نیازمند شفاف‌سازی در قوانین قراردادهای بین نویسندگان و ناشران هستیم

میثم امیری در گفت‌وگو با پیرامون عدم اعتبار قانونی قرارداد‌های ناشران با نویسندگان گفت: قرارداد‌های نویسندگان را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد، گروهی از این قرار داد‌ها براساس قیمت پشت جلد کتاب تعیین مى شوند بدین ترتیب که از نه تا پانزده درصد قیمت پشت جلد به نویسنده تعلق مى گيرد و برخی قرار داد‌ها نیز بر این منوال است که نویسنده امتیاز کل کتاب خود را به ناشر واگذار می‌کند و در قبال آن مبلغ مشخصى که بر اساس توافق دو طرف تعیین شده قرار داد منعقد می‌شود، در این موارد نویسنده هیچ گونه حقی نسبت به کتاب خود پس از دریافت پول ندارد.

نویسنده کتاب «تی لم» در همين راستا بيان كرد: قرارداد‌ها شیوه‌ هاى دیگری نیز دارد بدین ترتیب که نویسنده برای چاپ کتاب خود مبلغی را به ناشر می‌دهد که این نوع از قرار دادها صحیح نمی‌باشد و نویسنده باید کتاب خود را به ناشری عرضه کند که بدون دریافت پولى از نویسنده حاضر به چاپ کتاب شود البته بیشتر قرار داد‌ها بر اساس قیمت پشت جلد کتاب که یکی از متداول‌ترین نوع قرار داد بین نویسنده و ناشر محسوب می‌شود طبعیت می‌کنند.

وی در همین راستا ادامه داد: خرید قطعی یک اثر در برخی موارد به نفع نویسنده تمام می‌شود البته مواردی نیز وجود دارد که منافع نویسنده را در بر ندارد، زیرا برخی از کتاب‌ها با اقبال فراوانی از سوی مخاطب روبرو می‌شود و به چاپ‌های متعدد می‌رسد در حالی که نویسنده دیگر حقی نسبت به کتاب نداشته و سود مالی و حتی معنوی آن را دریافت نمی‌کند، در مواردى نیز ارگان و یا نهاد خاصی کتاب را خریداری می‌کند و پس از گرفتن کتاب از نویسنده مستقیما با ناشر وارد معامله شده و به انتشار کتاب اقدام می‌کند.

امیری قلم نویسندگان را در فروش وتعیین قیمت قرار داد‌ها موثر دانست و اظهار کرد: نوع قلم نویسنده نیز از جمله عوامل تاثیرگذار بر قرارداد بین نویسنده و ناشر محسوب می‌شود، چنانچه قلم نویسنده برای مخاطبان جذاب باشد درصد بیشتری از پشت جلد را به خود اختصاص می دهد درعین حال برخی از آثار به بیان دغدغه‌های مردم پرداخته و می‌تواند اقبال عمومی را با خود به همراه داشته باشد.

وی پیرامون آثار و کتاب‌هایی الکترونیک ابراز کرد: البته باید در نظر داشت که ناشران نیز در عرصه عمل متفاوت هستند برخی قوی عمل کرده و کتاب‌ها را به خوبی به مخاطب و جامعه معرفی می‌کنند و برخی نیز در این راه کم و کاستی‌هایی دارند، انتشاراتی‌های موفق کتاب‌ها را با توجه به تکنولوژی روز عرضه می‌کنند این کتاب‌ها که الکترونیک منتشر می‌شوند هرچند تعداد اندکی دارند، اما می‌توانند برای مخاطب امروز که دائم با فضای مجازی سرو کار دارد مهم باشند، البته از طرفى کتاب‌های الکترونیک عموما در دسترس نیستند، زیرا ناشران آن‌ها شرایط را برای انتشار آنها فراهم نکرده اند، این نوع کتاب‌ها کمتر دیده می‌شوند و نمی‌توانند اقبال مناسبی را به همراه داشته باشند لذا این ناشران نمی‌توانند چرخه اقتصادی مناسبی را برای فروش و معرفی کتاب‌ها فراهم کنند و برای اینکه سود خود را کسب کنند عموما درصد‌های کمتری را به نویسنده اختصاص می‌دهند.

نویسنده کتاب «به رنگ کویر» پیرامون اقبال عمومی از کتاب‌های ترجمه‌ای ابراز كرد: چون اقبال عمومی ازکتاب‌های ترجمه بیشتر است لذا ناشران علاقمند هستند تا رمان‌های خارجی را منتشر کنند و این امر را در اولویت کار‌های خود قرار دهند.

وی پيرامون قرار داد‌های ناشران دولتی با ناشران خصوصى بیان کرد: ناشران دولتی دغدغه‌های خاص خود را دارند آنان در تلاشند تا به ذائقه سازی بپردازند، اما ناشران خصوصی بیشتر توجه خود را به کتاب‌های مخاطب پسند متمرکز می‌کنند، زیرا بازگشت سرمایه خوبی برای آنان به همراه دارد، همين استراتژی سبب می‌شود نویسنده بتواند خطوط ناشران را بهتر بشناسند و بداند که کتاب خود را چگونه و در کجا بهتر به چاپ برساند.

وی پيرامون لزوم به‌سازی قوانین حامی نویسندگان بیان کرد: قوانینی که برای دفاع از حقوق نویسنده در نظر گرفته شده عموما مربوط به سال‌های گذشته است و این مهم سبب خواهد شد تا بسیاری از مشکلاتی که در این قوانین دیده می‌شود به چالش‌هایی بزرگ تبدیل شود لذا به‌سازی، شفاف‌سازی قوانین و به روز کردن آن‌ها یک نیاز مهم و اساسی برای قشر فرهیخته نویسندگان محسوب می‌شود.

امیری پیرامون قوانین مدافع نویسندگان خاطرنشان کرد: در نظر گرفتن ساز و کار‌های قانونی که بتواند از حقوق مولفان حمایت کند و  به روز و همگام با تکنولوژی باشد ضروری است در عین حال اجرا و پیگیری قانون مصوب نیز بسیار مهم است، زیرا تنها تصویب نمی‌تواند تاثیرگذار بر احوال نویسندگان باشد، همچنین باید توجه داشت که نویسندگان همواره نمی‌توانند برای پیگیری معوقه و یا باقی مانده دستمزد‌های خود اقدام به گرفتن وکیل کنند درحالی که ناشران عموما وکیل‌های حقوقی دارند.