«عطار نيشابورى»؛ شخصیتی فراتر از زمان خود/سخن عطار سخنی آسمانی و برخاسته از تعهدی اجتماعی

کامران شرفشاهى شاعر معاصر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی پیرامون جایگاه شعر عطار نیشابوری گفت: فریدالدین ابوحامد محمد مشهور به شیخ عطّار نیشابوری از شاعران بلندنام ادبیات فارسی است، او از نوابغ بزرگ تاریخ ادبیات ایران به شمار می‌رود چنانچه مولانا درباره او و تاثیر شگفت انگیز وى بر شاعرانه دوره‌های تاریخی پس از خودش می‌گوید: عطار روح بود و سنایی دو چشم او ما از پی سنایی و عطار آمدیم.

وی با اشاره به آثار برجای مانده از عطار نيشابورى افزود: مطالعه آثار برجای مانده از عطار این نکته را روشن می‌کند که او به نحوی شگفت انگیز بر تمام علوم و دانش‌های زمان خود مسلط بوده است همچنین عطار با نگرشی عرفانی فراتر از زمان و عصر خود به پدیده‌های گوناگون هستی می‌نگریسته از این رو به خاطر عمق اندیشه‌های وى، آثارش همچنان در گذر زمان طراوت و شادابی خود را حفظ کرده و مورد استقبال و اقبال عمومی قرار می‌گیرد.

شرفشاهی به عمق اندیشه‌های عطار و نگاه سایر فیلسوفان به این شاعر بزرگ ایرانی اشاره و اظهار کرد: عطار در عصر خود به عنوان شاعر و فیلسوفی توانمند مطرح بود به گونه‌ای که هلموت ریتر نویسنده، پژوهشگر و خاورشناس مشهور آلمانی در کتابی با عنوان «دریای جان» به بررسی انديشه عمیق عطار پرداخته است، علاوه بر این استادان و پژوهشگران بسیاری درباره اندیشه و کیفیت سخن عطار سخن گفته اند و همه آنان متفق القول بر این اعتقاد استوارند که عطار شخصیتی فراتر از زمان خود داشته است.

وی در مورد عطار نیشابوری بیان کرد: بخشی از آثار عطار در حمله مغولان به ایران و رویداد‌های ناگوار تاریخی دیگر از بین رفته است. به گواه برخی از کتاب‌های ارزشمند همانند تذکره، عطار نيشابورى اندیشه ورزی پر کار بوده و آثار بیشتری از آنچه امروز به دست ما رسیده خلق كرده است، به هر حال سخن عطار سخنی آسمانی و برخاسته از تعهدی اجتماعی است.

شرفشاهی به آثار عطار اشاره و تاکید کرد: آثار عطار نیشابوری را به طور کلی می‌توان به دو گروه «نظم، نثر» و «شعر، پژوهش» تقسیم کرد، با این حال ما بیشتر عطار را به عنوان یک شاعر می‌شناسیم، اما از عطار کتاب‌هایی مانند تذکره الاولیا به یادگار مانده که با نثری زیبا و دلنشین مروری دارد بر زندگی عرفا و مفاخری که شاید هیچگاه به جز کتاب‌هایی اندک درباره آن‌ها اطلاعات وجود ندارد.

شرفشاهی پيرامون ذکاوت عطار در بیان مفاهیم ذهنيش تصریح کرد: عطار در شعرهایش مضامین گوناگونی بیان کرده که برخی از این مضامین فراتر از فهم و درک مردم زمان عصر وی بوده است، بنابراین او برای بیان نقاط فلسفی و بسیار پیچیده به زبان مجانین متوسل شده است. از سوی دیگرحرف‌های بزرگ و ذهن سوز و توان فرسایی در اندیشه عطار وجود دارد که زبان مجانین آن‌ها را بیان کرده، زیرا او بسیار خوب می‌داند بر این گروه حرجی نیست.

وی درباره اشعار عطار نیشابوری بیان کرد: کسانی که از هوش و زیرکی بالایی برخوردار هستند می‌توانند مراد عطار را از بیان نکات ظریف و در پرده‌اش دریابند، به عبارت دیگر عطار نیشابوری را می‌توان از اندیشه‌ورانی به شمار آورد که در شعر تنها به دنبال صورت ظاهر نبوده است.

شرفشاهی در مورد کنگره عطار نیشابوری که در سال ۷۰ در نیشابور برگزار شد اظهار کرد: کنگره عطار نیشابوری برای اولین بار در دهه هفتاد در نیشابور با حضور جمعی از استادان عطار شناس ایرانی و ملل دیگر برگزار شد پس از آن دیگر امکان برگزاری مجدد چنین کنگره عظیمی تا سال‌های اخیر فراهم نشده، کنگره عطار شناسی با تلاش محمد اسعدی و برخی از همکاران و دوستان وی همچنین افراد اهل قلم برگزار شد و برای بیان جایگاه وی باید کنگره‌های بیشتری برگزار شود.