آنچه باید درباره آرتروز بدانید

به گزارش گروه فضای مجازی ،«نسرین آذربانی» روز شنبه به مناسبت روز جهانی آرتروز (۱۲ اکتبر) افزود: آرتروز (استئوآرتریت) شایع‌ترین آرتریت مفصلی است که در آن غضروف مفصل دچار تخریب شده و در بین مردم این بیماری به ساییدگی مفصلی شهرت دارد.

وی عنوان کرد: التهاب از واکنش‌های طبیعی بدن نسبت به بیماری‌ها و یا آسیب‌ها است که شامل ورم، درد، خشکی و گرفتگی می‌شود و التهاب‌هایی که برای مدت طولانی باقی می‌مانند و یا به صورت مکرر عود می‌کنند (از جمله در آرتروز) می‌توانند منجر به آسیب دیدن بافت‌های بدن شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک و فوق تخصص روماتولوژی توضیح داد: مفصل جایی است که دو یا چند استخوان به‌هم وصل می‌شوند مانند زانو و یا لگن و بخشی از استخوان که در مفصل با استخوان دیگر درگیر می‌شود با ماده‌ای اسفنجی به نام غضروف پوشیده شده که باعث می‌شود استخوان به‌راحتی و بدون درد حرکت کند.

آذربانی خاطرنشان کرد: در مفاصل مایعی لغزنده به نام مایع سینوویال ترشح می‌شود که مفاصل را تغذیه کرده و اصطکاک آن را کم می‌کند و استخوان‌ها با بافت‌های طناب مانند بسیار قوی به نام رباط به هم متصل می‌شوند که رباط‌ها به ثبات استخوانی کمک کرده و عضلات و تاندون‌ها نیز از مفاصل پشتیبانی دارند.

وی بیان کرد: ۱۰ و هفت دهم درصد از جمعیت یک میلیون و ۴۱۴ هزار نفری استان مرکزی را سالمندان تشکیل می‌دهند که به‌عنوان جمعیت هدف آرتروز شناخته شده‌اند و اهمیت پیشگیری و اقدامات مراقبتی در این خطه که سومین استان پیر کشور شناخته شده بالا است.

آذربانی اظهار داشت: آرتروز بیماری شایع ۵۰ سال به بالا است که دلایل ایجاد آن پیچیده و متعدد است، اما می‌توان از بین رفتن استحکام غضروف‌ها در سنین بالا، چاقی و اضافه وزن، جنس زن، علل ژنتیکی، برخی مشاغل و سرگرمی‌هایی که به مفصل خاص فشار می‌آورد، سبک زندگی غلط و نواقص ساختار فیزیکی را از مهمترین موضوعاتی دانست که ضریب ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک و فوق تخصص بیماری‌های روماتیسمی و مفصلی خاطرنشان کرد: برای مثال در افراد چاق مفاصل تحمل کننده وزن با فشار زیادی مواجه می‌شوند که این مهم احتمال ابتلا به آرتورز را افزایش می‌دهد.

آذربانی توضیح داد: زنان بیش از مردان در معرض آرتروز هستند و اهمیت رعایت بهداشت مفاصل از سنین پایین برای این قشر بالا است.

وی عنوان کرد: برخی مشاغل و فعالیت‌ها عامل فشار بر مفصل خاصی است برای مثال تایپیست‌ها مستعد ابتلا به آرتروز بند انتهایی انگشتان دست، بالرین‌ها در معرض ابتلا به آرتروز مچ پا، دندانپزشکان مستعد آرتروز گردن و وزنه‌برداران در معرض آرتروز شانه هستند و این مسئله اهمیت خودمراقبتی آگاهانه و مراقبت از مفاصل را در این افراد دوچندان کرده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک و فوق تخصص روماتولوژی یادآور شد: آرتروز دست بیش از سایر نواحی بدن به ژنتیک وابسته است و برخی آرتروز‌ها نیز به دلیل نقص و آناتومی فرد به شکل نواقص مادرزاد یا براثر حوادث در سنین بالا رخ می‌دهد که به‌عنوان شاهد افراد پای پرانتزی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

آذربانی توضیح داد: شایع‌ترین آرتروز مربوط به زانواست که با علایمی، چون درد و تورم و ترق و تروق مفصلی همراه است و پس از زانو آرتروز ران، مفاصل کمری، گردن و دست شیوع بیشتری دارد.

