پایان والیبال ایران و کولاکوویچ/ بررسی کارنامه سرمربی تیم ملی والیبال

به گزارش گروه فضای مجازی ، والیبال ایران یک دهه پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته. دهه‌ای که از سال ۲۰۱۰ و رو آوردن به والیبال مدرن و سپس انتخاب ولاسکو آغازگر راهی موفقیت آمیز بود و موفقیت‌های بسیاری را هم در طول سه، چهار سال حضور مرد آرژانتینی در ایران با خود به همراه داشت، اما برنامه بلندمدت و شش ساله ولاسکو تا پایان اجرا نشد و در سال ۲۰۱۴ برای سر و سامان دادن به والیبال ۲۰۱۴ آرژانتین از تیم ملی والیبال ایران جدا شد و والیبال ایران بعد از یک دوره همواره صعودی، وارد دوره آزمون و خطا شد و اگرچه موفقین‌هایی را هم رقم زد، اما ناکامی‌های تلخی را هم با نفراتی، چون کواچ، لوزانو و کولاکوویچ که به ترتیب بعد از ولاسکو سکان هدایت والیبال ایران را به دست گرفتند تجربه کرد و دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشت که همه و همه نتیجه عدم مدیریت درست و انتخاب‌های نه چندان جالب فدراسیون بود.

بهانه‌های یک انتخاب

مهمترین مسئله برای والیبال ایران بعد از آنکه توانست توانایی‌های خود را با نسلی طلایی به رخ دنیا بکشد، پشتوانه سازی بود. پشتوانه سازی برای نسلی طلایی که اگرچه قدرت والیبال ایران را به دنیا دیکته کرده بودند و جایی در بین بزرگان والیبال جهان برای ایران باز کرده بودند، اما پرواضح بود که روزی باید جای خود را به جوان‌تر‌ها بدهند. جوان‌تر‌هایی که از قبل برای آماده سازی آن‌ها برنامه‌ای ریخته نمیشد، دوران والیبال ایران هم با پایان نسل طلایی آن و افول ستاره‌هایش به پایان میرسید.

در واقع این همان کاری بود که ولاسکو در بدو ورودش کرد. جذب بازیکنان جوان اصلی‌ترین دلیل انتخاب کولاکوویچ بود. در واقع کولاکوویچ نشستنش روی نیمکت تیم ملی والیبال ایران را مدیون اعتقادش به جوانگرایی در تیم صربستان بود که پایه گذار نسلی طلایی شده بود و همین مسئله باعث شد تا تصمیم گیرنده‌ها در فدراسیون والیبال که به دنبال پشتوانه سازی برای نسل فعلی و ستاره‌های تیم ملی بودند از بین گزینه‌هایی، چون آندره آناستازی، استویچف، رزنده و... دست روی مرد مونته نگرویی بگذارند و نیمکتی را که تا پیش از آن در اختیار لوزانو بود تقدیم کولاکوویچ کنند.

شعاری که عملی نشد

کولاکوویچ، اما برخلاف دلیلی که باعث سپرده شدن سکان هدایت نیمکت والیبال ایران به او شده بود در ایران قدمی برای جوانگرایی برنداشت و هرگز نه برنامه‌ای برای جوانگرایی در تیم ملی والیبال ایران داشت و نه اعتقادی به جوان‌های تیم.

در واقع بار همه مسئولیت‌های تیم او همواره بر دوش بازیکنان باتجربه بود و تا ناچار نمی‌شد بازیکنی را تعویض نمی‌کرد و میدانی به بازیکنان جوان تیم نمی‌داد که همین مسئله هم باعث شده بود انتقاد‌های بسیاری به او بشود. حال آنکه او با شعار جوانگرایی وارد میدان شده بود و تصور می‌شد قرار است آنچه که در صربستان به اجرا درآورده بود در ایران نیز پیاده کند، اما این اتفاق هرگز رخ نداد و شعار‌های او در این رابطه هرگز عملی نشد. شاید، چون مرد مونته نگرویی خوب می‌دانست موفقیت‌های تیمش را مدیون نسل طلایی است که به او به ارث رسیده.

انتقاد بی انتقاد

یکی از بزر گترین ایراد‌های مرد مونته‌نگرویی نیمکت تیم والیبال ایران عدم انتقادپذیری او بود. کولاکوویچ در طول مدتی که هدایت ملی پوشان والیبال ایران را در دست داشت بار‌ها و بار‌ها ثابت کرد که تحمل کوچکترین انتقادی را ندارد و همه انتقاد‌ها را مغرضانه می‌دانست و واکنش‌های شدید و جنجال‌برانگیزی به صحبت‌های منتقدانش داشت.

