نورپردازی‌های شهری و مشکلات منجمان ایرانی در کلانشهرها

امیرعلی مومنی در گفت‌وگو با میزان با اشاره به سالروز بزرگداشت ابوریحان بیرونی، ستاره شناس ایرانی و قدمت علوم نجوم در ایران گفت: علم نجوم به دو شاخه آماتور و حرفه‌ای تقسیم‌بندی می‌شود که در حوزه آکادمیک اقدامات خوبی در این حوزه صورت گرفته است و تا جایی که اطلاع داریم تلاش‌ها برای احداث رصدخانه ملی در این حوزه در حال انجام است.

وی ادامه داد: در حوزه نجوم آماتور در ایران هم با علاقه‌مندان بسیاری در این حوزه روبه‌رو هستیم که کار‌های خوبی در این حوزه مانند جستجوی سیارک‌ها انجام شده است.

این کارشناس حوزه نجوم با اشاره به حوزه عکاسی نجوم تاکید کرد: در این حوزه هم از افراد خبره و متخصصی در ایران بهره‌مند هستیم که پیشرفت خوبی در این حوزه برخودار بوده و هستیم.

مومنی به تشریح مشکل آلودگی نوری موجود در کلانشهر‌هایی مانند تهران و مشکلات ایجاد شده در حوزه رصد‌های نجومی پرداخت و گفت: این مساله در تهران موجب شده که آسمان‌ها در کلانشهر‌ها به طبیعت فراموش شده‌ای مبدل شوند.

وی ادامه داد: در نتیجه برای رصد پدیده‌های نجومی علاقه‌مندان به این حوزه مجبورند که به بیرون از شهر سفر کنند تا بتوانند از آن استفاده کنند.

این کارشناس حوزه نجوم خاطرنشان کرد: نورپردازی‌های نامناسب موجب روشنایی مصنوعی آسمان شده و کیفیت رصد آسمان کاهش پیدا کند و در موضوعی مانند احداث رصدخانه با مشکل مواجه هستیم چراکه مکان‌هایی که از نظر جوی مناسب باشند و وضعیت آسمان هم مناسب باشد، چندان وجود ندارد.

مومنی تصریح کرد: بهتر بود اطلاع‌رسانی یا آموزشی در این حوزه صورت می‌گرفت که مدیریت شهری یا شهرداری‌ها در نورپردازی‌های شهری و مجوز‌هایی که برای روشنایی شهر می‌دهند، این مساله را مدنظر قرار می‌دادند چراکه با اندکی اصلاح نورپردازی این مساله قابل حل است.

این کارشناس حوزه نجوم با بیان اینکه بسیاری از نورپردازی‌های شهری به سمت آسمان است، تاکید کرد: این مساله کار را برای رصدگران سخت می‌کند و صرفا هدرفت انرژی است که اگر نقطه تمرکز نوری را بر روی زمین قرار دهند، این مساله می‌تواند بسیار مفید باشد.

وی با اشاره به ضرورت کنترل آلودگی نوری در شهر‌ها تاکید کرد: بسیاری از کاروانسرا‌هایی که در شهر‌ها می‌توانند به عنوان یک موقعیت مناسب برای رصد استفاده شوند، به خاطر مساله آلودگی نوری با مشکل مواجه می‌شوند چراکه با گسترش شهر‌ها و روستا‌ها منابع نوری اطراف آنان در حال افزایش است و از این جهت مشکلات عدیده‌ای را برای رصدگران ایجاد می‌کند.

فردا سیزدهم شهریورماه زادروز ابوریحان بیرونی، از بزرگ‌ترین دانشمندان مسلمان و فارسی‌زبان است که ریاضی‌دان، ستاره‌شناس، تقویم‌شناس، انسان‌شناس، هندشناس و تاریخ‌نگار نیز بود و در سده چهارم و پنجم هجری می‌زیست.