شناخت ویروس HPV و راه‌های درمان آن

میترا بهمن پور متخصص و جراح زنان در گفت و گو با خبرنگار گروه جامعه ، درباره ویروس hpv گفت: بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از HPV وجود دارد، بیشتر مردان و زنانی که دچار این عفونت هستند از این موضوع بی‌اطلاع اند، زیرا در بدن آن‌ها علائم یا مشکلات بهداشتی ایجاد نمی‌شود.اما در برخی از موارد، انواع خاصی از HPV می‌توانند در قسمت‌های مختلف بدن باعث ایجاد توده غیرطبیعی و غیر سرطانی بر روی پوست شوند.

وی افزود:Hpv‌های پرخطر حاصل ۹۰ درصد ضایعات بدخیم دهانه رحم هستند این ویروس‌ها سه نوع پرخطر، با خطر متوسط و کم خطر هستند و انواع پر خطر توانایی دارند که تغییرات بدخیم در سلول‌هایی که واردشان می‌شوند ایجاد کنند.

وی با اشاره به اینکه بیش از ۱۲۰ نوع ویروس hpv وجود دارد که ۳۰ نوع آن می‌توانند دستگاه تناسلی تحتانی خانم‌ها و آقایان و مقعد را درگیر کنند، گفت: این ویروس خصوصیت حمله به بافت‌های پوشش بدن و تمایل به تهاجم به نقاطی از جمله: پوست ابتدای دستگاه تنفسی و حلق و حنجره و ابتدا و انتهای دستگاه گوارش (یعنی دهان و حلق و مقعد) و بخش‌های انتهایی دستگاه تناسلی دارد.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به اختصاص موضوع بحث به بیماری‌های زنان، تمرکز آن روی نواحی خاصی از جمله بخش‌های خارجی و تحتانی دستگاه تناسلی و دهانه رحم و واژن است.

وی با تاکید بر اینکه هورمون‌های جنسی و به ویژه هورمون‌های جنسی بانوان باعث رشد بیشتر ویروس hpv می‌شوند افزود: تکثیر این سلول‌ها و احتمال ایجاد تغییرات سرطانی در دهانه رحم خانم‌ها مهمترین بیماری است که hpv می‌تواند ایجاد کند.

وی با اشاره به فاکتور‌هایی که باعث پیشرفت و رشد این ویروس می‌شوند، ادامه داد: مصرف سیگار و دخانیات، مصرف قرص‌های ضدبارداری، سایر بیماری‌های منطقه جنسی و نوع تغذیه نامطلوب این بیماری را تشدید می‌کند.

وی تاکید کرد: این ویروس می‌تواند از طریق تماس جنسی با فرد آلوده با ویروس منتقل و برای انتقال نیازی به دخول نیست و حتی تماس پوستی در کوتاه مدت و با مصرف کاندوم هم منتقل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه فرد آلوده می‌تواند بدون علائم ظاهری ویروس باشد، گفت: برای انتقال ویروس لازم است در یک مدت زمان خاص پوشش پوستی یا مخاطی در معرض تماس با پوست یا مخاط فرد آلوده قرار گیرد.

وی با تاکید بر اینکه با تماس‌های ساده روزانه در محل کار و یا اماکن عمومی امکان انتقال وجود ندارد، افزود: مناطق پوستی خراشیده شده و یا افرادی که سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارند با تماس کوتاه مدت نیز آلوده می‌شوند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: مهمترین مشکلی که آلودگی به این ویروس ایجاد می‌کند این است که ماده ژنتیکی این ویروس خودش به تنهایی توانایی رشد و تکثیر ندارد و به همین دلیل وارد سلول‌های انسان می‌شود و توسط آن‌ها تکثیر می‌شود و پس از ورود باعث تغییراتی در شکل و عملکرد این سلول‌ها می‌شود.

میترا بهمن پور ادامه داد: در دوران حاملگی که هورمون‌های جنسی زنانه افزایش می‌یابد ویروس hpv رشد بیشتری داشته و کسانی که آلوده هستند و ضایعات پاپیلوماتوز دارند ممکن است بزرگتر و رشد بیشتری پیدا کنند.

وی با تاکید بر این نکته که چنانچه کانال زایمانی و واژن وجود داشته باشد احتمال درگیری شدید حلق و حنجره نوزاد نیز وجود دارد، افزود: در موارد نادر احتمال انتقال از مکان‌های آلوده مثل ورزش‌هایی که تماس‌های بدون پوشش میان دو ورزشکار و یا سالن‌های زیبایی که از وسایل یکبار مصرف استفاده نمی‌شود و کیفیت بهداشتی پایینی دارند نیز منتقل می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: بهترین زمان و روش پیشگیری از طریق واکسیناسیون در سنین ۲۶-۹ سالگی و قبل از شروع تماس جنسی است و حتی در افرادی که تست مثبت باشد توصیه می‌شود تزریق گردد تا ایمنی فرد بالاتر برود.

این متخصص جراح زنان افزود: برای درمان ضایعات پوستی روش‌های مختلفی وجود دارد، البته درمان این ضایعات باعث کاهش میزان سرایت در اثر تماس مالشی به خود فرد و شریک جنسی او می‌شود.

میترا بهمن پور به راه‌های درمان این ویروس اشاره کرد و گفت: این درمان‌ها عبارتند از محلول‌ها، کرم ها، فریز کردن (یا همان کرایو) و لیزر. این ضایعات پوستی hpv می‌تواند صاف، برجسته، پر رنگ تر، کم رنگ‌تر و یا بی رنگ و همرنگ پوست باشد و به همین دلیل برای تشخیص آن لازم است که پزشک متخصص و با تجربه تشخیص قطعی را با معاینه دقیق و گرفتن نمونه‌های لازم از مناطق خاص و مشکوک انجام بدهد.

وی افزود: مهمترین نکته‌ای که در درمان این ضایعان باید مورد توجه عموم قرار گیرد این است که طبق کلیه مندرجات کتاب‌های معتبر علمی دنیار لیزرتراپی بیشترین تأثیر را در مقایسه با کرایو (یا همان فریز) یا دارو‌های موضعی دارد.

وی خاطرنشان کرد: درباره سرطان دهانه رحم باید بدانیم که تنها سرطان قابل درمان کامل است به شرطی که در مراحل مقدماتی و قبل از بدخیمی تشخیص داده شود.

وی ادامه داد: اگر فردی به ویروس hpv پر خطر آلوده است، لازم است کولپوسکوپی شود تا بیماری در مراحل بسیار اولیه تشخیص داده شود و در همان مراحل در صورت نیاز با کولپوسکوپ می‌توانیم سال‌ها قبل از ایجاد سرطان بدخیم سلول‌های تغییر شکل داده را شناسایی و آن‌ها را حذف کنیم.

وی با تاکید بر اینکه با پیشرفت‌های ایجاد شده انواع سه بعدی دستگاه کلیوسکوپی به شکل بسیار دقیق تری قادر به شناسایی سلول‌های بدخیم است، گفت:با توجه به محدودیت این وسیله مراکز محدودی قادر به ارائه این خدمات و انجام کولپوسکوپی سه بعدی هستند.