«عید سعید قربان»؛ عيد بندگى

حسن حسن‌زاده در گفت‌وگو با پیرامون ارزش و جایگاه عید سعید قربان گفت: عید سعید قربان فلسفه‌ای عمیق و بزرگ را پشت سردارد، در عین حال یکی از دو عید بزرگ مسلمانان محسوب می‌شود، نگاهی به فلسفه عید قربان بیانگر پیام‌های بلند انسانی است، باید توجه کرد که اولین و مهمترین پیام نهفته در این عید تسلیم و عبودیت در مقابل پروردگار عالم است، توجه به این مفهوم بلند بسیار ارزشمند است و باید به آن توجه ویژه کرد.

***ابوالانبیاء لقب حضرت «ابراهیم (ع)»

حسن زاده به لقب حضرت «ابراهیم (ع)» ابوالانبیاء اشاره و بیان کرد: حضرت «ابراهیم (ع)» را ابوالانبیاء می‌نامند، زیرا او پدر حضرت «اسماعیل (ع)» و حضرت «اسحاق (ع)» است و «نبی اکرم (ص)» نیز از نوادگان و فرزندان حضرت «اسماعیل (ع)» محسوب می‌شود. خداوند حضرت «اسماعیل (ع)» را در سن پیری به حضرت «ابراهیم(ع)» داد، در آیات قرآن کریم نیز به ویژگی‌ها و صبر حضرت «اسماعیل (ع)» نیز اشاره شده است.

این کارشناس علوم قرآنی عید سعید قربان را از نگاه قرآن کریم مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: در آیه ۱۰۲ سوره صافات پیرامون ذبح حضرت «اسماعیل (ع)» آمده است: «فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْیَ قَالَ یَا بُنَیَّ إِنِّی أَرَىٰ فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَىٰ ۚ قَالَ یَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ۖ سَتَجِدُنِی إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِینَ، آن گاه که آن پسر رشد یافت و با او به سعی و عمل شتافت یا در جهد و عبادت یا در سعی صفا و مروه با پدر همراه شد، ابراهیم گفت:‌ ای فرزند عزیزم، من در عالم خواب چنین می‌بینم که تو را قربانی راه خدا می‌کنم، در این واقعه تو را چه نظری است؟ جواب داد:‌ ای پدر، هر چه مأموری انجام ده که ان شاءاللّه مرا از بندگان با صبر و شکیبا خواهی یافت».

وی پیرامون سیره اخلاقی حضرت «اسماعیل (ع)» تاکید کرد: حضرت «اسماعیل (ع)» فرزند ارشد حضرت «ابراهیم (ع)» بود و علاقه این پیامبر خدا به فرزند ارشدش بسیار بود، حضرت «اسماعیل (ع)» فردی صبور بود ایشان تسلیم اراده پروردگار بودند خداوند متعال با آزمایش آنان درس‌های بزرگی را برای جامعه بشری بیان کرده درس‌هایی که مسیر درست انسانیت را بیان می‌کنند.

توکل به خدا مهمترین پیام عید سعید قربان 

حسن زاده توکل بر خدا را یکی از درس‌های ارزشمند تسلیم حضرت «اسماعیل (ع)» در برابر امر خدا دانست و تاکید کرد: حضرت «اسماعیل (ع)» با توکل بر خدا مسیر ارزنده‌ای را به کل جامعه بشری نشان داد، توکل بر کسی که همه امور هستی در دست اوست. توکل او در اینجا به معنای تسلیم حق بودن در سختی‌ها و دشوار‌های روزگار است.

وی توکل حضرت «اسماعیل (ع)» و حضرت «ابراهیم (ع)» به خدا را از ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار داد و افزود: توکل حضرت «اسماعیل (ع)» و حضرت «ابراهیم (ع)» گویای این مهم است که پیامبر خدا و فرزندش به کمال، رشد و معرفت الهی دست یافته اند، آنان راه درست را از نادرست به خوبی می‌دانند و از همه مهمتر اینکه فلسفه خلقت انسان را دریافته اند این راه و این کمال بشری بالاترین درجه‌ای است که می‌توان برای یک انسان آن را متصرف شد.

این کارشناس علوم قرآنی پیرامون عید قربان اشاره و بیان کرد: ما کار حضرت «ابراهیم (ع)» را ایثار می‌دانیم، اما آیا خود ایشان نیز ذبح فرزندشان حضرت «اسماعیل (ع)» را ایثار می‌دانستند؟، قطعا نه، حضرت «ابراهیم (ع)» ذبح فرزند خود را ایثار نمی‌دانند بلکه ایشان ذبح را وظیفه‌ای می‌دانستند که بر دوش داشته‌اند. این درسی بزرگ را در بر دارد انسان‌ها را از بزرگ بینی و خود بینی بر حذر می‌دارد و عبودیت در برابر حق و تسلیم محض پروردگار بودن را بیان می‌کند.

