درآمد نفتی برای جلوگیری از بیماری هلندی نباید به ریال تبدیل شود/ نقش مهم صندوق توسعه ملی در تحقق توسعه پایدار

سعید نوری نائینی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی میزان، اظهار کرد: سوابق تاریخی در مورد کشورهاي نفت خیز نشان می دهد که وجود منابع عظیم نفت و گاز و ارزش اقتصادی این منابع به عنوان یک ثروت ملی، باعث نشده است که این گروه کشورها، دستاوردهاي بهتري در زمینه رشد اقتصادي نسبت به کشورهاي فاقد منابع حاصل کند.

وی گفت: به همین دلیل طی دهه‌های اخیر ادبیات اقتصادي به رمزگشایی و تحلیل دلایل آن پرداخته که از آن با عناوین متفاوتی نظیر «شومی منابع» و «پارادوکس ثروت» یاد می شود.

عضو هیأت عامل و معاون اقتصادی صندوق توسعه ملی تصریح کرد: عبارت «شومی منابع» که اولین بار توسط اقتصاددان انگلیسی ریچارد آوتی  در سال 1994 به کار گرفته شده است، به بررسی علل ناکامی کشورهای برخوردار از این مواهب در رشد اقتصادي و به ویژه شکست آنها در پایه گذاری یک رشد مستمر اقتصادی می پردازد.

وی ادامه داد: بانک جهانی، استفاده از درآمدهای نفتی را به نحوی که آسیب‌های اقتصادی را به حداقل و رشد و توسعه اقتصادی را به حداکثر برساند، به عنوان مهمترین چالش کشورهای صادرکننده نفت خام برشمرده است.

نوری نائنی اظهار کرد: دلایل بروز پدیده شومی منابع که در پی اتکای بیش از حد دولت به منابع نفتی رخ می‌دهد را می‌توان یک یا ترکیبی از موارد مختلف دانست، نخستین مورد بروز بیماری هلندی است که تبعات و پیامدهای مختلفی دارد.

وی ادامه داد: گسترش رانت جویی و فساد، تخریب نهادها، نوسانی بودن منابع درآمدی دولت، ناکارا شدن نظام مالیاتی و بزرگ شدن اندازه دولت، نمونه ای از تبعات بیماری هلندی است.

عضو هیأت عامل و معاون اقتصادی صندوق توسعه ملی گفت: برای مقابله با نفرین منابع، تأسیس صندوق های ثروت ملی مورد توجه قرار گرفته است.

وی تصریح کرد: قدیمی‌ترین صندوق ثروت ملی در بین کشورهای نفت خیز خاورمیانه متعلق به کشور کویت است که در سال 1953 و با هدف تبدیل در آمدهای نفتی به سایر شکل‌های ثروت به وجود آمد.

نوری نائینی گفت: از آن پس و به ویژه بعد از تکانه اول نفتی سال 1972 صندوق‌های متعددی به ویژه در کشور‌های نفت خیز، برای مقابله با بیماری هلندی و عقیم سازی اثرات نامطلوب ورود حجم عظیمی از در آمدهای ارزی به اقتصاد داخلی به وجود آمدند.