جنجالی‌ترین واکنش او به منتقدانش، اما بعد از پیروزی برابر چین و راهیابی والیبال ایران برای دومین بار پیاپی به المپیک بود که کولاکوویچ فرصت را مناسب دانست تا پاسخی دندان‌شکن به منتقدانش بدهد. او که همواره واکنش‌های شدیدی به صحبت‌های کارشناسان و انتقاد‌های آن‌ها داشت بعد از کسب جواز حضور در توکیو ۲۰۲۰ با انتشار عکسی از منتقدانش خواست سکوت کنند: «برای برخی افراد هم که خودشان را کارشناس می‌دانند، من فقط این پیام را دارم.» ژستی که او منتقدانش را به سکوت دعوت می‌کرد با واکنش‌های بسیاری مواجه شد. هرچند او پیش از آن در مواجهه با انتقادات نسبت به سیزدهمی ایران در قهرمانی جهانی ۲۰۱۸ نیز به خوبی نشان داده بود که تاب و تحمل انتقاد را ندارد.

ناکامی‌های مرد مدعی

تیم ملی والیبال ایران با کولاکوویچ حضور در یک دوره لیگ جهانی (۲۰۱۷) و دو دوره لیگ ملت‌ها (۲۰۱۸ و ۲۰۱۹) را تجربه کرد. اولین آزمون مرد مونته‌نگرویی لیگ جهانی ۲۰۱۷ بود، که خرداد ۹۶ آغاز شد. کولاکوویچ هدایت تیمی را به دست گرفته بود که با لوزانو جواز حضور در المپیک را کسب کرده بود و انتظار می‌رفت در لیگ جهانی نتیجه‌ای بهتر از سال قبل (رده هفتم) کسب کند، اما تیم کولاکوویچ در حالی به کار خود در این رقابت‌ها پایان داد که با چهار پله سقوط در رده یازدهم قرار گرفت.

از سال ۲۰۱۸ لیگ جهانی به لیگ ملت‌ها تغییر نام داد، اما تغییر نام و روند مسابقات هم نتوانست تغییری در نتیجه‌گیری تیم والیبال ایران ایجاد کند و این‌بار هم ایران با قرار گرفتن در رده دهم به کار خود پایان داد و البته با قبول شکست برابر ژاپن که یکی از بدترین نتایج ایران و نخستین باخت به تیم‌های آسیایی پس از اوج گیری با ولاسکو بود.

لیگ جهانی ۲۰۱۹ بهترین فرصت برای جبران ناکامی‌ها بود، چراکه اکثر تیم‌های مطرح دنیا با توجه به در پیش بودن انتخابی المپیک ترجیح داده بودند با تیم‌های دوم و سوم خود به این رقابت‌ها بیایند و انتظار میرفت ایران در این رقابت‌ها روی سکو برود.

کولاکوویچ که در این رقابت‌ها از تمام نفرات اصلی تیم ملی بهره می‌برد به عنوان تیم دوم بعد از برزیل راهی فینال شد که در این موفقیت میزبانی در اردبیل و ارومیه نیز نقش بسزایی داشت، اما دست آخر تیم او با دو باخت به لهستان و برزیل نتوانست به نیمه‌نهایی برسد و به عنوان پنجمی بسنده کرد.

از دیگر ناکامی‌های والیبال ایران با کولاکوویچ می‌توان به رقابت‌های قهرمانی جهان ۲۰۱۸ اشاره کرد که با سقوطی هفت پله‌ای و قرار گرفتن در رده سیزدهم به پایان رسید. جام جهانی ۲۰۱۹ ژاپن هم با عنوانی بهتر از هشتمی برای ایران به پایان نرسید.

موفقیت‌های انگشت شمار

بهترین عملکرد کولاکوویچ به کسب عنوان سومی جام قهرمانان قاره‌ها (۲۰۱۷) برمی‌گردد که تیم والیبال ایران در سومین حضور خود در جام قهرمانان تاریخ‌ساز شد و موفق به کسب نخستین مدال جهانی شد. صعود به المپیک ۲۰۲۰ نیز از دیگر نقاط مثبت کارنامه کاری کولاکوویچ در ایران است.

شاگردان کولاکوویچ در دی ماه ۹۸ در رقابت با هشت تیم آسیایی با هفت برد به عنوان تیم اول سهمیه المپیک توکیو را در انتخابی المپیک در قاره آسیا از آن خود کردند تا برای دومین دوره متوالی راهی این رقابت‌ها شوند. موفقیتی که اولین بار با لوزانو به دست آمد و بعد از آن بود که هدایت تیم ملی والیبال ایران به دست کولاکوویچ سپرده شد.

قهرمانی در بازی‌های آسیایی جاکارتا و همچنین ایستادن بر سکوی نخست رقابت‌های قهرمانی آسیا ۲۰۱۹ تهران نیز از دیگر موفقیت‌های این مربی در والیبال ایران بود.