سواد رسانه‌ای پیش شرط ورود به فضای مجازی/کد شامد حافظ حقوق مادی و معنوی تولیدکنندگان آثار، در فضای مجازی

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ،با گسترش ضریب نفوذ اینترنت در کشور توسعه شبکه های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتالی تعداد مخاطبان این حوزه افزایش چشم گیری داشته است و دامنه گسترده ای از اخبار سیاسی، اجتماعی و سایر بخش های دیگر ار پوشش می دهد.

 

همزمان با افزایش تعداد مخاطبان بحث های در زمینه افزایش سواد رسانه و ایجاد قوانین برای ساماندهی محتوای فضای مطرح شده است.

 

در این باره گفتگویی انجام دادیم با سیدمرتضی موسویان مدیرعامل انجمن سواد رسانه‌ای ایران که در ادامه می‌خوانید.

میزان: روند استفاده از شبکه‌های مجازی سیر صعودی داشته است، دلایل استقبال مردم از این حوزه چیست؟

موسویان: آنچه که امروز به عنوان یک قدرت برتر در جوامع هزار سومی مطرح است نحوه استفاده از دانش موجود در فضایی است که به اصلاح به آن فضای مجازی گفته می‌شود، اما صفت مجازی به معنای غیر واقعی بودن نیست بلکه فضایی کاملا واقعی است. در حقیقت به این معنی است، زندگی در این فضا ادامه فضای سنتی زندگی روزمره است و در صورتی که آگاهی مردم نسبت به این فضا افزایش نیابد امکان زندگی آن‌ها در این زیست بوم جدید میسر نخواهد بود.

با توجه به اینکه اقتصاد کشور‌های توسعه یافته امروز بر اساس فعالیت در این فضای جدید تعریف می‌شود و افزایش درآمد ناخالص ملی آن‌ها ارتباط تنگاتنگی با فضای مجازی دارد. کشور ما هم از این قاعده خارج نیست و راه دیگری به جز تسهیل در دسترسی برای جای نماندن از این تکنولوژی ندارد.

موسویان: اصولا در فضازی مجازی دو گروه حضور پررنگی دارند، دسته اول تولیدکنندگان محتوا که با تولید اثر در شکل دهی روند افکار عمومی تاثیر خواهند گذاشت و دسته دیگر افرادی هستند که بنا به آگاهی و میزان اطلاعات خود مخاطبان این تولیدات هستند.

البته دسته بندی دیگر نیز وجود دارد که در آن گروه اول برای مرتفع کردن نیاز‌ها و جستجو اطلاعات مورد نیاز خود وارد شبکه مجازی می‌شوند و دسته دیگر اطلاعات موجود در فضای مجازی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند و آن را به نفع خود تفسیر خواهند کرد.

دسته سوم گروهی هستند که ضمن استفاده از اطلاعات فضای مجازی به نفع خود، به دیگران نیز سود می‌رسانند، دسته چهارم با داشتن تفکر انتقادی خبر‌های حوزه فضای مچجازی را تحلیل و به راحتی خبر‌های موجود را نمی‌پذیرند.

دسته پنجم به عنوان طبقه الیت که حدود ۱ درصد از جامعه را شامل می‌شود ضمن تولید محتوا و تحلیل وضع موجود نقش مهمی در اغنا افکار عمومی دارد و که به توانمند سازی و غنی شدن فضای مجازی کمک ویژه‌ای می‌کنند.

میزان:در کشور نهاد یا مجموعه خاصی برای افزایش آگاهی مردم نسبت به فضازی مجازی وجود دارد؟

موسویان: به عنوان مدیریت انجمن سواد رسانه ایران این نکته را عرض می‌کنم افزایش سواد رسانه مردم توسط یک سازمان مردم نهاد یا یکی از نهاد‌های حاکمیت به تنهایی امکان پذیر نیست و عملا باید نگاه ساختاری به این موضوع داشته باشیم و همه دستگاه با توجه به ماموریت خود سهمی در افزایش آگاهی در فضازی جدید را داشته باشند.

تعریف ماموریت برای آگاه سازی مردم از سواد رسانه و آماده سازی مردم برای زیست بوم جدید که به عنوان تمدن جدید نان گذاری شده است می‌تواند جریان مهاجرت مردم از زندگی واقعی به سمت فضای مجازی را با بلوغ فکری همراه کند این فکر نیاز به به یک نگاه ملی دارد تا شاهد توسعه شیافتگی در سرانه استفاده از شبکه‌های مجازی قرار بگیریم.