وی بیان کرد: کاهش وزن در افراد چاق احتمال بروز آرتروز را در سنین سالمندی کاهش می‌دهد و در کنار آن برخی رفتار‌ها در انتخاب محل زندگی در طبقه همکف و یا ساختمان‌های آسانسوردار، استفاده از سرویس بهداشتی فرنگی و موقعیت‌های اسکلتی صحیح حین نشستن، راه رفتن و فعالیت شغلی، بهره‌گیری از تکیه‌گاه کمکی برای طی کردن سطوح شیب‌دار برای کاهش فشار بر مفصل‌ها و انجام ورزش‌های مستمر که به تقویت عضلات اطراف مفصل‌ها به ویژه چهارسر ران بیانجامد، کلیدی و مهم است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک و فوق تخصص بیماری‌های روماتیسمی بیان کرد: متعادل نگه‌داشتن سطح کلسیم و ویتامین D در بدن نیز برای پیشگیری از آرتروز در سنین کهنسالی اهمیت زیادی دارد و آفتاب گرفتن ۲۰دقیقه‌ای در روز به صورت مستقیم توام با مصرف مستمر مواد لبنی باید در سبد رفتاری هر فرد قرار گیرد تا ضریب ابتلا به آرتروز در سنین بالا را کاهش دهد.

وی توضیح داد: آفتاب مداوم و طولانی مدت نیز خطرآفرین است و باید از آن اجتناب شود چرا که ضریب ابتلا به به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.

آذربانی یادآور شد: استفاده از طیف بزرگی از مسکن‌ها توسط افراد مبتلا به آرتورز بسیار خطرناک است و سلامتشان را تهدید می‌کند که آگاهی در این زمینه باید تقویت شود.

وی گفت: برای مثال سالمندان مبتلا به آرتروز که برای تسکین درد خانواده مسکن‌هایی نظیر نوافن، سلکسیب، بروفن، ژلوفن، دیکوفناک و ایندومتاسین را مصرف می‌کنند اگرچه به صورت مقطعی از شر درد خلاص می‌شوند اما، به‌دلیل ترکیبات مسکن‌ها فشارخون آنان از کنترل خارج شده و اثر دارو‌های فشارخون برایشان از بین می‌رود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک و فوق تخصص روماتولوژی، مسکن‌ها را عاملی برای بروز زخم معده، خونریزی دستگاه گوارشی و اعتیادآوری و مقاوم شدن بدن در برابر تاثیر مسکن در درازمدت عنوان کرد و افزود: بهتر است در صورت ضرورت تنها از استامینوفن که دامنه عوارض محدودتری دارد استفاده شود.

آذربانی یادآور شد: مسکن‌های طبیعی مثل آفتاب گرفتن مداوم، کیسه آب گرم، راه رفتن در استخر، فیزیوتراپی و افزودن ضد التهاب‌های خوراکی از جمله زردچوبه و سیاه دانه و دمنوش آویشن به رژیم غذایی می‌تواند تا حدودی در تسکین درد مبتلایان به آرتروز مفید باشد.

وی درمان اصلی آرتروز را تعویض مفصل عنوان کرد و گفت: با توجه به بازه محدود عمر مفصل مصنوعی عمل جراحی در سنین پایین توصیه نمی‌شود و افراد باید با روش‌های مفید در تقویت مفصل، کاهش وزن، ورزش و تغذیه صحیح تا موعد مناسب برای جراحی عوارض آرتروز را مدیریت کنند.

آذربانی توضیح داد: تزریق‌های مفصلی در فرد مبتلا به ارتروز از سوی پزشک در کاهش درد موثر است و آثار زیان‌بار مسکن‌ها را به ویژه در دیابتی‌ها و مبتلایان به بیمار‌های کلیوی کم می‌کند.

وی یادآور شد: تزریق کورتون در مفاصل عارضه پوکی استخوان را در پی ندارد و مورد تایید مجامع پزشکی است.

در آرتروز، یک یا چند منطقه از یک مفصل ملتهب شده که باعث بروز درد، سفتی و اختلالات حرکتی می‌شود و برخی از انواع آرتروز‌ها بر سایر بخش‌های بدن از جمله پوست و ارگان‌های داخلی تاثیر می‌گذارند.