دوران قرنطینه در حرم مطهر رضوی چگونه گذشت؟

- کمتر از دو ماه از بسته شدن درب‌های حرم مطهر حضرت ثامن‌الحجج علی بن موسی‌الرضا (ع) به روی زائران این بارگاه نورانی می‌گذرد و عاشقان و محبان این امام رئوف در این مدت هر روز با رصد لحظه به لحظه اخبار، منتظر بازگشت وضعیت به شرایط عادی و بازگشایی حرم منور رضوی به روی زائران هستند.

این در حالی است که آستان قدس رضوی از فرصت بسته بودن درب‌ها و نبود زائران استفاده کرد و اقدامات گسترده‌ای در خصوص ضدعفونی، ترمیم و زیباسازی اماکن متبرکه انجام داده است. آنچه که در ادامه می‌خوانید اهم اقدامات آستان قدس رضوی در سطح اماکن متبرکه رضوی در راستای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و مرمت و بهسازی حرم مطهر رضوی است که از اسفندماه سال گذشته تاکنون ادامه دارد.

***آموزش‌های بهداشتی

مسئولان حرم مطهر رضوی به منظور دفع این ویروس از اماکن متبرکه رضوی چندین جلسه تخصصی در واحد آموزش اماکن متبرکه و دارالشفاء به منظور ارتقاء سطح سلامت خدمه و خادمیاران و ارتقا سطح سلامت پرسنل دارالشفاء برگزار کردند. اطلاع‌رسانی در خصوص بیماری کرونا از طریق تلویزیون‌های پهن پیکر، چاپ ۱۰۰۰ عدد پوستر کرونا و نحوه شستشو صحیح دست و نصب در کلیه مکان‌های حرم مطهر از جمله ورودی‌های حرم مطهر، پارکینگ‌ها، دفاتر امانات، مهمانسراها، دفاتر پیداشدگان، آسایشگاه‌های خدمه و خادمیاران، سرویس‌های بهداشتی بخشی از اقدامات آموزشی بود که طی این مدت انجام گرفت.

همچنین جمع‌آوری فرش‌های رواق‌ها، حذف چوب پرها، کفپوش صحن‌ها و عصای دربانان، کاهش ورود گل به حرم مطهر، جایگزینی مهر نماز سنگی با مهر نماز تربت، ضد عفونی زیر صحن‌ها با ماشین‌های شستشو و پمپ پشتی، غیرفعال کردن تمامی دفاتر پیداشدگان به جز دفتر مرکزی در صحن انقلاب، حذف خدمت چادر از دفاتر امانات، انجام بازرسی در گیت‌های ورودی توسط راکت، جمع‌آوری کلیه تابوت‌ها، جا مهری، کتب ادعیه، صندلی تاشو در زیر صحن‌ها، جمع‌آوری کتب ادعیه در سطح حرم مطهر و مصرف بالغ بر ۵۰ تن مایع ضدعفونی در سطح حوزه اماکن متبرکه تنها بخش کوچکی از گستره وسیع اقدامات اماکن متبرکه در جلوگیری از گسترش این بیماری است.

اماکن متبرکه رضوی در پشت درب‌های بسته حرم طی ایام قرنطینه عملیات ضد عفونی به صورت گسترده و طی ۲۴ ساعت را برای تمامی صحن‌ها، رواق‌ها، مبادی ورودی، سرویس‌های بهداشتی، پارکینگ‌ها و سایر بخش‌های حرم مطهر را در دستور کار خود قرار داده است.

***توزیع غذای متبرک در بیمارستان‌های کشور

باتوجه به اینکه استفاده ازغذا و متبرکات منتسب به بارگاه حضرت رضا (ع) آرزوی هریک از محبان خاندان عصمت و طهارت (علیهمالسلام) است، مهمانسرای حضرت رضا (ع) با حفظ موازین بهداشتی اقدام به توزیع غذای متبرک رضوی بین بیمارستان‌های مشهد، شهرستان‌های استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و برخی از بیمارستان‌های سطح کشور کرد.

در این طرح خادمین با حضور در ورودی بیمارستان‌ها با حمل پرچم متبرک حرم مطهر رضوی ضمن دلجویی از بیماران، پیام تولیت معزز آستان قدس رضوی مبنی بر آرزوی سلامتی برای بیماران و کادر درمانی این بیمارستان را ابلاغ و اقدام به توزیع غذا و بسته‌های متبرک رضوی بین بیماران بستری در این بیمارستان‌ها می‌کنند.