سر منشاء گرفتاری جوامع امروز را از نگاه «امام خمینی (ره)»

حسن زاده سر منشاء گرفتاری جوامع امروز را از نگاه «امام خمینی (ره)» مطرح و ابراز کرد: «امام خمینی (ره)» منشاء گرفتاری‌های جوامع امروزی را تسلط هوای نفس بر این افراد می‌دانستند، زیرا هوای نفس انسان را به گمراهی می‌کشاند از سوی دیگر بسیاری از اضطراب‌ها، نگرانی‌ها و مشکلات ما به خود مداری منتهی می‌شود لذا باید همواره از رویکرد حضرت «ابراهیم (ع)» الگوبرداری کرد تا پا در مسیر اشتباه نگذاریم.

وی نگاهی محتوایی به عید سعید قربان و بررسی زوایای ارزنده آن را تبیین داشت و اظهار کرد: عید سعید قربان نگاهی محتوایی به موضوعات مهم اجتماعی و انسانی دارد حرکت در راه درست یکی از زوایای آن بشمار می‌رود که در نتیجه می‌تواند قرب الهی را در بر داشته باشد.

***اعمال روز عید قربان

حسن زاده پیرامون اعمال روز عید قربان اظهار کرد: عید قربان را می‌توان با یک غسل آغاز کرد، همچنین توجه به مقوله ذبح جایگاهی خاص در این روز برای مومنان دارد، زیرا به تاسی از حضرت «ابراهیم (ع)» منیت‌های درونی افراد باید از بین برود، در این روز با کمک به نیازمندان می‌توان به دنیا پشت پا زد.

وی تفاوت ذبح حجاج را در بیت الله الحرام با ذبح سایر افراد در ماه ذی الحجه مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: حجاج در مراسم عبادی حج باید به این نحو که هر فرد یک گوسفند را ذبح کند اعمال را ادامه دهند، اما بقیه افراد می‌توانند به صورت دسته جمعی یک گوسفند را خریداری کرده و ذبح کنند و گوشت آن را در بین نیازمندان تقسیم کنند، در این روز خواندن نماز عید سعید قربان نیز بسیار توصیه شده است. 

حسن زاده به تاکیدات مقام معظم رهبری پیرامون کمک‌های مومنانه اشاره و خاطرنشان کرد: عید قربان زمانی مناسب برای جامعه عمل پوشاندن به دستورات مقام معظم رهبری، با تقسیم گوشت می‌توان دل نیازمندان را خوشحال کرد این امر با توجه به تاثیرات اقتصادی بیماری کرونا و ایجاد فشار اقتصادی به اقشار ضعیف و کم در آمد بسیار کاربردی است.

***«عید قربان» عید بزرگ مسلمانان

عباس نصیری فرد کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با با اشاره به فلسفه نامگذاری عید قربان گفت: کلمه قربان که در کنار عید قرار گرفته صرفا به معنای قربانی کردن نیست در حالی که به معنای قصد تقرب است به این معنا که انسان به وسیله کار‌های نیکی که انجام می‌دهد، تلاش می‌کند تا خود را به خدا نزدیک کند، همچنین عید قربان را عید بزرگ مسلمانان می‌نامند.

وی در همین راستا بیان کرد: به لحاظ محتوایی «عید قربان» در حقیقت عید پیروزی وظیفه بر غریزه است. مخلوقات خداوند سه دسته هستند که دسته‌ای از آن‌ها تنها به دنبال غریزه هستند مانند حیوانات، دسته دوم پیرو وظیفه هستند مانند فرشته ها، اما گروه دیگری از مخلوقات خداوند که گاهی به غریزه می‌پردازند و گاهی به وظیفه و آن انسان‌ها هستند.

نصیری فرد پیرامون غریزه پدری «حضرت ابراهیم (ع)» نسبت به فرزندش اظهار کرد: زمانی که به «حضرت ابراهیم (ع)» فرمان داده شد که پسرش را قربانی کند، او به دلیل پدر بودنش غریزه پدری نسبت به فرزندش داشت، اما به جهت اینکه دستور خداوند است و خدا تعیین می‌کند که ایشان چنین وظیفه‌ای را انجام دهد، در اینجا وظیفه خداوندی بر غریزه پدری ایشان حاکم می‌شود.

این کارشناس علوم قرآنی در ادامه صحبت‌های خود یادآور شد: پس از اینکه «حضرت ابراهیم (ع)» برای قربانی کردن «حضرت اسماعیل(ع)» اقدام کردند، خداوند گوسفندی را جهت قربانی کردن فرستاد، در حقیقت«حضرت ابراهیم (ع)» به وظیفه خود جهت تقرب به خداوند عمل کرد.

***اعمال مستحبی روز عید سعید قربان

وی با اشاره به اعمال عید سعید قربان اظهار کرد: بر غسل عید قربان بسیار سفارش شده است، همچنین قربانی کردن و توزیع گوشت قربانی بین فقرا در این روز بسیار مورد تأکید قرار گرفته است، خواندن «دعای ندبه» در صبح عید قربان و همچنین خواندن نماز عید قربان در ابتدای طلوع آفتاب بسیار مورد سفارش قرار گرفته است.