سواد رسانه به عنوان سواد بهره برداری و استفاده از فضای مجازی، هوش هیجانی و سواد اطلاعاتی، است که ما به تسامح از آن به عنوان سواد رسانه‌ای یاد می‌کنیم.

 

موسویان: زیست در فضای مجازی با هویت‌های ساختگی و غیرواقعی به دلیل ضعف در قوانین این بخش است اگر زیر ساخت را برای تعیین هویت فراهم کنیم دیگر فعالان مجازی با هویت‌های جعلی نمی‌تواندوارد این فضا شوند و تولید مطالب در این حوزه با دقت و احتیاط بیشتری انجام خواهد شد که این موضوع به اخلاق مداری و جلوگیری از تخریب چهره‌های تاثیر گذار را به دنبال خواهد داشت.

با گذشت ۶ سال از بخشنامه سازمان فناوری اطلاعات برای استفاده از نسخه ip۶ برخی دستگاه‌های هنوز زیر ساخت استفاده از آن را فراهم نکرده اند، این فناوری به همه انسان ها، افراد، اشیا و حیوانات با واسطه امکان استفاده از یک آدرس مستقل و منحصر که قابل تغییر نیست، را می‌دهد، این موضوع می‌تواند به ایجاد دنیایی به شکل گوی بلورین با شفافیت بالا منجر شود و یدیگر ناشناخته بودن و جعلی بودن در آن معنی نخواهد داشت.

در بسیاری از کشور‌های اروپایی و آمریکای شمالی این آدرس مستقل کمک شایانی به چرخه سالم سازی فضای مجازی داشته است.

بنده اعتقاد دارم اگر تمامی بند‌های نوشته شده برای سازو کار اجرایی شبکه به نقطه ایده ال خود برسد زندگی بسیار روشنی در زیست جدید مجازی خواهیم داشت.

موسویان: اعطای کد شامد و شناسه الکترونیکی برای فضای دیجتیال از اقدامات بسیار خوب وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی بود به این نحو که هر محتوایی که تولید می‌شود با ارائه کد مشخص، تولید کننده آن به راحتی قابل شناسایی است که با استفاده از این ویژگی می‌توانیم بحث کپی رایت و حفظ اثرات مادی و معنوی را برای تولید کنندگان محتوا در فضای مجازی را اجرا کنیم.

ارائه کد شامد به مانند کدملی به شخصیت‌های حقیقی است در صورت ادامه این طرح و الزام به داشتن کد شامد، می‌توانیم بحث مربوط به کپی رایت را با مصوب کردن قوانین جدید، اجرا کنیم.

البته اجرای کامل قوانین کپی رایت نیازمند بحث پیوستن ما به کنواسیون‌های بین المللی است موافقین و مخالفین گسترده‌ای دارد که باید یک تصنمیم نهایی گرفته شود که اجرای آن می‌تواند کمک بسیاری به ارتقای ارزش محتوا به جایگاه اصلی خود کند.

موسویان: قوانین فعلی پویایی و آمادگی پاسخگوی برای مشکلات و مسائل پیش رو در حوزه فضای مجازی را ندارد و مصوب کردن قوانین جدید می‌تواند کمک شایانی به توسعه فضای مجازی در کشور کند.

یکی از مواردی که این روز‌ها شاهد آن هستیم بحث عدم تعیین تکلیف برای مقرارت گذاری محتوا در فضای مجازی یا در شبکه ملی اطلاعات هستیم، نهادی که به عنوان سازمان تنظیم مقرارت است بیشتر جنبه‌های سخت افزاری و زیر ساختی را در نظر می‌گیرد و به نظرم بایستی در این خصوصی در سطح مدیران ارشد کشور تصمیمی گرفته شود و یک مرکز مجزا برای به چارچوب گذاری و تنظیم مقررات در حوزه تولید محتوا در فضای جدید ایجاد شود. در این زمینه من تاکید دارم یک سازمان تصدی گر بحث تنظیم گری را به عهده نگیرد و بلکه یک سازمانی که نفعی ندارد این تنظیم گیری را به عهده گیرد، در حال حاضر تولید کنندگان محتوا را با سردگمی مواجه هستند و تعیین تکلیف د رباره این قوانین باید اولویت‌های بالایی صورت گیرد.