طرح توزیع غذای متبرک حضرت در شهرستان‌های خراسان رضوی از ابتدای اسفندماه آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود این طرح تا اواخر ماه مبارک رمضان ادامه پیدا کند.

همچنین با دستور تولیت آستان قدس رضوی به صورت روزانه بیش از یک هزار پرس غذای متبرک حضرت رضا (ع) برای مردم مناطق و روستا‌های کم برخوردار استان خراسان رضوی طبخ و توزیع می‌شود.

***مراقبت، نگهبانی و نظارت بر اماکن متبرکه

باتوجه به لزوم مراقبت و نگهبانی از ابنیه، تاسیسات و ... و همچنین لزوم هماهنگی و نظارت بر فعالیت واحد‌های مختلف خدمت‌رسان با هدف آماده بودن برای ضرورت‌های احتمالی و نظر به ایجاد گیت ورودی به صحن‌های مقدس مرکزی پس از قرق کامل در محل طبقه همکف رواق مبارکه حضرت زهرا (س)، تعدادی از دربانان کشیک و پرسنل، با رعایت ملاحظات بهداشتی به صورت شیفت‌های ۱۲ ساعته روز و شب، به تعداد حدود ۲۵ نفر در هر شیفت به ارائه خدمت پرداختند.

همچنین در بخش مخابرات نیز دغدغه کارکنان در جلوگیری از سوئ استفاده احتمالی افراد معاند و فرصت طلب قرار گفت و بر اساس مصوبات ابلاغی این بخش پیگیری برای انجام امور ضروری، بالاخص ساختمانی و تاسیساتی در دوران قرق، با هدف استفاده بهینه از خلوتی ایجاد شده در دستور کار قرار گرفت.

***پشتیبانی و همکاری با اصحاب رسانه‌

با توجه به عدم امکان برگزاری مراسم سخنرانی، مداحی، جشن و ... با حضور زائرین و تصمیم به تهیه برنامه‌های فرهنگی به روش ضبط در استودیو و پخش از طریق شبکه‌های تلویزونی، رادیوئی و ... و همچنین لزوم مستندسازی از اقدامات انجام شده در موضوع بیماری کرونا، موجب حضور گروه زیادی از اهالی رسانه در اماکن متبرکه شد.

در این راستا اماکن متبرکه نیز همکاری لازم را برای ورود وسایل و ملزومات مربوطه، پیگیری و مساعدت برای گل‌آرائی و فضاسازی خاص کف صحن مقدس انقلاب اسلامی وگل‌آرائی سقاخانه و ایوان عباسی، تامین و استقرار دربان در دو طرف ایوان طلا، اطراف سقاخانه و دو طرف پنجره فولاد صحن مقدس انقلاب اسلامی به عنوان تشریفات، هماهنگی و مساعدت در نصب سیاه پوشی پرده‌های مناسبتی در صحن‌های مقدس و ایوان‌ها برای بهره‌برداری در پوشش‌های تصویری، در اختیار گذاشتن دفتر پاسخگوئی مسائل شرعی برادران به رادیو زیارت، دایر کردن استودیو در صحن‌های مقدس انقلاب اسلامی، آزادی و گوهرشاد دارد تا در کنار سایر فعالان فرهنگی و رسانه‌ای کشور، فضای زیارت حرم مطهر رضوی را برای عاشقان آن حضرت از طریق امواج رادیو و تلویزیون فراهم کند.

***ترمیم سنگ‌های کف صحن‌ها

بخش خدمات فنی حرم مطهر رضوی در راستای مقابله با شرایط حاکم بر اثر شیوع ویروس کرونا، اقدامات متنوعی را در کنار سایر بخش‌های اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی به انجام رسانده است.

این مدیریت در راستای تامین ملزومات حفاظتی پزشکان تاکنون ۱۵ هزار ماسک و ۲ هزار گان برای ارسال به بیمارستان‌های شهر مشهد تولید کرده که این اقدام کماکان ادامه دارد.

