زنگ خطر برای صنعت هوایی کشور / آمار مسافران هواپیما در سراشیبی سقوط

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، آذرماه سال ۹۴ بود که بر اساس برنامه پنجم توسعه دستورالعمل آزادسازی نرخ بلیت پرواز‌های داخلی به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شد.

توسعه ناوگان، افزایش توان اقتصادی ایرلاین‌ها، ایجاد رقابت در خدمات دهی و فراهم شدن زمینه حق انتخاب برای مسافران سه هدف مهم آزادسازی نرخ بلیت هواپیما بود که بر اساس آن نرخ بلیت هواپیما در ۱۷۰ مسیر پروازی داخلی آزاد اعلام شد.

در سال ۹۴ و با شروع اجرای دستورالعمل آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، صنعت هوایی کشور در پرواز‌های داخلی اعزام و پذیرش ۳۷ میلیون و ۸۸۵ هزار و ۶۸۸ مسافر را تجربه کرد، عددی که در سال ۹۵ با رشد ۲۱ درصدی به بیش از ۴۵ میلیون و ۹۶۹ هزار نفر رسید.

میزان اعزام و پذیرش مسافران در پرواز‌های داخلی در سال ۹۶ تا ۴۸ میلیون و ۹۳۸ هزار ۱۷۹ نفر افزایش یافت، اما این عدد در سال ۹۷ با سقوط آزاد ۱۵ درصدی تا ۴۱ میلیون و ۴۳۰ هزار و ۴۲۹ نفر پایین آمد.

 اما ماجرای این سقوط آزاد تعداد مسافران چیست؟

هجدهم مرداد ماه ۹۷ سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان نهاد متولی صنعت حمل و نقل هوایی کشور به یکباره با ابلاغ بخشنامه‌ای از تغییر نرخ تسعیر ارز برای شرکت‌های هواپیمایی که تا پیش از آن ۴۲ هزار ریال بود خبر داد و اعلام کرد مبنای نرخ تسعیر ارز برای این شرکت ها، نرخ نیمایی خواهد بود (با این اقدام عملا نرخ تسعیر ارز برای ایرلاین‌ها به حدود دو برابر افزایش یافت).

رشد حدود دو برابری نرخ تسعیر ارز با توجه به اینکه بسیاری از هزینه‌های یک شرکت هواپیمایی در ارتباط مستقیم با نرخ ارز است موجب شد تا روند افزایش قیمت بلیت‌ها با شیب نه چندان ملایم شروع شود.

جهش نرخ بلیت هواپیما و گرم شدن بازار سودجویان برای فروش بلیت با قیمت‌های نجومی باعث شد تا به منظور مقابله با این مساله، شرکت‌های هواپیمایی با همراهی سازمان هواپیمایی کشوری طی جلسه‌ای در شهریور ۹۷ نرخ بلیت را پایان مهر ماه همان سال تعیین کنند.

در این جلسه سقف نرخ پرواز یک طرفه تهران ـ اصفهان ۲۹۰ هزار تومان، تهران ـ شیراز ۳۸۰ هزار تومان، تهران ـ مشهد ۳۹۰ هزار تومان، تهران ـ کیش ۵۱۰ هزار تومان و تهران ـ بندرعباس ۵۴۰ هزار تومان تعیین شد و این در حالی بود که تا پیش از ابلاغ بخشنامه نرخ تسعیر ارز توسط سازمان هواپیمایی کشوری نرخ بلیت رفت و برگشت هم در این مسیر‌ها در برخی اوقات به این نرخ‌های جدید نمی‌رسید!

نکته قابل توجه اینجاست که تعیین نرخ بلیت هواپیما دقیقا در تقابل با دستورالعمل آزادسازی بود، اما هرج و مرج در بازار فروش بلیت که نشات گرفته از بخشنامه تسعیر نرخ ارز بود موجب شد تا این تصمیم توسط مدیران صنعت هوایی کشور گرفته شود.

نوسانات نرخ بلیت هواپیما تا پایان سال ۹۷ ادامه یافت و در نهایت این نوسانات و رشد قیمت‌ها به کاهش ۱۵ درصدی تعداد مسافران منجر شد.

در بازار پرواز‌های خارجی نیز اوضاع دست کمی از پرواز‌های داخلی نداشت، تغییر نرخ تسعیر ارز باعث شد تا به یکباره نرخ بلیت شرکت‌های هواپیمایی خارجی به بیش از دو برابر افزایش یابد و باتوجه به ثابت بودن سطح درآمد در جامعه، درصد قابل توجهی از مسافران این شرکت‌ها ریزش کرده و بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی خارجی مجبور به ترک ایران شدند.

ماجرای رشد نرخ بلیت هواپیما به سال ۹۸ رسید و علیرغم تغییر نه چندان محسوس نرخ ارز نیمایی، اما سقف نرخ بلیت هواپیما به آسمان رسید و قیمت بلیت یکسره در مسیر‌های تهران – اصفهان ۶۵۶ هزار تومان، تهران – شیراز ۶۱۷ هزار تومان، تهران – مشهد ۷۵۴ هزار تومان، تهران – کیش یک میلیون و ۸۲ هزار تومان و تهران- بندرعباس یک میلیون و ۱۵۷ هزار تومان تعیین شد.

آمار‌ها نشان می‌دهند که تعداد مسافران در پرواز‌های داخلی در ۴ ماهه نخست سال ۹۸ با کاهش ۷ درصدی نسبت به مدت مشابه قبل مواجه بوده و به ۱۳ میلیون ۷۲۰ هزار و ۸۷۶ مسافر رسیده است.

بدون تردید با توجه به ثابت بودن سطح درآمد اکثر جامعه و رشد نرخ بلیت هواپیما باید در سال ۹۸ بیش از این شاهد سقوط تعداد مسافران در صنعت هوایی باشیم و لازم است تا مدیران صنعت هوایی و بانکی کشور هرچه سریع‌تر راه حلی را برای برون رفت از این چالش ارائه کنند.