«فورس ماژور» تجربه‌ای سخت برای اولین کارگردانی تئاتر

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، تئاتر در سالی که گذشت شاهد حضور و بروز آثار متفاوتی روی صحنه بود، آثاری که توانستند در زمان خود به جذب تماشاگران به تماشاخانه‌های دولتی و خصوصی بپردازند.

عرصه هنر‌های نمایش این در سال گذشته توانست میزبان نسل‌های مختلفی از کارگردانان، بازیگران و نمایشنامه نویسان باشد، هنرمندانی که با حضورشان در صحنه توانستند امید آینده‌ای روشن برای این هنر را رقم بزنند.

به همین مناسبت خبرنگار گروه فرهنگی ، در مجموعه‌های نقد‌های تئاتر در نوروز ۹۹ به معرفی، تحلیل و بررسی برخی از بهترین آثار تئاتر در سال گذشته پرداخته و ابعاد مختلف این آثار را مورد ارزیابی قرار داده است.

نمایش «فورس ماژور» به نویسندگی علی موذنی و کارگردانی عرفان رضوی تابستان سال پیش در تماشاخانه دیوار چهارم روی صحنه رفت و این کارگردان جوان به عنوان نخستین تجربه کارگردانی شانس خود برای جذب مخاطب آزمود.

برای نقد نمایش «فورس ماژور» به عنوان کار اول کارگردان باید کمی با ملایمت برخورد کرد اما اثر بیش از آنکه از نبود کارگردانی ضربه خورده باشد با فقدان متن مواجه است.

نمایشنامه «فورس ماژور» به طور کامل گسسته و از هم پاشیده است، نویسنده خواسته تا تمامی دغدغه های شخصی خود را در یک متن بیان کند اما نبود درام و داستان منسجم به راحتی در اثر دیده می شود، حتی اگر این نمایشنامه را ضدساختار تلقی کنیم باز هم در همین نوع به الگوهای اولیه وفادار نیست. 

همین نبود درام و شخصیت پردازی باعث شده تا بازیگران نمایش نیز در طول این اثر کوتاه کاملاً در صحنه سر در گم بوده و هرکس به دلخواه کار خود را انجام دهد، مشخصاً «فورس ماژور» به مشکلات اجتماعی و انسانی می پردازد اما این پردازش به حدی آشفته است که مخاطب هیچگاه نمی تواند با آن ارتباط برقرار کند. 

«فورس ماژور» اولین و مهمترین معیار یک نمایش خوب یعنی نمایشنامه را ندارد، همین عاملی می شود که این ضعف در تمامی بخش ها همچون کارگردانی و بازیگری رسوخ کند. از لحاظ طراحی صحنه و موسیقی که البته در این اثر انتخابی است، باز هم بی برنامگی دیده می شود. 

• بیشتر بخوانید
• برای مطالعه نقد نمایش «فرونشست» اینجا کلیک کنید

کارگردانی نمایش اما هر چند تلاش خود برای حفظ انسجام اثر را داشته اما هر چه پیشتر می رویم از نبود تجربه در آن آگاه می شویم. همانطور که در متن موضع نوسینده با ایرانی یا خارجی بودن اثر مشخص نیست در کارگردانی هم این اتفاق می افتد. 

در صحنه ای از نمایش مخاطب افرادی را در حال اعتراف به سبک کلیسایی می بیند اما در بین این اعترافات از اسامی و لهجه های ایرانی استفاده می شود که به هیچ وجه با اثر سنخیت ندارد، از طرفی انتخاب موسیقی که طبیعتا از سوی کارگردانی صورت گرفته با توانایی بازیگران همخوانی نداشته و در بسیار مواقع کلام شنیده نمی شود. 

بازیگران نمایش هرچند در سردرگمی نمایشنامه و هدایت اشتباه کارگردان غوطه می‌خورند اما از لحاظ توانایی های شخصی نیز نیاز به تمرین بسیار بیشتری دارند، زیرا در اثریت آنها مشکلات فاحشی در بیان کلمات و جملات وجود دارد، اتفاقی که در طول نمایش خستگی مخاطب از نشنیدن را در پی دارد. 

به طور کلی «فورس ماژور» اثری است که به حمایت گروه تئاتر تازه ساخته شده است، گروهی که بسیاری از افراد مطرح تئاتر در آن فعالیت دارند که اگر همین افراد بعد از برگزاری دوره های آموزشی و دریافت مبالغ از هنرجویان در تولید اثر هم مشورت می دادند به نمایشی مطلوب تر روبرو بودیم.