ساخت کلاف چوبی و نصب بنر طرح کاشی و طرح سنگ به تعداد ۴۰۰ عدد در ورودی‌های حرم مطهر، طراحی و ساخت ۳ عدد مخزن ضد عفونی کننده به حجم‌های ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۳۰۰۰ لیتر و ضدعفونی سطوح صحن‌های حرم مطهر به صورت روزانه یکی دیگر از اقداماتی است که توسط این بخش به انجام رسیده است.

همچنین خالی شدن روضه منوره از انبوه زائران فرصتی را فراهم کرد تا ضمن تنظیف کلی درب‌ها و دیوار‌ها و معرق کاری‌های فضای روضه منوره، در راستای پیاده سازی، تعمیر، بازسازی و نصب مجدد کلیه لوستر‌های فوق ضریح مطهر و روضه منوره اقدامات موثری انجام گیرد.

همچنین با تلاش کارکنان سازمان عمران و خدمات فنی، تعویض سنگ‌های شکسته، انجام دوغ آب و بندکشی قسمتی از سنگ‌های کف صحن‌های مقدس مرکزی، تنظیف ایوان طلای صحن‌های مقدس آزادی و جمهوری اسلامی، ترمیم و تنظیف ایوان طلای صحن انقلاب اسلامی، نصب لوستر در ایوان طلای صحن آزادی و تعویض لوستر ایوان طلای صحن انقلاب اسلامی، انجام شد.

اصلاح، ترمیم و بندکشی حدود ۳ هزار متر مربع سنگ فرش‌های آسیب دیده فضای مرکزی حرم مطهر رضوی در رواق‌ها و صحن، اقدام ارزشمند دیگری می‌باشد که طی این مدت انجام شده است.

***اصلاح صوت مرکزی حرم مطهر

اصلاح صوت رواق‌های مرکزی به ویژه پیرامون روضه منوره از جمله مواردی به شمار می‌رود که طی این مدت انجام شده است. همچنین می‌توان به انجام تست‌های شبکه‌های برق، سرویس و نگهداری سیستم‌های سرمایش و گرمایش، بازدید و اصلاح تابلو‌های برق، کابل کشی و روشنایی در رواق‌های مرکزی حرم اشاره کرد.

یکی از مأموریت‌های بسیار مهم آستان قدس رضوی، حفظ، نگهداری و مرمت گنجینه‌های معماری و هنری اماکن متبرکه است. بسیاری از این اقدامات به دلیل تردد زائران قابل انجام نبوده، اما پس از ایجاد محدودیت تردد در حرم، این شرایط زمینه انجام فعالیت‌های گسترده در زمینه مرمت حرم از لحاظ هنری و معماری را فراهم کرده است.

***ترمیم آینه‌کاری و کاشی‌کاری‌ها

انجام آینه کاری و کاشی کاری‌ها و اصلاح آن‌ها در رواق‌های مرکزی، دارالسیاده و دارالشرف، مرمت ایوان طلای صحن آزادی و صحن انقلاب و همچنین مرمت، نظافت و شست و شوی کاشی‌های بدنه صحن‌های آزادی و انقلاب، از دیگر اقدامات انجام شده است.

مرمت درب‌های چوبی، طلا و نقره یکی دیگر از فعالیت‌های صورت گرفته در بخش معماری و هنری است؛ بدین منظور مرمت، اصلاح نقوش و هنر‌های به کار رفته و رنگ آمیزی بیش از ۹۰ لنگه درب چوبی و نیز مرمت و پرداخت ۸ درب طلا و ۲ درب نقره در حرم مطهر رضوی انجام شده است.

بحران کرونا همچنین فرصتی را فراهم آورد تا فعالیت‌های مورد نیاز دیگری نظیر پرداخت و ساب زدن سنگ بدنه‌های صحن‌ها و رواق ها، رگلاژ کردن درب‌های داخلی حرم، لکه گیری رنگ ها، ترمیم بخش‌های مختلف روضه منوره، عایق کاری و ایزولاسیون پشت بام، ترمیم شیشه‌های رواق مرکزی و صحن‌ها و... انجام شود.

البته موارد مذکور تنها بخشی از انبوه تلاش‌های شبانه‌روزی خدام و کارکنان اماکن متبرکه ر ضوی در نگهداری، ساخت، اصلاح و ضدعفونی بخش‌های حرم مطهر رضوی است تا با باز شدن درب‌های حرم به روی عاشقان به کامل‌ترین وجه ممکن در خدمت آنان قرار گیرند.