویروس کرونا که بر صادرات محصول زرشک موثر بوده است و نیز انتزاع تنظیم بازار از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صمت می‌داند و معتقد است که برای رصد بازار زرشک و مشکلات آن باید سازمان صمت و استانداری و نمایندگی وزارت امور خارجه و دیگر حوزه‌ها یاری‌رسان سازمان جهاد کشاورزی باشند.

جوهری رییس اتحادیه زرشک و زعفران قاین که چالش و مشکل اخیر زرشک را قابل پیش‌بینی می‌دانست، می‌گوید بارگاه‌های زرشک در شهرستان استاندارد نیست و در کلاس صادرات نمی‌باشد و بهداشتی و اصولی نیست و استاندارد روز را ندارد و در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۵۰ درصد بارگاه‌ها در کلاس استاندارد است در حالی که اگر تحریم هم برداشته شود کشور‌های اروپایی استاندارد‌های سختی دارند و استاندارد‌های جهانی باید رعایت شود.

وی همچنین با انتقاد از نحوه واگذاری مجوز برای احداث بارگاه معتقد است که بارگا‌ه‌ها باید در روستا و در جوار باغ‌های زرشک ایجاد شود و دولت باید کمک کند و مجوز احداث بارگاه در کنار باغ را بدهد و شرایط نگهداری محصول و رعایت اصول بهداشتی را به باغداران آموزش دهد.

رییس اتحادیه زرشک و زعفران قاین ارائه تسهیلات مناسب به باغداران، کشاورزان و اتحادیه‌ها و نیز انتقال پول به شهرستان را ضروری دانسته و اظهار می‌دارد چهار محصول زرشک، زعفران، عناب و پسته زمان برداشت یکسانی در شهرستان دارند و اتحادیه و تعاونی‌های روستایی توان خرید محصول کشاورزان و از طرفی کار اشتغالی و سرمایه‌گذاری نیاز به انتقال پول دارد.
رییس اتحادیه زرشک و زعفران قاین از دولت و مجلس می‌خواهد که کمک کنند محصول زرشک در نمایشگاه‌های بین‌المللی داخل و خارج کشور شرکت و به دنیا معرفی شود و بارگاه‌های استاندارد و سردخانه‌ها در شهرستان با توجه به افزایش تولید محصول زرشک، توسعه پیدا کند.

مدیر جهاد کشاورزی قاین نیز در پیگیری مشکل زرشک قاینات با پررنگ دیدن تاثیر ویروس کرونا خسارت ناشی از آن را در توقف چند ماهه صادرات، تعطیلی رستوران‌ها و مجالس و در نتیجه کاهش مصرف، کاهش سطح درآمدی مردم، افزایش جمعیت نهاده‌های کشاورزی و نیروی کارگری عنوان کرده و می‌گوید با سفرای ایران در ۲۲ کشور جهان مکاتباتی برای ایجاد ویترین زرشک و تبلیغ محصول زرشک انجام و اقداماتی در تسهل امر صادرات صورت پذیرفته است و همچنین علاوه بر اعطای ۱۶ فقره تسهیلات قرض‌الحسنه، رایزنی‌های جهت خرید زرشک از کشاورزان با اتحادیه تعاونی‌های روستایی انجام شده است.

سجادی در ادامه با اشاره به اهمیت موضوع صادرات زرشک و اینکه در شرایط کرونایی هم امکان صدور محصول ارگانیک به کشور‌های اروپایی وجود دارد پیشنهاد راه‌اندازی هرچه سریع‌تر آزمایشگاه تشخیص محصولات ارگانیک را می‌دهد و مجاب کردن کارخانه‌های فرآوری به خرید زرشک کشاورزان، احداث کارخانه تولید پودر و سایر فرآورده‌های زرشک، اعطای تسهیلات بلندمدت و قرض‌الحسنه به کشاورزان، شرکت‌ها و صنایع تبدیلی و تکمیلی را ضروری می‌داند.

هوشیار افین مدیرعامل اتحادیه تعاونی زرشک‌کاران قاینات کلید حل مشکل کنونی زرشک را در دست وزارت امور خارجه، صمت و دست‌اندرکاران صادرات می‌داند و می‌گوید ۸۰ درصد محصول تولیدی سال گذشته روی دست باغداران و بارگاه‌داران شهرستان مانده است.

وی درخصوص علت این اتفاق نیز می‌افزاید نوسانات شدید قیمت زرشک در زمان برداشت محصول و بعد از آن موجب شد تا بخش عمده‌ای از تولید به بارگاه‌ها منتقل شود و به موقع به بازار عرضه نشود و تشدید تحریم‌ها و بیماری کرونا مزید علت شد تا این اتفاق نادر رخ دهد.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی زرشک‌کاران قاینات تلاش برای افزایش کیفیت محصول و تولید ارگانیک، بسته‌بندی، فرآوری، معرفی جهانی زرشک و تسهیل امر صادرات را در جلوگیری از تکرار این مشکل راه‌گشا می‌داند و معتقد است تا زمانی که زرشک متولی نداشته باشد و برندسازی نشود و به شیوه و روش ۵۰ سال قبل به صورت فله و کیفیت نامطلوب به بازار عرضه شود این مشکلات تکرار خواهد شد.

هوشیار افین می‌افزاید: برای حمایت از محصول زرشک اعتبارات قابل توجهی در احداث کارخانه فرآوری زرشک قاین اختصاص یافته و هزینه شده است، اما از این کارخانه در جهت کمک به باغداران زرشک حمایت لازم دیده نمی‌شود و در صورتی که اگر با ظرفیت کامل کار کند می‌تواند تمام زرشک تولیدی قاینات و زیرکوه را فرآوری
کند.

باید گفت: تصمیم و اقدام موثری برای سرنوشت ۶۰۰۰ تن زرشک بر زمین مانده سال ۹۸ که در بارگاه‌ها مانده و کیفیت آن رو به زوال است و در آینده‌ای نزدیک محصول تازه نیز به آن اضافه خواهد شد، مشاهده نمی‌شود که امیدواریم مسئولین و متولیان امر در همه سطوح در سال جهش تولید و به منظور حمایت از افزایش تولید زرشک از انحصار ۹۵ درصد تولید جهانی آن در اختیار ایران و به ویژه منطقه قاینات است تلاش و حمایت بیشتری مبذول دارند و هزاران تن زرشک مانده در بارگاه‌ها را تعیین تکلیف و باغداران و کشاورزان را که تاکنون از حقوق و درآمد تولیدی خود بهره‌مند نشده‌اند را امیدوار نمایند همچنین در این جهت با تصمیمات عاجل مدیریتی و فراخوان عمومی و پویش‌های مردمی شاید بتوان با خرید چند گرم محصول دارویی- درمانی گیاهی زرشک در سراسر کشور به نجات زرشک از بحران یک‌ساله انباشت آن در بارگاه‌ها، انبار‌ها و سردخانه‌ها و نیز تولیدکنندگان کشاورزی در قاینات کمک کرد.

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.