ربیعی: ریا و دورویی ساختاری منکر اصلی جامعه امروز ماست

- علی ربیعی با انتشار پستی در صفحه اینستاگرامی خود درباره فرا رسیدن ماه محرم نوشت:

محرم آمد و عیدم عزا شد
حسینم وارد کرب و بلا شد

در بیش از هزار سال عزاداری برای حسین (ع) و یارانش، در ورای عظمت مصیبت و مظلومیت او، پرمعناترین مفهوم برآمده از قیام حسینی بنابر ادراک معنایی از این حماسه بزرگ، احیای فریضه "امر به معروف و نهی از منکر" است.

در این میان وظیفه همه دلبستگان به آیین حسینی، پرداختن به معروف و منکر‌های هر دوره زمانی است. من معتقدم منکر اصلی جامعه امروز ما، ریا و دورویی ساختاری است. به مرور که از متن انقلاب اسلامی دور شدیم؛ دو عامل در شکل‌گیری این پدیده اثرگذار بود: خوددگرنمایی افراد برای حضور در دایره ساخت قدرت و وادار کردن و دور کردن جامعه از رفتار‌های طبیعی که سبب ترویج دوگانه‌زیستی، ریا و دورویی ساختاری شد. علاوه بر این، ما نتوانستیم برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های رفع فقر و گونه‌های مختلف تبعیض را به خوبی سامان دهیم؛ بنابراین امروزه، آسیب‌های اجتماعی مختلف، تبعیض‌های گوناگون، گونه‌های متعددی از منکر را شامل می‌شوند. منکر دیگری که متاسفانه امروز به یک عادت سیاسی هم تبدیل شده، اتهام زنی و تخریب‌های شخصیتی و بی‌توجهی به آبروی انسانهاست. این منکر مضموم در نقاب افشاگری خود را پنهان کرده و در مقابل معروف روشنگری قرار گرفته است.

دیگر منکر‌های امروز ما، دروغگویی، هتک آبروی دیگران، بی‌اعتنایی به قانون و منافع همگانی است که نباید در جامعه عادی شوند. با این حال، بزرگترین منکر، بی‌تفاوتی در برابر فقر و پایمال شدن حقوق افراد فرودست جامعه است. ما باید امروز معروف‌هایی مانند مقابله با فقر و بی‌عدالتی را در جامعه دنبال کنیم.

بار‌ها به این مطلب فکر کردم که زینب در کربلا چه دید که گفت «ما رأیت الا جمیلاً»؟ زینب میان کشته‌ها و میان آن همه سختی و رنج چه دید که از زیبایی سخن گفت؟ من فکر می‌کنم او در تابلوی کربلا، زیبایی‌هایی مانند ظلم‌ستیزی، وفاداری، دفاع از مظلومان و مستضعفین، یاری حق و آرمان‌خواهی را دید.

آرمان‌خواهی و آرمان‌گرایی از زیبایی‌هایی است که متاسفانه به‌دلیل رفتار‌های ما، وجهه زیبای خود را برای بسیاری از افراد از دست داده است.

ایثار و از خودگذشتگی از دیگر زیبایی‌های کربلا و حماسه عاشورا است. این امر تنها به مفهوم مشارکت در جنگ نیست بلکه کمک به هم‌نوع و همچنین گروه‌های اجتماعی، از خودگذشتن به نفع خیر عمومی و عبور از فردگرایی منفی از وجوه مختلف و بسیار مهم ایثار و از خودگذشتگی است.

با تعمقی عمیق در حادثه عاشورا می‌توان به این دریافت رسید که وفاداری و اخلاق‌گرایی از ارزش‌های مهمی است که در این حماسه بزرگ متبلور شد؛ و باید این اخلاق گرایی را زنده نگه داشت. اخلاق گرایی گوهر پوینده حادثه عاشوراست؛ و سخن پایانی: به مصداق آیه ۱۱۴ سوریه نسا (لَا خَیْرَ فِی کَثِیرٍ مِنْ نَجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَاحٍ بَیْنَ النَّاسِ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا)، ما نیازمند این هستیم که ضمن زنده نگه داشتن عزای حسین (ع)، هرساله معروف‌ها و منکر‌های دوره خود را بازشناسی کنیم و در سطح فردی، گروهی و اجتماعی، جریان خیر جمعی و گفتگو پیرامون معروف‌ها و منکر‌ها را به سنت‌های عزاداری حسین (ع) گره زده و دنبال کنیم.