طنز‌هایی با طعم «نزدیک ته خیار»

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی به نقل از کتاب «نزدیک ته خیار» گزیده‌ای از آثار پیشین فیض و شعر‌های جدید چاپ نشده اوست که در این دفتر، تعدادی از شعر‌های مجموعه‌ی شعر طنز «املت دسته‌دار» در کنار شماری از مطالب انتقادی که در سال ۸۵ در نشریه کتاب هفته و روزنامه جام جم منتشر شده، به‌چاپ رسیده است.

این مجموعه از چهار بخش مقدمه، گفتگو، شعر و نثر تشکیل شده است. شاعر در مقدمه کتاب به معرفی مجموعه پرداخته و نکاتی را با مخاطب خود در میان گذاشته است. نکته جالب توجه در این بخش این قسمت از حرف‌های شاعر مجموعه است که می‌گوید: «در هر دو کتاب (منظور مجموعه قبلی و مجموعه حاضر است.) سعی کرده ام به موضوعاتی که دست مایه آفرینش طنز در آثار اغلب طنزپردازان معاصر بوده است، نپردازم جز در مواقعی که گزیر یا گریزی از ان نداشته ام.»

در ادامه مقدمه نیز هدف اصلی خود را در بخشی از آثار این طور معرفی می‌کند: ... «هدف اصلی من ایجاد لبخند و در نتیجه نشاط در مخاطب است...» در نهایت آخرین نکته جالب توجه در مقدمه تلاش آقای فیض با استفاده از نیش تند طنز برای اثبات این است که در هیچ دسته بندی سیاسی جای نمی‌گیرد قابل توجه است و اینگونه آن را در مقدمه بیان کرده است: «صد البته این اصلاح و اصلاح گری هیچ ربطی به آن اصلاح و اصلاح گری ندارد و با هیچ سریشی هم به ریش دومین روز سومین ماه اولین فصل سال نمی‌چسبد. قبلا هم عرض کرده بودم اهل هیچ گونه دسته بازی و این‌ها نیستم.»

دومین بخش کتاب گفت و گویی است که از دومین جلد مجموعه کتاب‌های (کتاب طنز) آورده شده است. مطمئنا بسیاری از مخاطبان از خواندن این گفتگو لذت می‌برند و این گفتگو می‌تواند فتح باب خوبی باشد برای ورود به بخش آثار شعر و نثر. آشنایی با شاعر و نوع نگاهش به مقوله طنز و متعلقاتی مثل هجو و هزل و مخاطبان خاص و عام و... باعث می‌شود که مخاطبان اثر هم راحت‌تر با ان‌ها ارتباط برقرار کنند و همچنین منتقدان با نگاهی اگاهانه‌تر و با توجه به دیدگاه شاعر در مورد مسائل مختلف به بررسی آثار پردازند.

بخش سوم کتاب مربوط به مجموعه اشعار طنز ناصر فیض است. این بخش با ۴۶ اثر بخش اصلی مجموعه را تشکیل می‌دهد. بیشتر اشعار این مجموعه در قالب‌های غزل و سپس در قالب‌های قصیده و دو بیتی و چار پاره سروده شده است. همچنین می‌توان تک شعر‌هایی با قالب قطعه و سپید و ترانه و غزل مدرن! نیز در این میان پیدا کرد.

شاعر نشان داده که در تمام قالب‌ها توانایی سرودن شعر طنز را دارد. هرچند که نقطه قوت او اگر نگوییم بیشتر در غزل، بیشتر در شعر کلاسیک است و شعر سپید و ترانه اش قابل مقایسه با غزل‌ها نیستند.

در یکی از اشعار منتشر شده در این کتاب می‌خوانیم:

ترسم که اشک در غم ما پرده در شود
مثل همیشه صورت من بازتر شود

دیگر بس است این همه اشکی که ریختم
یارب نذار! صورت من خیس‌تر شود

گفتی که سنگ لعل شود در مقام صبر!
این غیر ممکن است که سنگی گهر شود

از هر کرانه تیر دعا کرده‌ام رها
شاید به هم بچسبد و مثل سپر شود

کردم روانه هر چه پسر داشتم به شهر
باشد کز آن میانه یکی کارگر شود!‌ای جان! حدیث ما بر دلدار بازگو
شاید به لطف او بر ما نیز بر شود‌ای سرو سربلند، کمی شرم کن! بترس!
از آن زمان که بیل جماعت تبر شود

در پشت جلد این کتاب نیز چنین می‌خوانیم: «تلخ است، شیرین است. تلخ و شیرین است. نمی‌دانم. شاید چیزی باشد شبیه به نزدیک ته خیار! بنا به برخی از تعاریف هدف نهایی طنز اصلاح کژی‌ها و ناهنجاری‌های فردی و اجتماعی است که با تاختن و به سخره گرفتن و نیز درشت‌نمایی آن‌ها، امکان‌پذیر است. در بخشی از این آثار هدف اصلی من ایجاد لبخند و در نتیجه نشاط در مخاطب است. یعنی پس زدن خودکار دغدغه‌ها و درگیری‌های ذهنی کدورت‌زا و غم‌آفرین با ایجاد نوعی آرامش در کنار شور و شعف به دست آمده از موضوع طنز که ته ماجرا می‌رسد به همان اصلاح و اصلاح‌گری.»

چاپ اول کتاب نزدیک ته خیار سروده‌ها و نثر‌های طنز ناصر فیض در سال ۱۳۸۷ با تیراژ ۲۵۰۰ نسخه در ۲۰۸ صفحه توسط انتشارات سوره مهر چاپ و روانه بازار نشر شده است.